تعیین پاتوتیپ‌‌های Pass. (Labr.) Ascochyta rabiei عامل برق‌‌زدگی نخود در استان‌‌های کرمانشاه و ایلام و ارزیابی مقاومت ارقام و لاین‌‌های نخود نسبت به بیماری
محورهای موضوعی : آفات گیاهیشهرزاد خلعتبری 1 , داریوش شهریاری 2 , مژده ملکی 3
1 - گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران
2 - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیع استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ورامین، ایران
3 - گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران
کلید واژه: پاتوتیپ, Ascochyta rabiei, سوختگی اسکوکیتایی نخود, ارزیابی مقاومت ارقام,
چکیده مقاله :
سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)مهم ترین بیماری نخود محسوب می شود که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مطلوب سبب کاهش بازده کلی محصول می گردد. استفاده از ارقام مقاوم مؤثر ترین راهبرد مدیریتی برای مقابله با سوختگی آسکوکیتایی نخود می باشد. در این تحقیق 24 جدایه مختلف قارچ A. rabiei از گیاهان آلوده به بیماری از استان های کرمانشاه و ایلام جمع آوری، خالص سازی و شناسایی گردید. به منظور بررسی خصوصیات مرفولوژیک، دیسک هایی از پرگنه جدایه های قارچ روی چهار نوع محیط کشت شامل PDA، CDA، CSA و WA کشت شدند. برای تعیین پاتوتیپ های قارچ، اسپور پاشی جدایه ها روی هفت رقم افتراقی نخود به غلظت 6 10 اسپور در میلی لیتر در گلخانه انجام گرفت. مایه زنی 41 ژنوتیپ و ارقام نخود با سه پاتوتیپ قارچ A. rabiei همانند روش اثبات بیماری زایی صورت گرفت. یاداشت برداری از شاخص شدت بیماری 12 روز بعد هنگامی که شدت آلودگی روی رقم حساس به 90 درصد رسید با الگوی نه شماره ای ردی و سینگ انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ عامل بیماری از تنوع زیاد ژنتیکی و مرفولوژیکی برخوردار بوده است. در این بررسی سه پاتوتیپ در مناطق مختلف استان کرمانشاه و ایلام شناسائی شد. پاتوتیپ I از کل 13 جـدایه بیش ترین فراوانی را داشت، پاتوتیپ II با 6 جدایه در مرتبه بعدی و پاتوتیپ III با 5 جدایه کم ترین فراوانی را نشان داد. در بررسی واکنش 41 رقم در شرایط گلخانه در برابر سه پاتوتیپA. rabiei، ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده اند به همراه لاین پیشرفته Flip 03-109C در مقابل پاتوتیپ III واکنش نیمه مقاوم را نشان دادند ولی بقیه لاین ها و ارقام، حساس یا خیلی حساس بودند. در مجموع لاین های Flip51-87C،Flip03-119C ، Flip04-13C و Flip04-10C نسبت به پاتوتیپ ها واکنش مقاوم یا نیمه مقاوم داشتند.
Ascochyta blight caused by Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)is one of the greatest disease in chickpeathat cause total yield loss if the environmental conditions are favorable. The use of resistant cultivars is the most effective management strategy for ascochyta blight in chickpea. In our study, 24 different isolates of A. rabiei from plants infected by this disease were obtained in provinces of Kermanshah and Ilam and then isolated and purified. For evaluation of the morphological characteristics, discs of colonies of fungal isolates were sown in PDA, CDA, CSA and WA media. For pathotypes identification, the isolates were sporulated on differential chickpea cultivars by concentrations with 106 spores per ml. 41 genotypes and chickpea cultivars inoculated by three A. rabiei pathotype like pathogenicity method in greenhouse. The severity of the disease index is noted from 1 to 9, according to the scale of Jan and Wiese and 12 days later when the intensity of symptoms reached to 90 percent on susceptible cultivar. The results of our study revealed morphological and genetic diversity of the fungus. In this survey, three pathotypes identified in different districts of Kermanshah and Ilam, respectively. Pathotypes 1 of 13 of total isolates was the most widely distributed then, pathotype II with 6 isolates and pathotype III with 5 isolates were the least ones. The response of 41 cultivars against three pathotype of A. rabiei, Adel, Azad cultivar that have just been released by the Agricultural Research Institute of Dryland over the past few years together with advanced line of Flip 03-109C against the pathotype III showed moderately resistant response while other lines and cultivars were susceptible or highly susceptible. In total, lines of Flip51-87C, Flip03-119C, Flip04-13C and Flip04-10C showed resistant or moderately resistant response for pathotypes.
_||_