آمیختگی ادبیات تعلیمی با ادبیات عرفانی در تمهیدات عین القضات همدانی
محورهای موضوعی : شاهنامه
کلید واژه: نقد اجتماعی, ادبیات تعلیمی, زهد, تمهیدات, عین القضات همدانی, اخلاق عرفانی,
چکیده مقاله :
عین القضات همدانی، عارف ایرانی قرن پنجم و ششم هجری است که قلم توانا و ذهن و اندیشه پویا و جوّال خود را برای نگاشتن آثار فلسفی- عرفانی به کار برده است. اگرچه بی پروایی و سبک فلسفی‌اش در نهایت او را به پای دار کشید اما نوشته‌های او به خصوص کتاب تمهیدات وی، سندی مستدل برای عرفان و ادبیات کهن ایران زمین شد. تمهیدات اگرچه از متون عرفانی به شمار می‌رود اما از آنجا که به بیان شرایط سلوک و آداب مرید و خصایص پیر می‌پردازد، مبانی تعلیمی بسیاری را بیان کرده است. صوفیه که به واقع هدف خلقت را محبت و عشق‌ورزی می‌دانند، محبت به انسان را زمینه‌ساز محبت خداوند به شمار می‌آورند؛ این گونه است که در تفکر صوفی، تعلیم هم با محبت گره می‌خورد و در حقیقت، آداب شناخت و خودسازی و حقیقت جویی همگی برگرفته از عشق و برای وصول به محبت است. در این مقاله جنبه‌های تعلیمی این اثر گرانقدر بررسی شده است.
Ein al-Ghozat al-Hamedeani, ( fifth and sixth century) a Persian Mystic, committed his forceful penmanship and dynamic thought to writing philosophical and mystical works. Although Hamedani’s recklessness in communicating his peculiar philosophical views and style eventually led to his condemnation and execution, his characteristic writing in the Tamhidat is considered an authentic canonical document in the areas of mysticism and ancient Persian literature. Tamhidat is not only a mystical document, but a code book on the etiquette which delineates the manner in which a master and disciple should organize their intellectual and educational relations. The current article attempts to explore this multifaceted, precious work.
_||_
Motahhari, Mortadha. (1383). Collection of Works. Tehran: Sadra