بررسی واکنش ارقام کلزا به کشت تاخیری در شرایط آب و هوایی کرج
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
امیدرضا سالی
1
(دانشجوی سابق کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی اراک)
حمید مدنی
2
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک)
امیرحسین شیرانی راد
3
(عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج)
کلید واژه: عملکرد دانه, کلزا, تاریخ کاشت, رقم, کشت تاخیری,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی واکنش ارقام کلزا به کشت تاخیری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع در کرج انجام شد. این آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تاریخ کاشت در دو سطح (7 مهر ماه و 1 آبان ماه) در کرت های اصلی و ارقام در 13 سطح در کرت های فرعی قرار گرفتند. ارقام مورد برررسی شامل Elite، Olpro، Sinatra، Sahara، Modena، Geronimo، ARG-91004، Dexter، SLMO46، Okapi، Frederic، ORW20-3002و RG4504 بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت ارتفاع بوته، قطر ساقهو تعداد دانه در خورجین کاهش داشتند ولی این کاهش معنی دار نبود و در مورد صفت تعداد خورجین در بوته تاخیر در کاشت باعث افزایش این صفت شد. رقم Olpro با میانگین 126 سانتی متر بیشترین ارتفاع را در بین ارقام تولید کرد ولی بین ارقام از نظر قطر ساقه اختلاف معنی دار مشاهده نشد. بیشترین تعداد خورجین در بوته مربوط به رقم Sinatra با میانگین 47/78 عدد بود. همچنین بیشترین تعداد دانه در خورجین به رقم SLM046 اختصاص داشت. بیشترین وزن هزار دانه مربوط به رقم RG4504 بود. از لحاظ عملکرد دانه نیز بیشترین عملکرد در تاریخ کاشت اول و مربوط به رقم Elite به میزان 5271 کیلوگرم در هکتار می باشد.
In order to study the effects of late planting on vegetative traits, yield and yield components of rapeseed varieties, an experiment was conducted at research field of Seed and Plant Improvement Institute (SPII) in Karaj. The experiment laied out in split plot factorial arranged in a RCBD with 4 replications. Two planting dates (Sep. 28th and Oct. 22 Th) were selected as main plots and 13 varieties (Elite, Olpro, Sinatra, Sahara, Modena, Geronimo, ARG-91004, Dexter, SLMO46, Okapi, Frederic, ORW20-3002, and RG4504) as subplots in a factorial arrangement were evaluated. Traits were considered as plant height, stem diameter, number of pods per plant, number of seed per pod, thousand grains weight and the grain yield. Results showed that delay in planting date, the height of the plant, stem diameter and number of seed per pod were reduced, but it was not significant, and regarding the number of pods in the plant, the delay increased the afore–mentioned characters. Among rapeseed varieties, the Olpro variety has the highest height plant by 126 cm. But, regarding stem diameter no significant decrease was observed. The greater number of pods per plant was observed in Sinatra variety with an average of 78.47 and also the greater number of seed per pod belonged to SLM046. The highest thousands grain weight was observed in RG4504 variety and about the grain yield, the lightest yield belonged to the first planting time and in Elite variety with a rate of 5271 kg/ha.
1- احمدی، م. ر. 1370. ویژگی های بتانیکی و پاره ای از مسائل اساسی کشت گیاه روغنی کلزا. مجله زیتون. شماره های 104 و 105.
2- باقری، م. 1379. گزارش نهایی طرح بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزای پاییزه رقم طلایه. مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان.
3- بی نام. 1379. کلزا، به نژادی و به زراعی. بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان.
4- جاوید فر، ف.، د. رودی و س. رحمان پور. 1380. زراعت کلزا. بخش تحقیقات دانه های روغنی. مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.
5- خواجه پور، م. ر. 1372. اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان.
6-کمیبر، دی و دی. آی مک گریگور. 1378. کلزا، فیزیولوژی، زراعت، به نژادی و تکنولوژی زیستی. ترجمة: عزیزی، م. ا. سلطانی و س. خاوری. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
7- Christmas, E. P. 1996. Evaluation of planting date for winter canola production in Indiana. In: J. Janic (ed.), Progress in new crops. P. 278-281.
8- Herbec, J. and L. Murdock. 1989. Canola production guide and research in Ketucky. Univ. Kentucky College of Agriculture.
9- Johnson, B. L., K. R. Mckay, A. A. Schneiter, B. K. Hanson, and B. G. Schatz. 1995. Influence of planting date on canola and crambe production. Journal of prodaction Agriculture. 8:594-599.
10- Khan, R. U., H. H. Muendel, and M. F. Chaudhry. 1994. Influence of topping rapeseed on yield components and other agronomic characters under varying dates of planting. Pakistan Journal of Botany. 26:167-171.
11- Mandal, S. M. A., B. K. Mishra and A. K. patra. 1994. Yield loss in rapeseed and mustard due to aphid infestation in rapect of different varieties and dates of sowing. Orissa Journal of Agricultural Research. 7:58-62.
12- Mckay, K. R., A. A. Schneiter, B. L. Johnson, B. K. Hanson and B. G. Sxhatz. 1992. Influence of planting date on canola and crambe production. North Dakota Farm Research. 49: 23-26.
13- Norton, G., P. E. Bilsborrow and P. A. Shipway. 1991. Comparative Physiology of divergent types of winter rapeseed. Organizing Committee, Sakatoon. 578-582.
14- Scaribric, D. H., R. W. Danils and M. Cook. 1981. The effect of sowing date on the yield and yield components of spring oilseed rape. J. Agric. Sci. Camb. 97:189-195.
15- Song, M., L. O. Copeland, and M. T. Song. 1995. Effect of planting date on freezing tolerance and winter survival of canola (Brassica napus L.). Korean Journal of Crop Science. 40:150-156.