تاثیر شوری بر غلظت برخی عناصر در بافت‎های گیاه برنج (sativa L Oryza) و میزان زیست توده

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

اسفندیار فرهمندفر ¹ , فواد مرادی ² , الهیار فلاح ³

1 - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2 - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3 - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران

تاریخ دریافت : 1400/04/15 تاریخ پذیرش : 1400/04/15 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: پتاسیم, سدیم, منیزیم, مراحل رشدی برنج,

چکیده مقاله :

تنش شوری باعث تغییر در جذب و انتقال عناصر غذایی در گیاه برنج می‎شود. برای تعیین تاثیر تنش شوری در مراحل مختلف رشد گیاه برنج بر غلظت یون‎های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه، ساقه و برگ، آزمایش گلدانی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور(آمل) انجام شد. طرح به صورت کرت‎های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار با دو رقم برنج هیبرید (دیلم) وPSBRC88 در کرت‎های اصلی و سه سطح شوری صفر، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر در سه مرحله رشد (پنجه زنی، ساقه‎دهی و گلدهی) به صورت فاکتوریل درکرت‎های فرعی به اجرا درآمد. کشت هیدروپونیک با محلول غذایی یوشیدا در گلدان‎های 6 لیتری انجام شد. میزان غلظت یون‎های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه، ساقه و برگ برنج پس از اعمال تیمار شوری در هرمرحله رشد به مدت 20 روز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان غلظت یون‎های کلسیم،پتاسیم و منیزیم با افزایش سطح شوری در ریشه، ساقه و برگ برنج کاهش یافت ولی میزان یون سدیم افزایش معنی‎داری یافت. در تیمار شاهد، بیشترین غلظت یون‎ها در مرحله گلدهی بود و همواره میزان غلظت یون‎های ریشه کمتر از ساقه و برگ بود. میزان غلظت یون پتاسیم، کلسیم و منیزیم در رقم PSBRC88 بیشتر از رقم هیبرید (دیلم) بود. بنابراین، رقم PSBRC88 دارای کارایی بهتر جذب یون‎های سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در تنش شوری داشت و تولید زیست توده بیشتری داشت.

چکیده انگلیسی:

Salinity stress causes change in absorption and transformation of nutrients in rice plants. In order to determine of salinity affect in different growth stages of rice crops on the concentration of sodium, potassium, calcium and magnesium ions of  roots, stems and leaves, was carried out pot experiment in the greenhouse of rice research institute of Iran(Amol) in 2014. The experiment as a split plot factorial in base of completely random design with three replicates, with two rice varieties, hybrid rice (Dialam) and PSBRC88 as main plots,  and three levels of salinity (0, 6, 12 ds.m-1 ) with three growth stages (Tillering, Stem elongation, Flowering) as sub-plots factorial. Hydroponic culture was done in pots with 6 L Yoshida solution. The content of sodium, potassium, calcium and magnesium ions of roots, stems and leaves were measured that salinity treatments were done about 20 days for each stage. The results showed that the content of potassium, calcium and magnesium ions of roots, stems and leaves were decreased with increasing of salinity level at each growth stage. In check treatment, the highest of ions concentration was at flowering stage and the ions content of roots was always less than stems and leaves. The concentration amount of potassium, calcium and magnesium were higher in PSBRC88 variety than hybrid rice (Dialam). Therefore, PSBRC88 variety had higher ions uptake efficiency of sodium, potassium, calcium and magnesium in slat stress and had more biomass.