تاثیر فاصله ردیف و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 711

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

بهروز صالحی ¹ (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر و دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان)
جهانفر دانشیان ² (دانشیار موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان)

تاریخ دریافت : 1394/09/11 تاریخ پذیرش : 1394/09/11 تاریخ انتشار : 1388/12/01

کلید واژه: عملکرد, ذرت, تراکم بوته, فاصله ردیف,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تاثیر فواصل ردیف کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزا عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 711 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر در بهار سال 1384 با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل ردیف کاشت با فواصل 45‌ ، 60 و 75 سانتی متر و تراکم بوته 50، 65 و 80 هزار بوته در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش فاصله ردیف کاشت، وزن خشک ساقه در مراحل شروع گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیکی،‌ وزن هزار دانه،‌ عملکرد، شاخص برداشت و تعداد دانه در بلال به طور معنی داری افزایش یافتند. همچنین با افزایش تراکم بوته، وزن خشک برگ در مرحله انتقال،‌ شروع گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیکی،‌ وزن خشک ساقه در مراحل شروع گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیکی، وزن خشک بلال و عملکرد دانه تحت تاثیر تراکم بوته قرار گرفت. اثر متقابل فاصله ردیف و تراکم بوته بر وزن خشک ساقه در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی،‌ قطر ساقه در مرحله شروع گرده افشانی و عملکرد دانه معنی دار گردید. بر اساس نتایج حاصل فاصله ردیف 75 سانتی متر با تراکم 8 بوته در متر مربع برای تولید ذرت سینگل کراس 711 در شرایط مشابه آزمایش مناسب تر می باشد.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effects of row spacing (45, 60 and 75 cm) and plant density (50, 65 and 80 thousand plants per hectare) yield and yield components of maize Sc 711 an experiment was done in the university research farm of Abhar Islamic Azad University in 2006. It was done by using a factorial experiment based on CRBD with four replications. Different developmental stages of maize include 50% emergence, transition from vegetative to reproductive stage, pollination and physiological maturity, plant height and stem diameter in transition stage, dry weight of various organs, yield and yield components and harvest index were studied. With increasing row spacing, stem dry weight in the pollination and physiological maturity, seed weight, grain yield, harvest index and grain number per ear significantly increased. Increasing plant density, leaf dry weight in transition, opening pollination and physiological maturity, stem dry weight in stages pollination and physiological maturity, ear dry weight and grain yield under the effect of density was studied and other traits plant density was not affected. The interaction between row spacing and plant density on stem dry weight in physiological maturity stage, stem diameter in opening pollination stage and grain yield were significant. Finally, knowing that with annual tests can not be a recommendation, but the results may be based on 75 cm row spacing with a density of 8 plants per square meter for the production of maize Sc 711 under conditions similar to this experiment can be recommended.

منابع و مأخذ:

1- اکبری، غ. 1370 . بررسی اثرات تراکم بوته و آرایش کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان.

2- اطرشی، م. 1374. بررسی اثرات تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی عملکرد و صفات فیزیولوژیکی و شیمیایی دانه ذرت در ارقام مختلف. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان. 267 صفحه.

3 - خدابنده، ن. 1371. غلات. انتشارات دانشگاه تهران . 508 صفحه.

4- خواجه پور، م . 1369. اصول و مبانی زراعت. دانشگاه صنعتی اصفهان.

5- دماوندی، ع. 1376. فاصله ردیف و تراکم بوته بر رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم ذرت دانه‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

6- زراعی، ب.1380. اثر تراکم برروی عملکرد و اجزاء عملکرد و برخی شاخص های فیزیولوژیکی و صفات مورد فیزیولوژیکی در چهار  هیبرید ذرت دانه ای. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان.

7 - شبستری، م . و مجتهدی، م. 1370. فیزیولوژی گیاهان زراعی. مرکز نشر دانشگاهی تهران.

8- شریف زاده، ف. 1370. اثر تراکم بوته بر رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد هیبریدهای ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان. 90 صفحه.

9- صالحی، ب. 1379. مطالعه اثر فاصله بوته روی ردیف و بین ردیف بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت سینگل کراس 704 در منطقه میانه. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. واحد خوراسگان اصفهان. ص 35.

10- علیزاده، ا. و کوچکی، ع. ‌1368. کشاورزی و آب و هوا. انتشارات جاوید مشهد، 54 صفحه.

11- علی یاری، ع . 1373. ذرت در گذشته، حال و آینده. انتشارات شرکت سهامی تولید و تهیه و توزیع جهاد سازندگی منطقه یک شیراز.

12-کوچکی، ع  و علیزاده، ا. 1365. اصول زراعت در مناطق خشک جلد اول (ترجمه). انتشارات آستان قدس رضوی. 255 صفحه.

13– کوچکی، ع.، خیابانی، ح. و سرمد نیا، غ. 1375. تولید محصولات زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

14– نور محمدی، ق.، سیادت، ع. و کاشانی، ع. 1376 . زراعت(جلد اول: غلات). انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.

15- محمدی، ع . 1374. بررسی اثرات تراکم و فواصل خطوط کاشت بر عملکرد، روند و شاخص های رشد ذرت سینگل کراس 704. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس. 

16- موحدی، م. 1385. مطالعه اثرات فاصله ردیف و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 711 در منطقه میانه.

17- مین باشی معینی، م. 1374. اثرات تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و کیفیت ذرت علوفه‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

18- Ahmadi, M. and Wiebold, W. J. 1993. Agronomic practices that effect corn kernel characteristics. American Society of Agronomy, 85:615-619.

19- Aguillar,  M. and Lopez, B. L. 1996. Growth and yield of irrigated maize under Mediterranean condition: The effect of cultivar and plant density Cereal Research Communications, 24(4): 499-506.

20- Alessi, J. and power, J. F. 1971.  Corn emergence in relation to soil temperature and seeding depth. Agron. J. 63: 717 – 719.

21- Arnon, I. 1975. Mineral nutrition of maize. International Potash Institute Bern, Switzerland.

22- Babu, K. S. and Mitra, S. K. 1989. ffect of plant density on grain yield of maize during rabi season. Madras. Agriculture Journal, 76:290-292.      

23- Bauer, P. J. and Carter, P. R. 1986. Effect of seeding date, plant density, moisture availability and soil nitrogen fertility on maize kernel breakage susceptibility. Crop Sci. 26: 1220 – 1224.

24- Benitez, D. T. 1997. Effect of plant density, Nitrogen and defoliation on the yield and yield components of corn .Thesis (M. S in Agronomy) 51 p .

25- Bhagwandin, B. and Bhatiu, K. S. 1992. Effect of sowing methods and mulching on the intercropping of blakgram with maize under  rainfed condition. Maize Abstract 9(6): 463.

26- Brown, R. H., Beaty, E. R., Ethreclage, W. J. and Hayes, D. D. 1970. Influence of row width and plant population on yield of two varieties of corn (Zea mays L.) Agron. J. 62: 769-790.

27- Collville, W. L. 1989. Influence of rate and method of planting on several components of irrigated corn yields. Agron. J. 54: 297-300.

28- Daynard, T. D. and Duncan, W. A. 1969. The black layer and grain maturity corn. Crop Sci. 9: 473-476.

29- Duncan, W. G. 1993. Insolation and temperature effects on maize growth yield. Crop Sci.13:187.

30- Early, E. B., Miller, R. J., Reichert, G. L., Hageman, R. H. and Seif, R. D. 1966. Effect of shade on maize production under field condition. Crop Sci. 6: 4-6.

31- Govil, S. R. and Pandey, H. N. 1998. Growth response of maize to crop density. Indian Journal of plant physiology, 3(4):273-276.         

32- Hashemi Dezfuli, A. and Herbert, S. J. 1992. Intensifying plant density response of corn width artificial shade. Agron. J. 84: 547-551.

33- Hassan, A. A. 2000. Effect of plant population density on yield and yield components of eight Egyption maize hybrids. Bulletin of faculty of Agriculture university of cairo, 51:1, 1-16 34-Iremiren, G.O. and G.M. Milborn. 1978. The growth of maize. IV. Dry matter yields and quality components for silage. J. Agric. Sci., Camb. 90: 569-577.

34- Karlen, D. L. and Camp, C. R. 1985. Row spacing, plant population, and water management effect on corn in the Atlantic coustal plain. Agron. J. 77: 393-398.

35- Moll, R. H. and Kamprath, E. J. 1977. Effect of population density upon agronomic traits associated width genetic increases in yield of  corn (Zea mays L.).Agron.J.69:81-84.

36- Poneleit, C. G. and Egli, D. B. 1979. Kernal growth rate and duration in maize of affected by plant density and genotype. Crop Sci. 18: 375-378.

37- Reed, A. J., Sigletary, G. W., Shussler, J. R. and Williamson, D. R. 1988. Shading effects on dry matter and nitrogen partitioning, kernel number and yield of maize. Crop Sci. 28: 819-825.

38- Roy, S. K. 1992. Effect of plant density and detopping following silking on cod growth, fodder and grain yield of maize. Agriculture science, 119: 297-301.

39- Tetio, F. and Gardner, F. P. 1988. Responses of maize to plant population density. I. Canopy development, high relationship and vegetative growth. Agron.J.80:930-935.

40- Tetio-Kagho, F. and Gardener, F. P. 1988. Responses of maize in to plant population density. II. Reproductive development in yield Adjustments. Agron.J.80: 935-940.

41- Williams W. A., Loomis, R. S. and Leply, C. R. 1989. Vegetative growth of corn as affected by population density 1: productivity in relation to interception of solar radiation. Crop Sci. 5.211.

42- Wrigley, G. 1981. Tropical Agriculture, Longmen Inc. New York.