خاندان سُهروَردی، خاندان تصوف و علم در سرزمین‌های اسلامی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
حمیدرضا ثنائی
1
*
,
فاطمه زارع حسینی
2
,
مهدی مجتهدی
3
1 - استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران
2 - استادیار ادیان و عرفان، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران.
3 - استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد،ایران.
کلید واژه: عالم, صوفی, خاندان سهروردی, سلسله‌نسب, شیخ شهابالدین سهروردی,
چکیده مقاله :
نخستین رجال خاندان سهروردی از سهرورد، شهر کوچکی میان زنجان و همدان، برخاستند و با کوچ به بغداد به انگیزة قدم در راه تهذیب و تحصیل علم، این خاندان در سدة 5ق در این شهر ظهور یافت و به تدریج به تصوف و علم شناخته شد. خاندان مذکور تا اوایل سدة 9ق در عراق و جزیره دوام یافت و بیشترین اخلاف خاندان در این جا ظهور یافتند. با پراکنده شدن تدریجی برخی از رجال خاندان در سرزمین های اسلامی، از نیمة دوم سدة 7ق تا سدة 14ق اخلافی از این خاندان در ایران، مصر و شام، ماوراءالنهر و به ویژه هند نیز ظاهر شدند. منابع سلسله نسب همة اخلاف را به طور کامل بیان نکرده اند. دربارة منتسبان با سلسله نسب ناقص اجمالا می دانیم که از نسل شیخ شهاب الدین عمر سهروردی(د.632ق) بوده اند. از این رو، می توان گفت برخی از اخلاف شیخ و تبعا خاندان تا سدة اخیر نسب خویش را حفظ کرده یا از نسب بردن خویش از شیخ آگاهی داشته اند؛ با این همه، احتمال نسب سازی برخی از منسوبان متاخر برای خویش بسیار است. این پژوهش می کوشد پس از معرفی خاندان سهروردی، با استقصای نام اعضا و اخلاف آن، شجره نامة ایشان را بر پایة منابع موجود ترسیم و مدعیان انتساب به شیخ را نیز معرفی کند.
_||_