اشارات عرفانی غزلیات حافظ
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
مسعود حاجی ربیع
1
(استادیار گروه عرفان دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی.)
زهرا شیردلی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی.)
کلید واژه: نهج البلاغه, نفس, روح, عشق, عرفان اسلامی, عرفان حافظ,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر که به تبیین اشارات عرفانی حافظ با توجه به تفکرات اسلامی علل خصوص نهج‌البلاغه پرداخته است. به صورت توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای با استفاده از فیش‌برداری منابع مختلف و همچنین برداشت‌های نگارنده تدوین گردیده است. برخی از غزلیات عرفانی حافظ که در این پژوهش آمده حاکی از آن است که روح آدمی در قفس تن اسیر شده و با آزادی به سوی ملکوت و منبع اصلی خویش عروج خواهد کرد و دنیای مادی را مانعی برای رسیدن روح به معنویات و سیر در ملکوت می‌داند. همچنین خطب نهج‌البلاغه و آیات قرآن کریم، فرایند بازگشت‌پذیری روح به مبدأ الهی را با دلایلی عقلی‌تر و بیانی قابل ادراک برای هر خواننده‌ای به تصویر می‌کشد و حافظ که پرورش یافته مکتب قرآن است متأثر از این آموزه‌های معرفتی و با بیانی دلنشین این فراق و سرگشتگی روح را از منزل ازلی یادآوری نموده است.
Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} > This paper tries to explain the mystical allusions in Hafiz’s sonnets according to Islamic thoughts, exclusively in NahjulBalaghah, in descriptive analytical method and use of index cards in library searching, out of various source books, as well as the personal implication of the writer. Some of Hafiz’s sonnets taken into account in this paper relate that the spirit of humankind is captured in the cage of body, and of liberated, it will ascend to its authentic source with this idea that the material world is a barrier for itself to get into the world of spirituality and the divinity. In addition, with reference to NahjulBalaghah and verses of the Quran, the sonnets draw a picture of the process in which the spirit returns to its divine source with a more rational and intelligible explanation to the reader; moreover, grown out of the Quranic school and affected by its cognitive teachings, Hafiz reminds the reader of the detachment of soul from its everlasting source by a very heartfelt narration.