XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نگاهی به خلوت عرفانی سعدی و جهاد اساطیری «او»
رقیه ابراهیمی شهرآباد طیبه ابراهیمی شهرآبادعارفان با گوشه‌گیری از دنیا و دوری از مردم در صددند تا مراحل عرفانی را طی کرده، در نهایت به خداوند دست یابند. با نگاهی به زندگی سعدی می‌توان رد پایی از این گوشه‌گیری‌ها و خلوت‌گزینی‌ها را در زندگی او پیدا کرد. در این پژوهش، بر آنیم تا با نگاهی به خلوت‌های سعدی، ویژگی‌ها چکیده کاملعارفان با گوشه‌گیری از دنیا و دوری از مردم در صددند تا مراحل عرفانی را طی کرده، در نهایت به خداوند دست یابند. با نگاهی به زندگی سعدی می‌توان رد پایی از این گوشه‌گیری‌ها و خلوت‌گزینی‌ها را در زندگی او پیدا کرد. در این پژوهش، بر آنیم تا با نگاهی به خلوت‌های سعدی، ویژگی‌های جهاد اساطیری او را در آن‌ها بیان کنیم. نتایج به دست آمده در این تحقیق بیانگر این است که سعدی در خلوت‌های خویش عارف صرف نیست؛ اگر از دنیا روی گردانده، از مردم دور نمی‌شود. اگر هدف او وصال حق و رسیدن به معبود حقیقی باشد، همواره فقیهی متشرع باقی می‌ماند. وی در جهاد اساطیری خویش علاوه بر مبارزه با نفس اماره و روی‌گردانی از دنیا سعی می‌کند، حاصل هر آن چه در خلوت می‌بیند، صادقانه با مخاطب خویش در میان گذارد و با ارشاد و راهنمایی‌اش خوب و بد را به او نشان دهد. سعدی اگر در خلوت خویش خدا را در می‌یابد، سعی می‌کند، او را با تمام صفاتش به دیگران نیز معرفی نماید. اصل مهم دیگری که در جهاد اساطیری سعدی در نتیجۀ خلوت‌گزینی او دیده می‌شود، عمل بر طبق موازین شرع است. کسی در دنیا و آخرت رستگار است و به مقام رضایت الهی دست می‌یابد که طبق دستور خداوند گام بردارد؛ حق همنوعان را رعایت کند و به دیگران ظلم و ستم روا ندارد. سعدی این مهم را نیز به دیگران گوشزد می‌کند. ره‌آورد سعدی از این خلوت‌گزینی بیش از آن که به کار او آید، دستگیری مخاطب است؛ زیرا همواره نتایج خلوت خویش را برای دیگران بیان می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مقایسة «هفت اختر» عبدی بیک شیرازی و «هفت پیکر» نظامی
مریم بلوریعبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب خمسة او به سرودن سه خمسه پرداخته است. هفت اختر نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای هفت پیکر سروده شده ا چکیده کاملعبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب خمسة او به سرودن سه خمسه پرداخته است. هفت اختر نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای هفت پیکر سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر بسیار خود در سرودن مثنوی، بیشتر از آن که یک مقلّد ناآگاه باشد، با درک آگاهانه از روح و درونمایة اشعار نظامی به خلق اثری منحصر به فرد پرداخته است. اگرچه باورپذیری داستان‌های هفت پیکر بیش از داستان‌های عبدی بیک است و توصیفات و صحنه‌پردازی‌های بسیار ماهرانة نظامی استحکام بیشتری به بافت داستان‌های او داده است، با وجود این، عبدی بیک نیز با کلامی فاخر و یکدست و با سرعتی بیش از نظامی در پیشبرد داستان‌های خود کوشیده و کلام نقادانة او که گاه به زیور طنز آراسته شده، دلنشین و خواندنی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - جسمانیت معشوق در شعر احمد شاملو و نزار قبانی
عباس مشعوفیادبیات تطبیقی از حوزه‌های میان رشته‌ای است که به ارتباط و زمینه‌های مشترک می‌پردازد. دو مکتب معروف ادب تطبیقی یعنی مکتب فرانسوی و آمریکایی، هر یک از نظرگاهی به متن می‌نگرند؛ اگر مکتب فرانسوی به زمینه‌های تأثیر و تأثر دو نویسنده یا دو متن بر یکدیگر می‌پردازد و ارتباط‌های چکیده کاملادبیات تطبیقی از حوزه‌های میان رشته‌ای است که به ارتباط و زمینه‌های مشترک می‌پردازد. دو مکتب معروف ادب تطبیقی یعنی مکتب فرانسوی و آمریکایی، هر یک از نظرگاهی به متن می‌نگرند؛ اگر مکتب فرانسوی به زمینه‌های تأثیر و تأثر دو نویسنده یا دو متن بر یکدیگر می‌پردازد و ارتباط‌های فرهنگی دو متن را مورد بررسی قرار می‌دهد، مکتب آمریکایی به بررسی مسایل زیبایی‌شناختی و مشابهت‌های معطوف به آن نظر دارد. این مقاله با مد نظر قراردان مکتب آمریکایی ضمن بررسی ارتباط بینامتنی (در فرم و محتوا) و بیان شباهت‌ها و مباحث زیباشناسی آثار دو شاعر معاصر ادب فارسی و عربی، احمد شاملو و نزار قبانی به مقولۀ جسمانیت معشوق می‌پردازد و بر این نظر است که با توجه به زمینۀ مشترک تعهد اجتماعی و سیاسی دو شاعر، معشوق نیز دارای جایگاه خاصی است. هر یک از دو شاعر از معشوق خود (آیدا در شعر شاملو و بلقیس در شعر نزار قبانی) ابدیتی می‌سازد که بسیار با جلوۀ معشوق در شعر سنتی متفاوت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - جلوه‌های طبیعت در آثار شهریار
بهمن علامی اسماعیل صابریطبیعت از ابتدا تا امروز همواره یکی از خاستگاه‌ها و سرچشمه‌های هنر بوده است. از همه بارزتر در هنر شعر، که نمونه‌ها و نشانه‌های آن را از قدیم‌ترین ایّام تاکنون، در آثار منظوم و شاعرانة همۀ کشورهای جهان می‌توان دید. برای مثال، از ترانه‌ها و شعرهای سافو در سرزمین سرسبز و سو چکیده کاملطبیعت از ابتدا تا امروز همواره یکی از خاستگاه‌ها و سرچشمه‌های هنر بوده است. از همه بارزتر در هنر شعر، که نمونه‌ها و نشانه‌های آن را از قدیم‌ترین ایّام تاکنون، در آثار منظوم و شاعرانة همۀ کشورهای جهان می‌توان دید. برای مثال، از ترانه‌ها و شعرهای سافو در سرزمین سرسبز و سواحل جادویی یونان گرفته تا اشعار شاعران عرب از جمله امرءالقیس در بیابان‌های پر از ربع و اطلال و دمن یا تغزّلات آغاز قصاید قصیده‌سرایان قرون پنجم و ششم مانند: فرّخی، ازرقی، خاقانی و بویژه منوچهری که شاعر طبیعت نام گرفته است. از شاعران معاصر آن که شعرش سرتاسر بوی طبیعت می‌دهد، شهریار است. در دیوان شهریار، کمتر شعر و سروده‌ای را می‌توان یافت که جلوه و عنصری از طبیعت در آن به‌کار نرفته باشد. از این رو، در این پژوهش که به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده عناصر طبیعت در شعر شهریار بررسی گردیده است. نتیجۀ به دست آمده این است که از آسمان و ستارگان گرفته تا سبزه‌زار و بوستان و گل‌ها و از حیوانات تا دریا و وابسته‌های آن، همه و همه در ساخت تصاویر شعری شهریار یاری‌دهندۀ او در بیان مفاهیم درونی هستند. در بیش از نود درصد از سروده‌های وی، جلوه‌ای از مظاهر طبیعت به کار رفته است که این خود نشانگر روح لطیف و طبیعت‌گرای این شاعر نامدار معاصر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تطبیقی عشق در غزلیات مولانا، سعدی و حافظ
عبدالله نصرتی راضیه بهرامیعشق در خلق شاهکارهای ادبی نقش بسزایی داشته و جلوه‌های گوناگونی در آثار ادبی دارد. در مقاله حاضر به شیوة تطبیقی عشق در غزلیات سه شاعر بزرگ ادب فارسی مولانا، سعدی و حافظ بررسی گردیده و بر مبنای گزینش برخی غزلیات آنان، ابیات حاوی نظرات مشترک و متفاوت آن‌ها در باب عشق بیان چکیده کاملعشق در خلق شاهکارهای ادبی نقش بسزایی داشته و جلوه‌های گوناگونی در آثار ادبی دارد. در مقاله حاضر به شیوة تطبیقی عشق در غزلیات سه شاعر بزرگ ادب فارسی مولانا، سعدی و حافظ بررسی گردیده و بر مبنای گزینش برخی غزلیات آنان، ابیات حاوی نظرات مشترک و متفاوت آن‌ها در باب عشق بیان شده است. تطبیق عقاید بزرگان ادبیات همچون مولانا، سعدی و حافظ دربارۀ عشق می‌تواند در روشنگری پیچیدگی‌های این موضوع جهان‌شمول موثر باشد. همچنین با بررسی دیدگاه آنان علت شهرت هر یک در گونه‌ای از غزل عاشقانه مشخص خواهد شد. بر اساس نتایج حـاصل از این پژوهـش، می‌توان در یک نگاه کلّی بیان کرد که وجه غالب عشق از منظر سعدی، مجازی و زمینی، از منظر مولانا، عارفانه و حقیقی و از منظر حافظ، رندانه است. این شاعران به دشواری‌های بی‌پایان و ازلی و ابدی بودن عشق، رجحان عشق بر عقل و بی‌توجهی به عیب –جویی‌های مدعیان تأکید دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحلیل بلاغی غزلیّات کمال اسماعیل از منظر تشبیه
شهرزاد نیازی سپیده خلیلیانکمال الدّین اسماعیل اصفهانی ملقّب به خلّاق المعانی از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است. شعر وی به لحاظ زیبایی شناسی مشحون از صورتهای مختلف خیال و صنایع لفظی و معنوی بدیع است.در این پژوهش که به روش تحلیلی – توصیفی انجام گردیده، کوشش شده است انواع تشبیه از نظر ساخت و ش چکیده کاملکمال الدّین اسماعیل اصفهانی ملقّب به خلّاق المعانی از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است. شعر وی به لحاظ زیبایی شناسی مشحون از صورتهای مختلف خیال و صنایع لفظی و معنوی بدیع است.در این پژوهش که به روش تحلیلی – توصیفی انجام گردیده، کوشش شده است انواع تشبیه از نظر ساخت و شکل مانند: تشبیه مرکّب، مضمر، تفضیلی، مفروق، تسویه، ملفوف و جمع و تشبیهات مفصل، مرسل، مؤکّد در غزلیات این شاعر بررسی و تحلیل گردد تحقیق انجام شده مؤیّد این مطلب است که تشبیهات مجمل و مرسل بیشترین میزان و مرسل مفصل کمترین میزان را دربردارد. همچنین تشبیهات مرکّب بیشترین بسامد و تشبیهات تفضیل و جمع کمترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. تشبیهات محسوس به محسوس هشتاد و شش غزل از کلّ غزلیّات اورا تشکیل می دهد که مضامینی؛ چون: توصیف عناصر طبیعت و توصیف معشوق را در بر دارد و شاعر با کاربرد واژه های حماسی رنگ سپاهی به تصویر های غنایی خود داده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400