تحلیل شخصیت بلبل در منظومه «هنرستان عالی مرغان» ریاضی یزدی براساس نظریه‌ی عشق «اریک فروم»

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

مژگان کمال مهریزی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، ایران)
سیدخلف حوتی نژاد ² (کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران)
آسیه ذبیح نیا عمران ³ (دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/02 تاریخ پذیرش : 1401/04/21 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: اریک فروم, ", ریاضی یزدی", هنرستان عالی مرغان", شخصیت بلبل", نظریه‌ی عشق",

چکیده مقاله :

مقاله حاضر به بررسی مثنوی هنرستان عالی مرغان از ریاضی یزدی (1290-1360 ه.ق) براساس نظریۀ عشق اریک فروم (1900- 1980م.) می‌پردازد. هنرستان عالی مرغان شعری است غنایی که از زبان مرغان بصورت سمبولیک و تمثیلی، در چهارصد بیت و در هفت قسمت سروده شد. فروم نخستین کسی بود که بحث هنر عشق ورزیدن را مطرح کرد و زمینه‌ای گسترده برای تحقیق و بررسی، ارائه راهکارهای عملی دربارۀ عشق را فراهم ساخت. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای و با بهره‌مندی از نظریه‌ی روانشناختی عشق اریک فروم، بر آنست که به این پرسش اصلی پاسخ دهد: بلبل از دیدگاه روانشناسی اریک فروم، به چه میزان از شرایط عاشقی برخورداراست؟ براساس ما‌حصل تحقیق، بلبل در هنرستان عالی مرغان عاشقی راستین است که در راه عشق، سختی‌های بسیاری تحمل می‌کند و مطابق نظریه‌ی فروم از خصایصی چون استغنا، مهربانی، احساس مسئولیت، احترام و معرفت، به طور کامل برخوردار است و با نمودهای واقعی عاشق حقیقی اریک فروم کاملا مطابقت دارد.

چکیده انگلیسی:

The present article examines the Masnavi "Higher Conservatory of Birds" by Yazdi riyazi (1390-1390 AH) based on Eric Fromm's theory of love (1980-1900). "Higher Conservatory of Birds" is a lyrical poem that was composed of the language of birds in a symbolic and allegorical way, in four hundred verses and in seven parts. Forum was the first to discuss the art of making love and to provide a broad field for research and study, offering practical solutions to love. This research, using a descriptive-analytical method based on library tools and using the psychological theory of love of Eric Fromm, aims to answer this main question: how much is Nightingale in love from the point of view of Eric Fromm's psychology? According to the product of the research, the nightingale in the "Higher Conservatory of Birds" is a true lover who endures many hardships in the way of love, and according to Fromm’s theory, traits such as poverty, kindness, sense of responsibility, respect and knowledge are completely in line with the true manifestations of Eric Fromm's true lover.

منابع و مأخذ:

اسداللهی، خدابخش؛ قاسمی‌زاده، حسین (1399). تحلیل شخصیّت فرهاد در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی بر اساس نظریۀ اریک فروم. فصلنامۀ ادبیّات و پژوهش‌های میان رشته‌ای. 2 (3)، 20-1.

اعتمادی‌زاده، هدایت‌اله؛ نصر، احمدرضا؛ لیاقت‌دار، محمدجواد (1388). نگاهی کلی به برنامۀ درسی میان‌رشته‌ای. فصلنامۀ مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی. 1 (3)، 53-19.

افلوطین (1389). دورۀ آثار افلوطین (تاسوعات). ترجمۀ محمدحسین لطفی. تهران: نشرخوارزمی.

جاهد خانشی، نرگس؛ نجفی افرا، مهدی؛ جلالی شیجانی، جمشید (1399). رابطه عشق با معرفت شهودی نزد افلوطین. پژوهش‌های معرفت‌شناختی، 9 (20)، 23-7.

رحمانی، غلامرضا (1387). فلسفۀ عرفان افلوطین. تهران: نشرسفینه.

ریاضی یزدی، سیدمحمدعلی (1395). دیوان ریاضی یزدی. گردآوری و تدوین سید محمود رستگار. چاپ دوم. یزد: نشر آرتاکاوا.

شعیبی، فاطمه (1392). عشق از دیدگاه روان‌شناسی و جامعه‌شناسی. تهران: نشر الکترونیکی کتاب سبز.

طغیانی، اسحاق؛ هادی، حکیمه (1389). بررسی مفهوم فقر و استغنا در مثنوی معنوی. پژوهشنامه زبان و ادبیات تعلیمی. 2 (5)، 56-41.

عباس‌زاده، خداویردی؛ طاهرلو، هانیه (1392). تجلی عشق در اشعار مولانا. عرفان اسلامی (ادیان و عرفان). 9 (36)، 119-93.

عبدالرحیمی، محمد؛ فعّالی، محمّدنقی (1394). تأثیر عشق بر سلامت معنوی نزد فروم و مولوی. پژوهشنامه ادیان. 9 (18)، 105-73.

علوی زاده، مریم؛ فضائلی، سیده مریم (1391، اردیبهشت ماه). بررسی و تحلیل رویکردهای بینارشته‌ای زبان‌شناسی. دومین همایش ملی نقد ادبی. تهران: خانه کتاب.

فروم، اریک (1397). هنر عشق ورزیدن. ترجمۀ پوری سلطانی. چاپ 33. تهران: نشر مروارید.

 فروم، اریک (1399). هنر عشق ورزیدن. ترجمۀ شهناز کمیلی زاده. تهران: نشر سنگ.

فلوطین (1366). مجموعه آثار فلوطین. ترجمۀ محمدحسن لطفی. 2 جلد. تهران: خوارزمی.

قلمسیاه، اکبر (1387). گل سرخ ریاضی و هزار دستان اسکار وایلد. مجلۀ یغما. 2 (47). صص212-221.

قنبرعلی باغنی، زهرا (1396). تفسیر کاربردی گونه‌های مختلف معشوق در اشعار سیمین بهبهانی بر تکیه بر نظریات اریک فروم. مجله تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). 9 (32)، 310-273.

 قیصریان، اسحاق؛ زاهدی مازندرانی، محمد جواد؛ مهرآیین، مصطفی؛ ملکی، امیر (1396). مطالعه عشق از منظر روان‌شناسی، جامعه­شناسی، فلسفه و زبان شناسی؛ ارائه یک نظر ترکیبی. فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی. 7 (28)، 82-55.

مولوی،‌ جلال الدین محمد (1378). مثنوی معنوی. بر اساس نسخه رینولد الین نیکلسون به کوشش کاظم دزفولیان. تهران: نشر طلاییه.

نظری، نجمه؛ کمالی، راهله (1394). عشق از دیدگاه سعدی و اریک فروم. پژوهشنامه ادب غنایی. 13 (24)، 282-267.

نوروزی خشت، مریم (1395، تیر ماه). تفاوت عشق از دیدگاه عطار و مولانا. اولین کنفرانس بین المللی ادبیات و زبان‌شناسی. تهران: انجمن علمی هم‌اندیشان ایران زمین.

Abbaszadeh, Kh. and Taherlu, H. (2012). Manifestation of love in Rumi's poems. Irfan Islamic (Religions and Mysticism). 9 (36), 119-93.

Abdur Rahimi, M. and Fa'ali, M.N (2014). The effect of love on spiritual health according to Forum and Maulvi. Research Journal of Religions. 9 (18), 105-73.

Alavizadeh, M. and Fazaeli, S. M. (2012, May). Study and analysis of interdisciplinary approaches to linguistics. The 2^nd National Scientific Conference on Literary Criticism. Tehran: Khaneh Ketab.

Asadollahi, Kh. and Ghasemizadeh, H. (2020). Analysis of Farhad's personality in Khosrow Shirin Nezami's poem based on Eric Fromm's theory. Quarterly Journal of Literature and Interdisciplinary Research. 2 (3), 1-20.

Etemadizadeh, H.; Nasr, A.R. and Liaghatdar, M.J. (2009). An overview of the interdisciplinary Curriculum. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities. 1 (3), 19-53.

Fromm, E. (2018). The Art of Falling in Love. Pouri Soltani (Trans.). 33^rd Edition. Tehran: Morvarid Publishing.

Fromm, E. (2020). The Art of Falling in Love. Shahnaz Komilizadeh (trans.). Tehran: Nashr-e Sang

Jahed Khanshi, N.; Najafi Afra, M. and Jalali Shijani, J. (2020). The relationship between love and intuitive knowledge in plotinus. Epistemological Research, 9 (20), 7-23.

Molavi, J.M. (1999). Masnavi Manavi. Based on the Version of Reynolds Elaine Nicholson. Kazem Dezfulian (Ed.). Tehran: Talaiyeh Publishing.

Nazari, N. and Kamali, R. (2015). Love from the perspective of Saadi and Eric Fromm. Journal of Lyrical Literature. 13 (24), 267-282.

Nowruz Khesht, M. (2016, July). The difference between love from the perspective of Attar and Rumi. The 1^st International Conference on Literature and Linguistics. Tehran: Scientific Association of Hamandishan Iran Zamin.

Plotinus (2010). The Period of Plotinus' Works (Development). Mohammad Hossein Lotfi (Trans.). Tehran: Nashr kharzami.

Plato (1987). Collection of Works of Plato.  Mohammad Hassan Lotfi (Trans.). 2 Vol. Tehran: Kharazmi Publications.

Qaisarian, I.; Zahedi Mazandarani, M.J.;Mehraein, M. and Maleki, A. (2017). Study of love from the perspective of psychology, sociology, philosophy and linguistics; Presenting a Combined Opinion. Journal of Social Psychology Research. 28 (7), 55-82.

Qalamsiah, A. (2008). Riyazi Rose and the thousand hands of Oscar Wilde. Yaghma Magazine. 2 (47), 212-221.

Qanbar Ali Baghani, Z. (2008). Interpretation of different types of beloved in Simin Behbahani's poems based on the theories of Eric Fromm. Journal of Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda). 9 (32), 273-310.

Rahmani, Gh. (2008). Philosophy of Plato's Mysticism, Tehran: Nashr-e-Safineh.

Riyazi Yazdi, S.M.A. (2016). Yazdi Mathematical Divan, Seyed Mahmoud Rastegar (Ed.). 2^nd Edition. Yazd: Artakawa Publishing.

Shoaibi, F. (2013). Love from the Point of View of Psychology and Sociology. Tehran: Green Book electronic publication.

Toghyani, I. and Hadi, H. (2010). Study of the concept of poverty and deprivation in the spiritual Masnavi. Journal of Persian Language and Educational Literature. 2 (5), 41- 56.