• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تبیین مولفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)
        علیرضا طاهریان احمدرضا کشتکار قلاتی محمود نیکخواه شهمیرزادی غلامحسین ناصری
        عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های س چکیده کامل
        عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنت‌گرایی بیشتر تحت تأثیر مؤلفه‌ بهره‌گیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تأثیر مؤلفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده می‌شود؛ ابتدا در بخش کیفی، مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبه‌هایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبه‌ها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، 26 مصاحبه و در بخش کمی 384 نفر است. نتایج نشان می‌دهد که در مدرنیسم مؤلفه‌های بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار 965/0، المان گونگی عناصر معماری با مقدار 856/0، بهره‌گیری از احجام مستطیلی 818/0 بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مؤلفه‌های مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مؤلفه‌های بهره‌گیری از آجر به‌عنوان مصالح غالب جداره‌ها و بهره‌گیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار 000/1 می‌توان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامه‌ریزی و پژوهشی داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تبیین مدل مفهومی فرآیند آفرینش معماری با الهام از طبیعت
        شرمین علیا فرح حبیب آزاده شاهچراغی
        استفاده از راهبردهای طبیعت در آفرینش معماری به طراحان کمک می‌کنند تا با بهره‌گیری از اطلاعات بیولوژیک، میان محیط مصنوع و طبیعت، تعادل و همساختی ایجاد نمایند و به سمت دنیای پایدار گام بردارند؛ این راهبردها تاثیر سازنده ای در حل پایدار مشکلات انسان دارند، اما به دلیل پیچی چکیده کامل
        استفاده از راهبردهای طبیعت در آفرینش معماری به طراحان کمک می‌کنند تا با بهره‌گیری از اطلاعات بیولوژیک، میان محیط مصنوع و طبیعت، تعادل و همساختی ایجاد نمایند و به سمت دنیای پایدار گام بردارند؛ این راهبردها تاثیر سازنده ای در حل پایدار مشکلات انسان دارند، اما به دلیل پیچیدگی‌هایشان و ماهیت بین رشته‌ای آن‌ها شناخت فرآیند آفرینش معماری با قاببندی الهام از طبیعت مورد نیاز است؛ همچنین نیاز به تغییر رفتار و پرورش تفکر پایدار، به عنوان یک دستگاه فکری است. این مهم با بهره‌گیری از منبع غنی دانش یعنی طبیعت امکانپذیر می‌شود. در این راستا با توجه گستردگی مقیاس اطلاعات بیولوژیک و عدم سهولت شناخت و بکارگیری آن‌ها و با توجه به فرآیندهای شناخت، مدلی برای بکارگیری مناسب استراتژی‌های بیولوژیک مورد نیاز می‌باشد. سوال اصلی پژوهش در راستای دستیابی به هدف پژوهش چنین مطرح شد:"چگونه می‌توان با الهام از طبیعت در فرآیند آفرینش معماری در جهت توسعه‌ی فضاهای سازگار با محیط زیست استفاده نمود؟ ". پژوهش حاضر با ماهیتی کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی با بهره‌گیری از راهبردهای ترکیبی انجام شده است. در راستای آزمون فرضیات، مطالعات میدانی با برگزاری آزمون و همچنین بهره‌گیری از راهبرد موردکاوی در مرتبه آموزش طراحی با الهام از طبیعت انجام شده است. موردکاوی و مطالعات میدانی که در دو مرحله‌ی پیش‌آزمون و آزمون در دو سال تحصیلی پی‌در‌پی و سه نیمسال تحصیلی بر روی دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی بر روی 132 دانشجو انجام پذیرفته. یافته‌های پژوهش موید این است که قاببندی بیولوژیک فرآیند آفرینش معماری بر اساس نوع نگرش حل مسئله طراحی آغاز می‌گردد. دانش و اطلاعات بیولوژیک موجب تغییر در فرآیند آفرینش معماری می‌گردد، مهم‌ترین تاثیر آن تغییر نوع نگرش در طراحی به منظور دستیابی به همساختی و ایجاد تعادل میان محیط انسان‌ساخت و طبیعت و در نتیجه افزایش بهره‌وری و دستیابی به پایداری و نه کاهش میزان ناپایداری می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - واکاوی عناصر کالبدی و روابط فضایی خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم از منظر ادبیات‌داستانی
        سارا حسینی فریبا البرزی امیرحسین امینی
        خانه به‌عنوان محل سکونت و زندگی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر می‌باشد که از جنبه‌های مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی می‌باشد. در خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمان‌سازی انبوه در جهت رفع نیاز چکیده کامل
        خانه به‌عنوان محل سکونت و زندگی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر می‌باشد که از جنبه‌های مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی می‌باشد. در خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمان‌سازی انبوه در جهت رفع نیازهای مردمی شکل می‌گیرد که این تغییرات تدریجی اعمال‌شده‌ را می توان با مطالعه خانه‌های هر دهه به‌طور مجزا جمع‌بندی کرد. وجود رابطه چند سویه بین متن و مخاطب و فرهنگ عمومی و ارتباط آثار ادبی با رویکردهای موجود در جامعه، دیدگاه پژوهش را به سمت ادبیات‌داستانی سوق می‌دهد تا روند تغییرات خانه‌ها از این دیدگاه مورد بررسی قرار گیرند. به نظر می‌رسد با بازخوانی داستان‌های دوره پهلوی دوم، تغییرات تدریجی اعمال‌شده در روابط فضایی خانه‌های مسکونی از منظر کالبدی قابل خوانش هستند تا با شناخت آن‌ها موجبات ارتقای کیفیت خانه‌های امروزی فراهم آیند. هــدف پژوهش بررسی مولفه‌های تاثیرگذار بر روابط فضایی و کالبد در فضاهای مختلف خانه‌های شهر تهران در دوره پهلوی دوم از دیدگاه نویسندگان ادبی می‌باشد. این پژوهــش با رویکرد کیفی و از نوع فلسفه تفسیری انجام شده است که با رهیافت تحلیل محتوای متن بــه بررســی و شناخت مولفه‌های کالبــدی خانــه‌هــای دوره پهلوی دوم از متون کتاب‌های مورد بررسی به‌صورت توصیفی-تحلیلی، پرداخته‌است. جست‌و‌جو در لابه‌لای متون داستانی جنبه نوآورانه پژوهش می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در اوایل دوره پهلوی دوم اهمیت و توجه به فضاهای؛ بسته، باز و نیمه‌باز و روابط فضایی بین آن‌ها به‌وضوح دیده می‌شوند که با نزدیک‌شدن به دهه 50 ه.ش.، حذف اتاق‌ها از گوشه حیاط، تبدیل هشتی به دالان و راهرو و سپس یک سطح جداکننده در ورودی مشاهده می‌شوند و با مدرن‌شدن خانه‌ها حیاط و ایوان به‌عنوان عناصر مهم در الگوی خانه‌های ایرانی که در برگیرنده حوض و انواع پوشش گیاهی می‌باشند، از ساختار فضایی خانه‌ها کم‌رنگ و یا حذف گردیده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نقش سن مخاطب در درک مفهوم حس مکان تبلوریافته در بناهای منطقه‌گرای استان خوزستان
        احسان مرادی سبزکوهی اکبر موسی ئی جو احمدرضا کابلی
        حس مکان یکی از پدیده‌های مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و به‌طورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه می‌کنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده می‌شود. سن افراد می‌تواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخص‌های م چکیده کامل
        حس مکان یکی از پدیده‌های مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و به‌طورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه می‌کنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده می‌شود. سن افراد می‌تواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخص‌های محیطی گردد. در صورت وجود حس مکان در محیط، پتانسیل‌های بالقوه جهت تعامل افراد با گروه‌های سنی مختلف به وجود می‌آید. بناهای منطقه‌گرا با تأکید به زمینه و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در هر اقلیم شرایطی مختلف برای ارتباط بین فرد با محیط به وجود آورده است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های حس مکان توسط گروه‌های مختلف سنی در بناهای منطقه‌گرا صورت گرفته است. روش تحقیق ترکیبی از نوع تودرتو کیفی در کمی است. در مرحله کیفی برای استخراج مؤلفه‌های حس مکان در بناهای منطقه‌گرا مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته صورت می‌پذیرد و در مرحله کمی پرسشنامه با طیف لیکرت طراحی و در اختیار کاربران فضایی متخصص قرار می‌گیرد نتایج در نرم‌افزار ORIGINPRO نسخه 2016 مورد تحلیل PN قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 20-40 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فعالیت‌های عملکردی، جذابیت و زیبایی، تعاملات اجتماعی و امنیت است با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواری‌ها (246/0)، پله (246/0) و باغچه (245/0) است. در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 40-60 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به امنیت، تنوع رفتاری، چشم‌انداز طبیعی، خاطره‌انگیزی، معنا دهی با مقدار (000/1) است؛ و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواری (254/0)، خط آسمان (311/0) و رنگ (315/0) است. در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 60-80 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فضای سبز، خاطره‌انگیزی، چشم‌انداز طبیعی، تعاملات اجتماعی، تنوع رفتاری و امنیت با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شاخص‌های وزن (275/0)، پایایی عملکردها (266/0)، شیب ناهمواری (244/0) است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - خوانش اندیشه نوسنت گرایی در معماری معاصر ایران بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر (با بررسی اندیشه های حسین شیخ زین الدین)
        فائزه امیری پویا خسرو افضلیان ایرج اعتصام محسن طبسی
        هایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد چکیده کامل
        هایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد نظر در معماری باشد. اندیشه معماران معاصر ایران را می توان بر این اساس خوانش نمود.روش تحقیق پژوهش حاضر استدلال منطقی می باشد. از آن جا که استدلال منطقی کلام محور است ؛ پژوهش حاضر از نظر ماهیت داده ها کیفی است. از این رو به صورت توصیفی است برای شفاف سازی روابط بین عناصر و مفاهیم، تکنیک تحلیل گفتمان از خلال سخنرانی ها و مصاحبه ها در مطبوعات تخصصی معماری ؛ مورد استفاده قرار می گیرد و در نهایت کدگذاری و تحلیل گفتمان انجام می گردد.در خوانش اندیشه شیخ زین الدین بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر، مهم ترین گره گاه ها، تاریخی بودن است. تاریخی بودن درکلید واژه هایی نظیر توجه به گذشته، حال و آینده، گذشته را در سنت پایدار ، حال در معماری امروز گذشته،حال و آینده سه کلید واژه مهم گفتمان معمار است. بنابراین می توان زبان معماری امروز را تعیین نمود. ویژگی های این زبان معماری، عدم تعارض بین سنت و پیشرفت می باشد، که می تواند رابطه مسالمت آمیز بین معماری جهانی و معماری سنتی برقرار نمود. در اندیشه معمار نو سنت گرا صیرورت انسان از گذشته به آینده با استفاده از دستاوردهای گذشتگان و با بیان نو در دنیای جدید اتفاق می افتد. بنابراین انسان با سیالیت و جریان حضور می یابد. ............................... پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحلیل روابط اجتماعی در معماری دیپلماتیک دوره صفویه بر اساس رویکرد نحو فضا؛ مطالعه موردی: کاخ چهلستون، شهر اصفهان
        سودابه مهدی پور جمال الدین سهیلی
        چکیده:ساختمان‌های دیپلماتیک آیینه‌ای هستند تمام‌نما، که فرهنگ کشورها را ارائه می‌دهند و از آنجاکه ملت‌ها هویت ملی خود را در تاریخ جستجو می‌کنند و حامی قدمت و عناصر نشان‌دهنده‌ی فرهنگ خود هستند، لاجرم چالش طراحی فضاهای دیپلماتیک امروز، چالش بین تاریخ و زیبایی‌شناسی معاصر چکیده کامل
        چکیده:ساختمان‌های دیپلماتیک آیینه‌ای هستند تمام‌نما، که فرهنگ کشورها را ارائه می‌دهند و از آنجاکه ملت‌ها هویت ملی خود را در تاریخ جستجو می‌کنند و حامی قدمت و عناصر نشان‌دهنده‌ی فرهنگ خود هستند، لاجرم چالش طراحی فضاهای دیپلماتیک امروز، چالش بین تاریخ و زیبایی‌شناسی معاصر است. در این پژوهش روابط اجتماعی احتمالی در کاخ چهلستون مورد توجه قرار گرفته تا اساس شکل‌گیری و روابط نهفته بین فضاها با یکدیگر برای درک هر‌چه بیشتر این موضوع بر‌ما نمایان شود. انتظام فضاها در کنار هم به معنی ارتباطات درونی فضاها با یکدیگر است. بنابراین می‌توان با شناخت ارتباطات فضایی و روابط اجتماعی نهفته در یک فضای معماری و تعمیم آن به گونه‌های مشابه، در این جنبش سهیم شد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه‌ای میان چگونگی سازماندهی فضایی و مولفه‌های هم‌پیوندی، عمق، نفوذپذیری، شفافیت در الگوی شکلی پلان کاخ چهلستون وجود دارد؟ هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل پیکره‌بندی فضایی و شناسایی روابط اجتماعی در بناهای دیپلماتیک گذشته جهت دستیابی به مولفه‌های اجتماعی در آن‌ها و الگوبرداری برای ساخت ساختمان‌های دیپلماتیک جدید بوده است. روش تحقیق به صورت توصیفی-‌تحلیلی در نمونه موردی (کاخ چهلستون اصفهان) و در نهایت استدلال منطقی برای اثبات فرضیه‌ها می‌باشد. ابزار مورد استفاده در پژوهش، شامل مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده و برداشت میدانی و شبیه‌سازی با استفاده از نرم‌افزار تحلیلی Depthmap است. داده‌های گرافیکی و ریاضی به شکل نمودار و گراف‌های ترسیمی روابط اجتماعی-‌حکومتی نهفته را به تصویر کشانده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میان نوع سازماندهی فضایی و میزان هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت و عمق در کاخ رابطه معنادار وجود دارد؛ در پلان کاخ، تالار آیینه دارای بیشترین هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت و اتاق وزرا و درباریان دارای بیشترین عمق می‌باشند. همچنین با بررسی‌های انجام شده از لحاظ مولفه‌های اجتماعی، مولفه هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت با مولفه اجتماع‌پذیری و مولفه عمق با مولفه امنیت رابطه مستقیم دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تحلیل تناسب اراضی جهت اسکان موقت پس از زلزله احتمالی؛ مطالعه موردی شهر لواسان
        راما قلمبردزفولی زهراسادات حیات غیبی زهرا فرازنده
        زلزله یکی از خطرناک‌ترین بلایای طبیعی عصر حاضر می‌باشد که همواره اهمیت خود را به طور عینی نمایان کرده است. زلزله سانحه‌ای طبیعی است که بر اساس میزان بزرگی خود می‌تواند در مدت کوتاهی فجایع عظیمی بی‌آفریند.با توجه به اینکه اصلی‌ترین نیاز آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک چکیده کامل
        زلزله یکی از خطرناک‌ترین بلایای طبیعی عصر حاضر می‌باشد که همواره اهمیت خود را به طور عینی نمایان کرده است. زلزله سانحه‌ای طبیعی است که بر اساس میزان بزرگی خود می‌تواند در مدت کوتاهی فجایع عظیمی بی‌آفریند.با توجه به اینکه اصلی‌ترین نیاز آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک سرپناه می‌باشد (سرپناهی که تمام نیازهای افراد را مدنظر قرار داده و مطابق آن ساخته شده باشد) و نمی‌توان بعد از وقوع زلزله، سریع امکان‌های مناسب برای آسیب‌دیدگان زلزله را تهیه دید، باید قبل از وقوع چنین بحران‌هایی، مکان‌های مناسب را برای آسیب‌دیدگان زلزله را فراهم کرد. تحلیل تناسب اراضی، فرآینـد تعیـین قابلیـت یـک قطعه زمین مشخص برای تخصیص یک کاربری معـین است، بدیهی است عدم رعایت تحلیل تناسب اراضی ممکن است فاجعه دیگری حتی به مراتب وخیم‌تر از سانحه اولیه به دنبال داشته باشد.هدف پژوهش حاضر تحلیل تناسب اراضی جهت اسکان موقت پس از زلزله احتمالی در شهر لواسان می‌باشد. لواسان به‌دلیل قرارگیری بر روی دو گسل شمال تهران و گسل مشاء، شهری لرزه‌خیز است و می‌بایست برای شرایط پس از زلزله در این شهر‌، تمهیداتی اندیشید. در این پژوهش ابتدا معیارهای موثر در مکان یابی مراکز اسکان موقت را شناسایی کرده سپس با استفاده از روش AHP به وزندهی این معیارها و زیرمعیارهای مربوط به آن پرداخته ایم در مرحله بعد با اعمال این وزن‌ها در نرم افزار GIS نقشه های مربوط به هرکدام تهیه نموده‌ایم. در انتها با توجه به تجزیه و تحلیل داده‌ها و تحلیل تناسب اراضی در شهر لواسان، اراضی مناسب جهت اسکان موقت، شناسایی و خروجی حاصل شده و با واقعیت زمین، کنترل و انطباق داده شده است. بر اساس بررسی نتایج تحقیق و نقشه‌ی استخراج شده و همچنین مطالعه میدانی، اراضی مناسب برای برپایی اسکان موقت در زمان وقوع زلزله‌ در شهر لواسان در ناحیه شرقی این شهر می‌باشند که شامل پارک‌ها و ورزشگاه می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - در جست‌وجوی مفاهیم و مولفه‌های سکونت در معماری (از منظر اندیشه‌های مارتین هایدگر، کریستیان نوربرگ شولتز و معماران معاصر غرب)
        سعید قاسمی سید نادر ضیائی نوید جلائیان قانع
        انسان امروزی با بحران‌های فرهنگی، اجتماعی و محیط‌زیستی بسیاری روبه‌رو است. یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد این بحران‌ها در حوزه معماری و شهرسازی، بنابر سکونت نامطلوب انسان بر روی کره زمین بروز یافته است که ذیل مفهومی کلی با عنوان بحران سکونت بدان پرداخته‌اند. آغاز سکونت انس چکیده کامل
        انسان امروزی با بحران‌های فرهنگی، اجتماعی و محیط‌زیستی بسیاری روبه‌رو است. یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد این بحران‌ها در حوزه معماری و شهرسازی، بنابر سکونت نامطلوب انسان بر روی کره زمین بروز یافته است که ذیل مفهومی کلی با عنوان بحران سکونت بدان پرداخته‌اند. آغاز سکونت انسان را می‌توان به سکنی‌گزیدن انسان‌های بدوی در غارها و تلاش‌ آن‌ها برای رسیدن به مولفه‌هایی همچون امنیت و آسایش محیطی دانست اما مادامی که از زمان حضور آدمی بر روی کره خاکی در اعصار مختلف می‌گذرد سکونت به امری پیچیده و گسترده‌تری تبدیل شده است از این رو شناخت و فهم دقیق نسبت به مفهوم سکونت و مولفه‌های تاثیرگذار آن اعم از عوامل فیزیکی، ذهنی و روانی، در مسیر ارتقاء کیفیت زندگی انسان حائز اهمیت است به این منظور هدف این پژوهش ارائه چارچوب مفهومی برای فهم بهتر مولفه‌های سکونت در معماری از منظر صاحب‌‎نظران حوزه سکونت است. پژوهش حاضر با روش تحقیق کیفی و با تکیه بر راهبرد استدلال منطقی انجام پذیرفته است. نخست، به گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی در آراء صاحب‌نظران منتخب (مارتین هایدگر، کریستیان نوربرگ شولتز، آموس راپوپورت، ریچارد راجرز، کریستوفر الکساندر، چارلز جنکس، رابرت ونتوری) پرداخته شده است سپس با روش تحلیل محتوای کیفی، مولفه‌های سکونت از منظر صاحب‌نظران استخراج شده و با استدلال منطقی و مقایسه آراء صاحب نظران با یکدیگر به ارائه مدل مفهومی در باب سکونت پرداخته شده است. در این پژوهش پنجاه‌و‌چهار مولفه حائز اهمیت برای سکونت از منظر صاحب‌نظران استخراج گردید که با تطبیق این مولفه‌ها و دسته‌بندی آن‌ها، در شش گروه کلی ساماندهی شدند این آراء و نظرات در طیفی از مباحث مفهومی/نظری تا کالبدی/ عملی قرار می‌گیرند و هرچه از جنبه‌های عینی و کمی به سمت جنبه‌های ذهنی و کیفی به صورت توامان با هم حرکت کنیم سبب اعتلای کیفیت طراحی معماری و سکونت انسان در آن خواهد شد. پرونده مقاله