مقایسه عناصر داستانی (نثر) در کتاب‌های فارسی پایه¬های تحصیلی دهم و یازدهم و دوازدهم رشته علوم انسانی
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
فرهاد کاکه رش
1
(هیات علمی گروه زبان و ادربیات فارسی ، دانشکده علوم انسانی ،دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد مهاباد، ایران)
نشمیل مولودی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.)
کلید واژه: فارسی متوسطه, ادبیات داستانی, عناصر داستان, زاویه دید, شخصیت¬پردازی.,
چکیده مقاله :
کتاب‌های درسی از مهم¬ترین ابزارهای شکل گیری بنیان فکری، ملی، فرهنگی، دینی و ادبی هر نسل در دوران کودکی و نوجوانی هستند و در این میان کتاب‌های فارسی به دلیل توجه به ادبیات داستانی، حاملی برای روایت افکار و تخیلات انسان به شمار می‌روند. هدف اصلی این پژوهش بررسی و نقد تطبیقی عناصر داستانی (نثر) در کتاب‌های فارسی پایه¬های تحصیلی دهم و یازدهم و دوازده رشته علوم انسانی است. روش پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی است. نتایج نشان داد که از نظر ساختاری در پایه¬های مختلف تحصیلی ارتباط منطقی وجود دارد. در بخش روان¬خوانی کتاب، بهره¬گیری از قصه و داستان و حکایت¬های آموزنده و سازنده، برای غنی¬سازی هدفمند اوقات فراغت و نیز لذت بخشی و سودمندی کردن زمان فراغت دانش¬آموزان مشهود است و برای پرورش مهارت¬های زبانی دانش¬آموزان ابزار بسیار مناسبی است. خواندن قصه و داستان، عادت به مطالعه و خوگیری با آن را در فراگیران پرورده می¬سازد و باعث رشد کلامی، پویایی ذهن و خلاقیت بیشتر آنان می¬شود و گنجینۀ واژه¬ها و افق دریافت مفاهیم را در دانش آموزان گسترده می¬سازد.
Textbooks are one of the most important tools for the formation of the intellectual, national, cultural, religious and literary foundation of each generation during childhood and adolescence, and among them, Persian books are a carrier for the narration of human thoughts and imaginations due to the attention to fiction literature. The main purpose of this research is to investigate and compare the narrative elements (prose) in Persian books of the 10th, 11th and 12th grades of humanities. The research method is descriptive-analytical. The results showed that structurally there is a logical connection in different educational levels. In the reading section of the book, the use of informative and constructive stories and anecdotes is the best tool for purposeful enrichment of free time and also for making students' free time enjoyable and useful, and for developing skills. Students' language skills are a very suitable tool. Reading stories and stories inculcates the habit of studying and familiarity with it in students, and causes their verbal growth, mental dynamism and creativity, and widens the vocabulary and the horizon of understanding concepts in students
• براهنی، رضا، (1362، چ 4)، قصه نويسی، تهران: نگاه.
• بيدمشكي، مريم، (1385)، «نقش قصه و تأثيرات تربيتی آن بر كودكان» برگزیده مقالات قصه‌گویی، دومين جشنواره قصه‌گویی كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان.
• تندرو صالح، شاهرخ، (1379)، گفتمان سکوت (مجموعه گفت‌وگو پیرامون مسائل ادبیّات داستانی)، تهران: شفیعی.
• داد، سيما، (1380، چ سوم)، فرهنگ اصطلاحات ادبي، تهران: مروارید.
• زردخشویی، مهدی (1397) در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود ساختار و محتوای کتاب‌های فارسی دوره دوم متوسطه را بررسی کرد
• سلیمانی، محسن، (1367)، از روی دست رمان¬نویس، تهران: هنر اسلامی.
• عبداللهیان، حمید. (1381)، شخصیت و شخصیت‌پردازی در داستان معاصر، تهران: آن.
• ميرصادقي، جمال، (1376)، ادبيات داستانی (قصه رمانسي، داستان کوتاه، رمان)، تهران: بهمن.
• یوسفی، لیلا، (1381)، عناصر درون ساختی داستان، مجلۀ آموزش زبان و ادب فارسی، ش 64.
• یونسی، ابراهیم، (1369، چ 2)، هنر داستان‌نویسی، تهران: امیرکبیر.