تحلیل گفتمان شعر طنز مشروطه (نگاهی به قطب‌بندی‌های اشعار مشهورترین شاعران این دوره)
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
کلید واژه: تحلیل گفتمان, شعر طنز, عصر مشروطه, قطب‌بندی‌های شعر طنز مشروطه,
چکیده مقاله :
نهضت مشروطه پیش از آن که صرفاً یک خیز سیاسی باشد، مولود یک جنبش تمام عیار اجتماعی در ایران است. در این دوره است که به تدریج ارتباط هرچه بیشتر ایرانیان با تمدّن غرب افزایش می‌یابد و این ارتباطات خطّ فکری روشن‌فکران ایرانی را به سوی غرب متمایل می سازد. در خلال این تحول، ادبیّات و علی الخصوص شعر، به مَحملی برای تبیین نظرات مردم، اندیش‌مندان و روشن‌فکران جامعه می شود. در این مقاله، با عنایت به روش‌های تحلیل گفتمانِ نورمن فرکلاف، با واکاوی "قطب بندی" های حاکم بر این اشعار مورد نظر، بر مبنای نظریه ی تحلیل گفتمان، با روش "تبیین" و در سطح "تحلیل روابط بین فرآیندهای گفتمانی و فرآیندهای گوناگون اجتماعی" به بررسی این نمونه ها پرداخته شد و این نکته به دست آمد که قطب بندی های شاعران مورد نظر، علی رغم تفاوت های عمدة اعتقادی و حتّی دانشی، بسیار نزدیک و شبیه به هم است.
The constitutional era, which is characterized as the first movement and uprising in the Iranian community in accordance with modern intellectualism, is regarded as one of the most prominent eras in the Iranian satirical poetry throughout the Iranian history. Hence, it is inevitable that the constitutional satirical literature be investigated meticulously. In addition, due to the fact that the Iranian political, cultural and social domains are highly influenced by the intellectual movements, the accurate investigation of the current and coming conditions in Iran can merely be carried out through the constitutional discourse analysis. Therefore, analyzing the constitutional satirical poetry can pave the way for a precise awareness of changes in recent century. In this paper, the exploration of the satirical elements in the constitutional poetry has been made due to its remarkable effect upon the Iranian socio-political history. This research aims at conducting an investigation into the main concepts and subjects of the constitutional satirical poetry, as well as its impacts on the political and social domains. In this study, the hermetic method has been utilized. The results indicate that there exists a fundamental discrepancy between despotism and freedom; equality and class difference; modern and traditional women; patriotism and colonialism; as well as intellectualism and superstition. These differences have contributed to dynamism in the constitutional satirical poetry. It is concluded that the constitutional satirical poets have dealt with such concepts as modernity, intellectualism, patriotism, equality, constitution and legislation.