شناسایی شاخص‌های بهینه در ارزیابی عملکرد صنعت آب و فاضلاب با رویکرد معادله‌سازی معادلات ساختاری، تحلیل خوشه‌یی و تحلیل سلسله مراتبی
محورهای موضوعی : آب و فاضلاب
امیر نوروزی سارنگ
1
,
علیرضا مهرآذین
2
*
,
ابوالقاسم مسیح آبادی
3
1 - دانشجوی دکتری حسابداری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نیشابور، ایران
2 - گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
3 - گروه حسابداری، واحدنیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
کلید واژه: ارزیابی عملکرد, معادله‌سازی معادلات ساختاری, تحلیل خوشه‌ای و سلسله مراتبی,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش تعیین مؤلفه‌های مناسب برای ارزیابی عملکرد شرکت‌های آب و فاضلاب است. در این راستا، نخست با طرح‌ریزی یک پرسشنامه از میان 100 شاخص مالی و اقتصادی مورد بهره‌برداری در ارزیابی صنعت با نظرسنجی از خبرگان، 50 شاخص مالی برگزیده‌شده است و سپس با استفاده از داده‌های واقعی مربوط به بازه‌ی زمانی 1378 تا 1400 تعداد 50 شاخص در 10 گروه طبقه‌بندی شد با رویکرد داده‌های پنل دیتا (805 نمونه) و رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی شاخص‌های بهینه شناسایی و پس‌ازآن با روش تحلیل عاملی تأییدی میزان بارهای هر عامل تعیین و سپس در پایان‌بر اساس مزایا و معایب روش‌های موردنظر بر اساس تحلیل سلسه‌مراتبی نسبت به انتخاب علمی برای شیوه ارزیابی عملکرد با نظر 4 نفرازخبرگان صنعت روش تحلیل عاملی تأییدی موردپذیرش قرار گرفت که در این میان با سنجش ماتریس همبستگی تعداد 5 شاخص (مالی، بازدهی فروش، بهره‌وری نیروی کار، سرانه‌ی هزینه‌ی نیروی کار، سرمایه‌گذاری ناموثر به مؤثر و هدررفت آب) که ضریب همبستگی آن‌ها، کم‌تر از 0.50 درصد است، از مدل حذف‌شده‌اند. در ادامه با رویکرد تحلیل عاملی تأییدی ضرایب همبستگی میان متغیرهای مستقل پنهان، از مجموع ضرایب همبستگی میان متغیرهای مستقل (10 عامل) (یعنی 45 ضریب همبستگی) یگانه 7 ضریب همبستگی (عامل دوم با عامل چهارم با همبستگی 59.8 درصد، عامل دوم با عامل هشتم با همبستگی 99.2 درصد، عامل هشتم با عامل چهارم با همبستگی 56.1 درصد، عامل دوم با عامل دهم با همبستگی 36.0 درصد و عامل هفتم با عامل دوم با همبستگی 33.3 درصد) در سطح بهینه و معنی‌داری هستند.
The purpose of this research is to determine the appropriate components for evaluating the performance of water and sewage companies. In this regard, first by designing a questionnaire from among 100 financial and economic indicators used in the evaluation of the industry by polling experts, 50 financial indicators have been selected, and then using real data related to the period of 1378 to 1400, the number of 50 indicators in 10 The group was classified using the panel data approach (805 samples) and the exploratory factor analysis approach to identify the optimal indicators, and then using the confirmatory factor analysis method to determine the loadings of each factor, and then finally based on the advantages and disadvantages of the methods in question based on hierarchical analysis compared to scientific selection For the performance evaluation method, with the opinion of 4 industry experts, the confirmatory factor analysis method was adopted, among which, by measuring the correlation matrix of 5 indicators (financial, sales efficiency, labor productivity, labor cost per capita, ineffective to effective investment and water wastage).
ابارشی، احمد و حسینی، یعقوب (1391) "مدل‌سازی معادلات ساختاری"، تهران، انتشارات جامعه شناسان.
امیری، مقصود و کرمی، شایان (1393) "کنترل کیفیت و تحلیل آماری با Minitab17"، تهران، انتشارات کیان رایانه سبز.
آیین‌نامه‌ی ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مصوب هیئت‌وزیران در تاریخ 28/10/1381 به شماره‌ی 44-642/ ت 27701 هـ.
پاینده نجف‌آبادی، تیمور و امیدی نجف‌آبادی، مریم (1394) "تحلیل ساختاری تأییدی- معادله‌یابی معادلات ساختاری"، تهران انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
خشایی، مسعود و داودآبادی، محمد (1388) "طرح‌ریزی و استقرار نظام فراگیر ارزیابی عملکرد در شرکت‌های آب و فاضلاب"، تهران، سومین کنفرانس بین‌المللی بودجه‌ریزی عملیاتی.
خلیلی، مریم، یقین‌لو، مهرانگیز و جواهردشتی، فرانک (1384) "مدیریت بر مبنای عملکرد- فاصله از تئوری تا اجرا"، ماه‌نامه‌ی تدبیر، نشریه‌ی سازمان مدیریت صنعتی، سال سوم، شماره‌ی 41.
داودآبادی، محمد و شالپوش، شعله و نوراله‌زاده، رضا (1399) "شاخص‌های بنیادین ارزیابی عملکرد مالی صنعت آب و فاضلاب (تئوری تا عمل و کاربردهای عملیاتی) – جلد اول و دوم"، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت، سازمان مدیریت و راهبردی (1389) "تبیین دانسته‌ها، جایگاه قانونی و ساختار ارزیابی عملکرد مدیریت".
دفتر راهبردی شرکت‌ها (1388) "گزارش شناخت سویه‌های مدیریت نقدینگی در شرکت‌ها"، تهران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
دفتر نظارت مالی، بودجه و مجامع عمومی (1391) "راهنمای الگوی یکپارچه گزارشگری صورت‌های مالی"، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.
سرمد، زهره و بازرگان عباس و حجازی، الهه (1376) "روش‌های تحقیق در علوم رفتاری"، تهران، نشر آگه.
فربد، ابراهیم (1398) "مدل‌سازی معادلات ساختاری در داده‌های پرسشنامه‌ای با کمک نرم‌افزار AMOS "، تهران، انتشارات مهرگان قلم.
Nelarine, C. & G. Larraine (2010); Performomance Management: Strategy, Systemsand Rewards; Thomson Learning, London.
Field, A. (2000). Discovering Statistics using SPSS for Windows. London – Thousand Oaks – New Delhi: Sage publications.
Habing, B. (2003); Exploratory Factor Analysis. Website: http://www.stat.sc.edu/~habing/courses/530EFA.pdf (accessed 10 May 2004).
Fereshteh, Z & et all (2019); Exploratory Factor Analysis for TPACK among Mathematics Teachers: Why, What and How, Anatolian Journal of Education, e-ISSN: 2547-9652; 2019.
Ebrahimi Nourali A, Davoodabadi M, pashazadeh H (2013); Regulation and Efficiency & Productivity Considerations in Water & Wastewater Industry: Case of Iran 2th World Conference on Business, Economic and Management (WCBEM 2013), Turkey.