رابطه تفکر انتقادی و فراشناخت با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دختر

محورهای موضوعی : روان شناسی

سحر صفرزاده ¹ , فاطمه سادات مرعشیان ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه روان شناسی، اهواز، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه روان شناسی، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/04/23 تاریخ پذیرش : 1394/06/18 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: تفکر انتقادی, critical thinking, دانشجویان دختر, فراشناخت, موفقیت تحصیلی, female students, Meta cognition, academic success,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه تفکر انتقادی و فراشناخت با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا(CCTST)، پرسشنامه حالت فراشناختی(ESM) و شاخص معدل تحصیلی استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تفکر انتقادی و فراشناخت با موفقیت تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد و همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین، متغیر تفکر انتقادی و فراشناخت به ترتیب پیش بینی کننده مناسبی برای متغیر ملاک موفقیت تحصیلی می باشند.

چکیده انگلیسی:

The aim of the present study was to investigate the relationship between critical thinking and meta cognition with academic success in female students of Ahvaz Islamic Azad University. The sample included 200 subjects who were selected based on stratified random sampling. To measure the variables California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTST), State Meta-cognition Inventory (ESM) and Academic Success were used. To analyze the data Pearson correlation coefficient and multivariable regression (p≤ 0.0001) were employed as statistical methods. The results revealed that there was significant relationship between critical thinking and Meta cognition with academic success. The regression output also indicated that critical thinking and Meta cognition were well predictive to academic success.

منابع و مأخذ:

- ابافت، حمیده (1388). رابطه راهبردهای فراشناختی، خوداثر بخشی و شیوه های فرزند پروری با  خود ناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانهای اهواز. مجله یافته های نو در روانشناسی، دوره دوم، شماره 7، صص 122-108.

- ابراهیمی، نسرین، صباغیان، زهرا، ابوالقاسمی، محمود (1390). بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 60، ص 16-1.

- ابوالقاسمی، عباس، گلپرور، رضا، نریمانی، محمد، قمری، حسین (1388). بررسی رابطۀ باورهای فراشناختی مختل با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان، مجله مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، دوره دهم، شماره 3،ص 20-5.

- بختیار نصرآبادی، حسنعلی، موسوی، ستاره و کاوه فارسان، ذبیح ا... (1391). در تحقیقی تحت عنوان نقش نگرش تفکر انتقادی و سبک های شناختی یادگیری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی 12(4)، 285-296.

- بختیار نصرآبادی،حسنعلی، موسوی، ستاره و علی بخشی، فاطمه (1390). نقش نگرش تفکر انتقادی و شیو ههای شناختی یو کاوشگری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی، مجله اندیشه های نوین تربیتی، دوره 7، شماره4، ص 138-115.

- بختیارپور، سعید (1391). رابطه تفکر انتقادی، راهبردهای فراشناختی و مدیریت زمان با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، مجله علمی پژوهشی یافته های نو در روان شناسی، سال هفتم، شماره 22، ص 19-5.

- بخشی، محمود و آهنچیان، محمدرضا (1392). الگوی پیش بینی پیشرفت تحصیلی: نقش تفکر انتقادی و راهبردهای خودتنظیمی یادگیری، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی 13(2)، 136-153.

- بشارت، محمد علی، عباسپور دوپلانی، طاهره (1389). رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با تاب آوری دانشجویان، فصلنامه علمی پژوهشی یافته های نو در روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، سال پنجم، شماره 14، ص 124-111.

- خلیلی، حسین (1378). تعیین اعتبار، اعتماد و هنجار نمرات آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب). پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.

- دهقانی، مرضیه؛ امیری، شعله و موسوی، حسین (1386). مقایسه اثر بخشی آموزش اسنادی و آموزش راهبردی فراشناختی- اسنادی بر درک مطلب دانش آموزان نارساخوان دختر، فصلنامه کودکان استثنایی، 26 پژوهشکده مطالعات آموزش و پرورش.

- ربانی باوجدان، مژگان، ربانی باوجدان، مرجان، نیک آذین، امیر، کاویانی، ناهید، خضری مقدم، انوشیروان (1391). رابطه باورهای خودکارآمدی و فراشناخت با راهبردهای مقابله در مردان سوءمصرف کنندة مواد، فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال ششم، شماره 3(23)، ص 102-85.

- رضایی، اکبر (1387). استراتژیهای شناختی و فراشناختی، FD/I نقش سبکهای شناختی در عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام نور، مجله پیک نور، سال ششم، شماره سوم، ص 134-122.

- ساقی، سمیرا، چلبیانلو، غلامرضا، فاضل، امین و محمدی، مهدی (1390). بررسی رابطه سبک های یادگیری و پیشرفت تحصیلی با واسطه گری راهبردهای آگاهی فراشناختی در بین دانشجویان، مجله علوم تربیتی، سال چهارم  شماره13، ص 94-79.

- شیخ السلامی، راضیه (1384). ارایه مدلی برای خو دتنظیمی زبان انگلیسی پایان نامه دکتری، در رشته برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز.

- عاشوری، جمال (1393). ارتباط خودکارآمدی، تفکر انتقادی، سبک های تفکر و هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری، مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، دوره 22، شماره 46، ص 23-15.

- عبداللهی عدلی انصار، وحیده، فتحی آذر، اسکندر و پروانه، علائی (1389). نقش آمادگی برای یادگیری خود-رهبر و نگرش تفکر انتقادی در پیش بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی روان شناسی دانشگاه تبریز، سال پنج، شماره 17، ص 107-86.

- فتحی آذر، ا. (1384). بررسی وضعیت آموزش عالی در استان آذربایجان شرقی. تبریز: سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی.

- فولاد چنگ، محبوبه (1384). بررسی تأثیر آموزش فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 14.

- وحدت، زینالی و احمدی دویران (1390). رابطه ی بین گرایش تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه ارومیه، دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دهم، شماره اول، پی در پی 36، ص 104-97.

- Andolina, M. (2004). Critical thing for working tudents.1fir.ed.columgia;Delmar cengage learning. . Journal of counseling and Development 1-15.

- Asgharnejad, T., Khodapanahee, M. K., & Heidari, M. (2003). [Investigate the relationship between self-efficacy, seat control with academic achievement]. Journal of Psychology; 31: 218-226.

- Baba mohammadi, H., & Khalili, H. (2004). [Critical Thinking Skills of Nursing Students in Semnan University of Medical Sciences]. Iranian Journal of Medical Education; 4(2): 23-31.

- BakhtiarNasrabad, H. A., Mousavi, S., & Alibakhshi, F. (2012). The role of critical thinking attitude, cognitive ways of learning, and probing in prediction of academic achievement. New Thoughts on Education; 7(4): 115-138.

- Benyon, K., Hill, S., Zadurian, N., & Mallen, C. (2010). Coping strategies and self-efficacy as predictors of outcome in osteoarthritis: a systematic review. . Journal of Musculoskeletal Care, 8(4) :224-36.

- Chen, L. H. (2010). Web-based learning programs: Use by learners with various cognitive styles. Computers & Education, 54, 1028-1035.

- Duron, R., Limbach, B., & Waugh, W. (2006). Critical thinking framework for any discipline. IJTLHE; 17(2):160-166.

- Ellis, D. M., & Hudson, J. L. (2010). The meta-cognitive model of generalized anxiety disorder in children and adolescents. Journal of Clinical Child Fam Psychol Rev, 13:151–163.

- Emir, S. (2009). Education faculty students’ critical thinking disposition according to academic achievement. Procedia - Social and Behavioral Sciences; 1(1):2466-2469.

- Facione, P. A. (1997). The California critical thinking dispositions inventory. Millbra. Calif: California Academic Press.

- Fathi Azar, E. (2003). [Raveshha va fonoone tadris]. Tabriz: Tabriz University.

- Fisher, P. L., & Wells, A. (2008). Metacognitive therapy for obsessive-compulsive disorder: a case series. Journal Behav Ther Exp Psychiatry, 39(2), 117-32.

- Gardner, J .J. (2000). Your collrge expenence. 4th ed. Belmont: Wadswor the pub co,p: 20-53.

- Gholami, Y. (2005). Comparative Investigation of the Motive of Progress and the Self Concept of the Eighth Grade of Students of Different Countries with Academic.

- Gul, R., Cassuma, S. H., Ahmada, A., Khana, S. H., Saeeda, T., & Parpio, Y. (2010). Enhancement of critical thinking in curriculum design and delivery: A randomized controlled trial for educators. Procedia - Social and Behavioral Sciences; 2(2):3219-3225.

- Gyeong, J. A. & Myung, S. Y. (2008). Critical thinking and learning styles of nursing students at the Baccalaureate nursing program in Korea. Contemp Nurse,29(1), 100-9.

- Gyeong, J. A. & Myung, S. Y. (2008). Critical thinking and learning styles of nursing students at the Baccalaureate nursing program in Korea. Contemp Nurse.29(1): 100-9.

- Hudlicka, E. (2005). Modeling interaction between meta-cognition and emotion in a cognitive architecture. In Proceedings of the AAAI Spring Symposium on Metacognition in Computation. AAAI Technical Report SS-05-04. Menlo Park, CA: AAAI Press.55-61.

- Ivan, L. (2011). The importance of popularity, rational thinking style and nonverbal sensitivity to achieve academic success.Procedia - Social and Behavioral Sciences; 29: 725–734.

- Jacob, S. M. (2012). Mathematical achievement and critical thinking skills in asynchronous discussion forums.Procedia - Social and Behavioral Sciences; 31: 800–804.

- Kevin, C., & Gary, B. (2012). Student self-identity as a critical thinking, to type A behavior pattern. Journal of Research in personality, 18(6), 212-223.

- Lin, X.D., Schwartz, D.L., & Hatano, G. (2005). Toward Teachers, Adaptive MetCognition. Educational psychologis, 40, 245-255.

- Line, X. (2001). Designing meta–cognative acivities. Educational Technology Research and Development , 49(2), 23-40.

- Mc murray, E, & Sanft, M.(2005). Metacagnitire Application process: Frame work for Teaching Effective Thinking skills in FYE courses. A paper presented at the college survival becoming a master student National conference. WWW.acadmy.byu.edu/pdf/metacognitive Application process.pdf.

- Moores, T., Chang, J., & Smith, D. (2006). Clarifying the role of self-efficacy and metacognition as predictors of performance: Construct development and test. ACM SIGMIS database archive, 37( 2-3), 132-425.

- O’neill, H. F., & Abedi. J. (1996). Reliability and validity of a state metacognitive inventory: Potential for alternative assessment. The Journal of Educational Research, 89(4): 234- 245.

- Philip, C. A., Bernard, M. R., & Riddell, T. (2008). Instructional interventions affecting critical thinking skills and dispositions. Review of Educational Research, 78, 1102-1134.

- Popil, I. (2010). Promotion of critical thinking by using case studies as teaching method. Nurse Education Today; 31(2):204-207.

- Profetto-McGrath, J. (2003). The relationship of critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students. J Adv Nurs 2003;  43(6): 569-77.

- Qing, Z. H., Jinga, G., & Yan, W. (2010). Promoting preserves teachers’critical thinking skills by inquiry-based chemical experiment. Procedia - Social and Behavioral Sciences; 2(2):4597-4603.

- Stoner, M.  (2011). Critical thinking for nursing,٤thed, St, Louis: Mosby.

- Wells, A. (2009). Met cognitive therapy for anxiety and depression. New York: The Guilford Press.