پیش بینی فرسودگی شغلی بر اساس احترام سازمانی و حمایت اجتماعی ادراک شده پرستاران زن

محورهای موضوعی : روان شناسی

فریبا زرگر شیرازی ¹ , حسن احدی ² , فرح نادری ³ , نورعلی فرخی ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابادان، گروه روان شناسی، ابادان، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه روان شناسی، تهران، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه روان شناسی، اهواز، ایران.
4 - دانشگاه علامه طباطبایی تهران، گروه روان شناسی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/11/03 تاریخ پذیرش : 1396/03/22 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: احترام سازمانی, فرسودگی شغلی, پرستاران, حمایت اجتماعی ادراک شده,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش احترام سازمانی و حمایت اجتماعی ادراک شده در پیش بینی فرسودگی شغلی پرستاران زن بیمارستان های شهر آبادان و خرمشهر بود. تعداد کل جامعه آماری پژوهش 380 نفر بود که به روش نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه احترام سازمانی (رامرجان و بارساد ،2006)، حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، دالم، زیمت، و فارلی، 1988) و فرسودگی شغلی مسلش (1993) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین هر دو متغیر با فرسودگی شغلی پرستاران رابطه منفی و معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که احترام سازمانی می تواند به طور معناداری فرسودگی شغلی پرستاران را پیش بینی نماید. پیشنهاد می گردد برای پیشگیری از فرسودگی کارکنان سطح احترام در بافت فرهنگی سازمان افزایش یابد.

چکیده انگلیسی:

The aim of present study was to investigate the predictive role of organizational respect and perceived social support in predicting job burnout dimensions of female nurses. The population included all of the nurses in Abadan and Khorramshahr cities hospitals (380 nurses). Because of limited size and prevention of subject' drop, the data derived from 230 questionnaires that be completed by the subjects. The study was a correlational- descriptive one. The instruments were the Organizational Respect Questionnaire (Rammarjan and Barsade,2006) , Perceived Social Support (Zimet, Dalem, Zimet and Farley, 1988) , and Maslach Burnout Inventory – MBI (Maslach,1993).The data analysis were performed by using Pearson correlation coefficient and multi- variate regression methods. The results showed significant negative relationship between organizational respect and perceived social support with job burnout (p<0/0001). The multi-variate regression analysis showed that organizational respect was a significant predictor of job burnout. It is suggested to prevent job burnout; organizational respect should be promoted in the cultural context of organizations.

منابع و مأخذ:

- بابامیری، محمد.، ظهیری هرسینی، آزیتا.، طهماسبی، رضا.، مروتی، ذکرا....، یوسفی افراشته، مجید.، و دهقانی، یوسف. ( 1394). بررسی عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی در کارکنان شرکت برق منطقه ای کرمان.  مجله ارگونومی . دوره 3( 4) :48-39 .

- بابایی امیری، ناهید.، حقیقت، سارا.، و عاشوری، جمال. (1395). ارتباط فرسودگی شغلی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روانشناختی با سلامت روان پرستاران. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامائی همدان . دوره 24 ( 2)  :  128-120.

- بیرامی، منصور، موحدی، معصومه، موحدی، یزدان، عزیزی، امیر.، و محمد زادگان، رضا. (1395). نقش مؤلفه  های حمایت اجتماعی ادراک شده در پیش بینی فرسودگی شغلی پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری . سال 3، دوره 3، شماره اول : 34-27.

      - پیری، یعقوب.، و زینالی، علی. (1395) . رابطه حمایت اجتماعی درک شده، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی با فرسودگی شغلی پرستاران .مجله مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران. دوره 29 ( 130 ) : 23-13 .

- جمالی مقدم، ندا.، و سلیمانی، سارا .(1392). بررسی سندرم فرسودگی شغلی و ارتباط آن با حمایت ‏اجتماعی در پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مجله علمی علوم ‏پزشکی صدرا.  دوره 1( 2) : 76-69.‏

- حاجلو، نادر. (1391). ‏ رابطه استرس شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کارکنان با رضایت از جو سازمانی دانشگاه محقق اردبیلی. فصلنامه علمی – پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 3 ( 3 ) : 169-184.

- حاجی کریمی، عباسعلی.، رضائیان، علی.، عالم تبریز، اکبر.، وسلطانی ، مرتضی. (1392). مدلی میان سطحی برای تبیین ارتباط ادراک از حمایت سازمانی ، ادراک از احترام سازمانی و مشارکت در تصمیم گیری با تعهد سازمانی .مجله اندیشه مدیریت راهبردی. زمستان و پاییز ، 6( 2پیاپی 12 ) :  177-200.

- زارع، راضیه.، بابامیری، محمد.، و پیریائی، صالحه. (1389). ارتباط احترام سازمانی و تعهد سازمانی در کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر شیراز .دومین کنگره دوسالانه روانشناسی صنعتی و سازمانی ایران . 4و3 اسفندماه. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).

- سلیمی، عظیمه.، جوکار، بهرام. و نیک پور، روشنک. (1388) .  بررسی نقش ادراک مهارت اجتماعی و احساس تنهایی در استفاده از اینترنت . مجله مطالعات روان شناختی . پاییز ، 5 (3) : 102-81 .

- عبدی ماسوله، فتانه.، کاویانی، حسین.، خاقانی زاده، مرتضی.، مؤمنی عراقی، ابوالفضل. (1386). بررسی رابطة فرسودگی شغلی با سلامت روان:  مطالعه در 200 پرستار، مجلة دانشکدة پزشکی دانشگاه علـومپزشـکی تهران، 65 :(6) 70-65.

- Aiken, L. H., Clarke, S.P.,  Sloane, D.M.,  Sochalski. J., & Silber J.H. (2002). Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout, and job dissatisfaction. JAMA, 288(16): 1987-93.

- Aiken, L.H., Clarke, S.P., Sloane, D.M., Sochalski J.A., Busse, R., Clarke. H, et al. (2001). Nurses’ reports on hospital care in five countries. Health Affairs , 20(3):43-53.

- Augsberger, A., Schudrich, W., McGowan, B. G.,‎‏ & Auerbach, C. (2012). Respect in the workplace: A mixed methods study of retention and turnover in the voluntary child ‎welfare sector. Children and Youth Services Review, 34 (7) : 1222–1229‎.

- Boren, J. P. (2013). Co-rumination partially mediates the relationship between social support and emotional exhaustion among graduate students. Communication Quarterly, 61(3): 253-267.

- Embriaco. N., Papazian, L., Kentish-Barnes. N., & Pochard, A. E.(2007). burnout syndrome among critical care health care workers. Curr Opin Crit Care ,: 13(5):482-8.

- Freudenberger, J. H. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30:  159–165.

- Kokkinos, C. M. (2007). Job stressors, personality and burnout in primary school teachers. British Journal of Educational Psychology, 77(1): 229-243.

- Lee, R.T., & Ashforth, B.E. (1996). A meta-analytic examination of the correlates of the three dimensions of job burnout. Journal of Applied Psychology, 81: 123–133.

- Lim, S., & Cortina, L. M. (2005) . Interpersonal mistreatment in the workplace: The ‎interface and impact of general incivility and sexual harassment. Journal of Applied ‎Psychology, 90(3): 483-496.‎

- Lin, Q. H.,  Jiang .C. Q., & Lam.T. H. (2013). The Relationship between Occupational Stress, Burnout, and Turnover Intention among Managerial Staff from a Sino-Japanese Joint Venture in Guangzhou, China. J Occup Health, 55: 458–467.

- Maslach, C., & Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior,2 :99- 113

- Maslach, C., Schaufeli, W. B. & Leiter, M. P.(2001). Job burnout. Annual ‎review of psychology, 52:  397–422.‎

- Ramarjan, L., Barsade, S. G., & Burack, O. R. (2008). The influence of organizational respect on emotional exhaustion in the human Services. Journal of Positive Psychology,3(1) : 4 - 18.

- Sanchez-Moreno. S. ,Roladin, I. N. D., Gallardo-Peralta, L. P. & Deroda. A. N. L. (2014). Burnout ,informal social support and psychological distress among social workers. Br J Soc work  , 44(8) : 2368-2386.

- Sarafino, E. P. (2000). Health Psychology. Third Edition, New York:  John Wiley & Sons.

- Teoh, W., M-Y., Yau, C-Y.,&  Chong, S-C. (2011). Factor influencing job burnout among human resource employees. International Conference On Management .( ICM 2011) Proceeding .

- Thomas. L.M. (2003). Biografical, work, family and  social support variables related to burnout in county extension agents in Georgia.A Thesis Submitted to the Graduate Faculty of The University of Georgia in partial fulfillment of the requirement for the Ms Degree. The University of Georgia. August2003.

   - Walker,N.A.(2014). The examination of organizational respect in relation to organizational culture .Honors thesis. University of New Hampshire- main campus, ane 36 @ wildcats.unh.edu.

- Woodhead, E.L., Northrop .L., & Eldestein, B .(2016) .Stress, social support , and burnout among long-term care nursing  staff. Journal of Applied Gerontology. 35(1): 84-105.

- Zimet , Gregory. D., Dahlem , Nancy. W.,  Zimet, Sara. G., & Farley, Gordon. K.(1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52 (1) :30-41.