بررسی ارتباط محتوای کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با مقادیر سرمی کبالت، روی، ویتامین B12 و برخی شاخص‌های هماتولوژیک گوسفندان شهرستان رامهرمز
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکیعلی عباس نیکوند 1 * , فاطمه راست منش 2 , محمد راضی جلالی 3 , الهام غلامی 4
1 - استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
3 - استاد گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
4 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد زمین‌شناسی زیست‌محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
کلید واژه: ویتامین B12, عناصرخاک, عناصرعلوفه, شاخص‌های خون, گوسفندان رامهرمز,
چکیده مقاله :
وجود کبالت برای ساخت ویتامین B12 توسط میکروفلور شکمبه در نشخوارکنندگان ضروری است. لاغری و کم خونی از مهم ترین عواقب کمبود آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مقادیر کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با همدیگر و همچنین با سطوح سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 گوسفندان لاغر و طبیعی شهرستان رامهرمز انجام گرفت. بدین منظور تعداد ۸ نمونهء خاک و ۸ نمونهء علوفه از 4 منطقهء رامهرمز اخذ شد. آنالیز نمونه های خاک و علوفه انجام شد. در ادامه از گوسفندان مناطق با مقدار کبالت علوفه بیشتر و کم تر از 07/0 میکروگرم/کیلوگرم علوفه خشک، به ترتیب از 25 رأس (15 رأس لاغر و 10 رأس طبیعی) و 43 رأس (28 رأس لاغر و 15 رأس طبیعی) خون گیری شده و مقادیر سرمی کبالت، روی، ویتامین B12 و برخی شاخص های هماتولوژیک بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار کبالت علوفه در 2 منطقه پلیم (02/0±052/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) و لرکی آباد (00/0±054/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) از مقدار استاندارد آن پایین تر بود. همچنین بین مقادیر سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 در گوسفندان لاغر و طبیعی، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. میانگین کلی آهن خاک رامهرمز (1333±15767 میلی گرم/کیلوگرم خاک) هم بالاتر از مقدار بحرانی بود. بالاترین مقادیر منگنز خاک نیز در مناطق لرکی‌آباد و پلیم، با کم ترین مقادیر کبالت علوفه همراه بود. ممکن است که مقادیر بالای منگنز و آهن خاک با اثرات شلاته کنندگی، سبب کاهش دسترسی زیستی کبالت علوفه از خاک شده باشد. همچنین وجود مقدار 05/0 میکروگرم کبالت در هر کیلوگرم علوفه ء خشک، می تواند مقادیر کافی سرمی از کبالت و ویتامین B12 برای گوسفندان منطقه را فراهم آورد.
In ruminants, cobalt is essential for synthesis of vitamin B12 by rumen microflora. Emaciation and anemia are the most important consequences of cobalt deficiency in ruminants. This study aimed to investigate the relationship between cobalt, iron, zinc, and manganese levels of soil and forage with each other and with serum levels of cobalt, zinc, and vitamin B12 in emaciated and normal sheep of Ramhormoz city. Eight soil and 8 forage samples were taken from four areas in Ramhormoz city. The soil and forage samples were analyzed. Blood samples were collected from 25 (15 emaciated and 10 normal) and 43 sheep (28 emaciated and 15 normal) from areas with more and less than 0.07 μg cobalt/Kg of DM forage, respectively and were analyzed to determine serum cobalt, zinc, vitamin B12 values and some hematological parameters. The forage cobalt value in Plim (0.052±0.02 mg/kg dry matter (DM)) and Larkiabad (0.054±0.00 mg/kg DM) regions was lower than the standard value. The mean soil iron value (15767±1333 mg/kg arid soil) was more than its critical level in Ramhormoz. The highest soil manganese values in Larkiabad and Plim regions were associated with the lowest forage cobalt values. There was no statistically significant difference between serum levels of cobalt, zinc, and vitamin B12 in the emaciated and normal sheep. It is possible that the high amounts of soil iron and manganese, due to their chelating effects, could reduce the cobalt bio-availability of forage. Contrary to the available literature, the presence of 0.05 μg cobalt/Kg of DM forage is capable of providing sufficient amounts of cobalt and vitamin B12 for sheep in the region.