بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده‌ها و موفقیت تحصیلی دانشآموزان دختر دبیرستانی شهر تبریز
محورهای موضوعی : جامعه شناسیمعصومه بابا‌زاده 1 , صمد رسول‌زاده 2
1 - کارشناسی‌ارشد جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز – ایران.
2 - عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، گروه مطالعات خانواده؛ تبریز - ایران (نویسنده مسئول).
کلید واژه: سرمایه اجتماعی خانواده‌ها, سرمایه اجتماعی ساختاری خانواده‌ها, سرمایه اجتماعی شناختی و موفقیت تحصیلی,
چکیده مقاله :
این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی و از نظر اجرا یک بررسی همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دانشآموزان دختر دبیرستانی شهر تبریز به تعداد 26860 نفر تشکیل می‌دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران به تعداد 380 نفر محاسبه شده است و روش نمونه گیری اش، تصادفی طبقه ای نسبتی بوده است. ابزار اندازه گیری متغیرها پرسشنامه بوده و در طراحی سوالات از طیف لیکرت استفاده شده است. طبق یافته های تحقیق که با استفاده از آزمون پیرسون و آزمون تحلیل واریانس به دست آمده، مشخص شد که: 1. بین ساختار اجتماعی درون خانواده ها، 2. بین ساختار اجتماعی بیرون خانواده ها 3. بین ساختار شناختی درون خانواده ها و 4. بین ساختار شناختی بیرون خانواده ها با میزان موفقیت تحصیلی دانشآموزان دختر دبیرستانی شهر تبریز رابطه وجود دارد، هم چنین، بین سرمایه اجتماعی خانواده های پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات پدر، بر حسب میزان تحصیلات مادر و بر حسب رشته تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد. نیز؛ بین پیشرفت تحصیلی خانواده های پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات پدر و بر حسب میزان تحصیلات مادر و بر حسب رشته تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد، هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که سرمایه اجتماعی شناختی درون خانوادهعمده ترین نقش را در تعیین میزان موفقیت تحصیلی دانش آموزان ایفا می کند، این متغیر، با قدرت تبیین و تاثیر 23 درصدی و قابلیت پیش بینی 51 درصدی در رتبه اول تاثیرگذاری قرار می گیرد.
The aim of this study is to investigate the relationship between families’ social capital and academic achievement in female high school students in Tabriz, which is an applied and correlation study. The population included all female high school students in Tabriz (26860). Using Cochran formula Volume of the sample has been calculated as 380 students which its sampling method is stratified random sampling. A questionnaire used to collect data that is based on Likert scale. The results show that, there is a relationship between the social structure within and outside families, cognitive structure within and outside families with achievement success of female high school students in Tabriz. Also, there is a meaningful difference between families’ social capital based on the educational level of father, mother and field of study. Also, there is a meaningful difference between families of participants’academic achievement based on educational level of father, mother and field of study. Moreover the results of multiple regression analysis showed that, cognitive social capital within family has a major role in the academic success of students. This variable with explanatory power and influence (23 percent) and predictability (51 percent) placed in the first level of effectiveness.
بیابانگرد، ا .(1381). روش پژوهش. تهران: انتشارات سنجش. چاپ اول.
پاتنام، ر. (1380).سرمایه اجتماعی (تعاریف و مفاهیم). ترجمه: م، دلفروز. تهران: انتشارات امیرکبیر.
شریفی، ا؛ و دیگری. (1388). رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با هویت جوانان. فصلنامهتخصصیپژوهشجوانان،فرهنگو جامعه. شماره 4.
فاضل، ر؛ و همکاران. (1390). سرمایه اجتماعی خانواده و عوامل موثر بر آن، (مطالعه موردی شهر قم). فصلنامهمطالعاتجامعهشناختیایران. سال1، شماره 2.
کلمن، ج. (1387). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه: م، صبوری. تهران: نشر نی.
کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریههای جامعهشناسی. ترجمه: م، میردامادی. تهران: نشر نی.
گیدنز، آ. (1383). تجدد و تشخص. ترجمه: ن، موفقیان. تهران: نشر نی. چاپ دوم.
مهری، ک. (1384). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر موفقیت تحصیلی دانشآموزان شهر تبریز. فصلنامه خانواده و پژوهش. سال 2، شماره 2.
نازکتبار، ح؛ و دیگری. (1390). واکاوی رابطه سرمایه اجتماعی با تحصیل فرزندان. فرایند مدیریت و توسعه. شماره 68 و 69.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. Handbook of Theory and Research for Sociology of Education. New York: Greenwood Press.
Coleman, J. (1990). Foundations of Social Theory. Cambridge: Harvard University Press.
Gillespie, B. (2013). Adolescent behavior and achievement, social capital, and the timing of geographic mobility. Advances in Life Course Research. Vol. 18, Issue 3, P.p: 223–233.
Reeskens Tim and MarcHooghe. (2007). cross-cultural measurement equivalence of generalized trust. soc zndic Res (2008), P.p: 515-532.
Winter, I. (2000). Family Life and Social Capital:toward a theorized understanding, Working Paper No. 21. Australian Institute of Family Studies ,Melbourn. No.18, ISBN 0-8213-5-566.