سیاستگذاری راهبردی گردشگری مذهبی با تاکید بر رقابت‌پذیری شهرهای مقدس شیعیان جهان اسلام: نمونه موردی شهر مقدس کربلا
محورهای موضوعی : جامعه شناسی سیاسیحیدر اطعیمة سرحان 1 , امیررضا خاوریان گرمسیر 2 , علی صادقی 3 , مهسا کبیرزاده 4 , زهرا حاجی قاسمی 5
1 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
3 - استادیار سنجش از دور و سامانه اطلاعات مکانی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
4 - مهسا کبیرزاده: دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان،
5 - زهرا حاجی قاسمی: دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان،
کلید واژه: برنامه ریزی راهبردی, توسعه گردشگری, متاسوات, کربلا, گردشگری مذهبی,
چکیده مقاله :
یکی از ابزارهای مهم جهت ارائه بهتر فعالیت ها در راستای اهدف مشخص شده، برنامه ریزی راهبردی می باشد. در واقع از برنامه ریزی راهبردی می توان به عنوان پاسخی به مسائل و مشکلاتی که در صنعت گردشگری ممکن است رخ دهد استفاده نمود. در هسته گردشگری نظیر کلیه فعالیت های تجاری می بایست "راهبرد گردشگری" ترسیم شود. مدل متاسوات برنامه ای است که از یک پنجره عنوان و هفت پنجره بهم پوسته تشکیل شده است و هدف آن راهنمایی تصمیم گیرندگان در فرایندی منسجم و یکپارچه و نیز ایجاد فهرست رتبه بندی شده از اولویت های استراتژیک می باشد. با توجه به اینکه اشخاص تصمیم گیرنده ممکن است ارزیابی های خود را در طول یک فعالیت برنامه ریزی تغییر دهند در نتیجه این ابزار بازبینی های نامحدود نهاده ها را ممکن می سازد. پژوهش حاضر با هدف توسعه گردشگری در شهر کربلا برای اولین بار به معرفی مدل راهبردی متاسوات در زمینه گردشگری شهری پرداخته است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. روش گردآوری داده ها و تحلیل اطلاعات موردنیاز به صورت اسنادی و پیمایشی است. به منظور تدوین استراتژی توسعه و تشریح اهداف، منابع، توانایی و عوامل محیطی از روش تحلیلی متاسوات استفاده شد. نتایج نشان داد که مهمترین فاکتور در راستای توسعه گردشگری در شهر کربلا مدیریت یکپارچه، توسعه زیرساخت های شهری، وجود بودجه مناسب شهرداری کربلا، احداث و تجهیز فضاهای مناسب و امنیت و رضایتمندی، برگزاری آئین ها و مراسم مذهبی ویژه ماه محرم بود.
One of the important tools to better present activities towards the specified goals is strategic planning. In fact, strategic planning can be used as an answer to the issues and problems that may occur in the tourism industry. In the core of tourism, such as all business activities, a "tourism strategy" should be drawn. The Meta-SWOT model is a program consisting of one title window and seven shell windows, which aims to guide decision-makers in a coherent and integrated process as well as create a ranked list of strategic priorities. Whereas decision-makers may change their assessments during a planning activity, this tool allows unlimited revisions of institutions. The present study aimed at developing tourism in Karbala city has introduced the Meta-SWOT strategic model in the field of urban tourism for the first time. The study used a descriptive - analytical method. The method of collecting data and analyzing the required information is documented and scrolling. Meta-SWOT analytical method was used to formulate a development strategy and describe the goals, resources, capabilities and environmental factors. The results showed that the most important factor in the development of tourism in the city of Karbala was the Integrated Management, the development of urban infrastructure, the existence of a suitable budget for the municipality of Karbala, the construction and equipping of suitable spaces and security and satisfaction, the holding of special religious rituals and ceremonies during the month of Muharram.
1. هزارجریبی، جعفر؛ نجفی، ملک محمد(1389). اعتماد اجتماعی و توسعه گردشگری، مطالعات و پژوهش-های شهری و منطقه¬ای.
2. عبدالمنافی، طاهره؛ ازکیا، مصطفی(1390). عوامل موثر بر صنعت گردشگری در منطقه روستایی کلاردشت. فصلنامه پژوهش¬های ترویج و آموزش کشاورزی، سال چهارم.
3. سلیمانی هارونی، خدیجه(1389). نگرش ساکنان مناطق گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 41، شماره 2.
4. نظری¬ولنی، لاله؛ بابائی همتی، روشن؛ احمدی ارکمی، ابوطالب؛ عباسی، بیژن(1391). مقاله ارزیابی جایگاه گردشگری مذهبی در ایران و اسلام با تاکید بر اماکن زیارتی، همایشگردشگری و طبیعت¬گردی ایران زمین.
5. حمیدی¬زاده، محمدرضا(1388). برنامه¬ریزی استراتژیک و بلند مدت، تهران: انتشارات سمت.
6. آقاجانی، م.، و فراهانی فرد، س(1394). گردشگری مذهبی و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی ایران). سیاست های راهبردی و کلان, 3(9), 43-66.
7. بهرامی، حسین؛ نادری خورشیدی و علیرضا، کثیری¬نژاد، تقی(1389). چیستی و چرایی برنامه¬ریزی راهبردی و بررسی الگوهای رایج آن، دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال 7، شماره 33.
8. تقوایی، مسعود، غلامی، علی، بیمرغ، یونس(1389). تحلیلی بر توسعه گردشگری مذهبی(مطالعه موردی، شهرستان نورآباد ممسنی)، فصلنامه فضای جغرافیایی.
9. تقوایی، مسعود؛ صفرآبادی، اعظم(1390). نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری مطالعه شهر کرمانشاه، فصلنامه مطالعات جغرافیای مناطق خشک، سال 1، شماره 4.
10. جهانیان، منوچهر؛ نادعلی¬پور، زهرا(1388). مدیرت گردشگری(تعاریف، ماهیت و اجزا). تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
11. حمیدی¬ژاده، محمدرضا(1388). برنامه¬ریزی استراتژیک و بلند مدت، تهران: انتشارات سمت.
12. حیدری چیانه، رحیم(1387). مبانی برنامه¬ریزی صنعت گردشگری/ ناشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه¬¬ها(سمت) مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
13. حیدری، رحیم(1389). مبان برنامه¬ریزی صنعت گردشگری جلد دوم تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه¬ها(سمت) مرکز تحقیق توسعه علوم انسانی. خلیل¬ابادی حسن(1390). استراتژی توسعه شهری، تهران: انتشارات مهکامه.
14. ديناري(1385). مذهب و گردشگري، مجله زائر، شماره 120.54-60 .
15. دیناری، احمد(1384). گردشگری شهری در ایران و جهان. مشهد: واژگان خرد.
16. رضائی، محمدرضا؛ خاوریان گرمسیر، امیررضا؛ علیان، مهدی(1393). تحلیلی بر برنامه¬ریزی راهبردی گردشگری آئین¬های شیعی با تاکید بر توان¬های بالقوه مراسم محرم(مطالعه موردی شهر تفت). مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری سال سوم، شماره 8، ص 185-166.
17. رنجبریان، بهرام؛ زاهدی، محمد(1389). شناخت گردشگری، اصفهان: چهارباغ.
18. سلیمانی هارونی، خدیجه(1389). نگرش ساکنان مناطق گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 41، شماره 2.