تاثیر قرق بر احیاء خاک، غنا و تنوع گیاهی مراتع تفتان

محورهای موضوعی : جنگلداری

مهدیه ابراهیمی ¹ (استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه زابل، زابل، ایران.)
حمیده خسروی ² (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد رشته مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه زابل، زابل، ایران.)
مسعود ریگی ³ (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد رشته مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه زابل، زابل، ایران.)

تاریخ دریافت : 1393/07/07 تاریخ پذیرش : 1394/09/02 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: احیاء پوشش گیاهی, مراتع خشک, حاصلخیزی خاک, قرق مرتع,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش منطقه) و خاک از عمق 30-0 سانتی متر انجام شد. داده های پوشش گیاهی (تولید، تاج پوشش، تراکم، غنا، تنوع، یکنواختی) و خاک (بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، کربنات کلسیم، منیزیم، سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. در مجموع 14 گونه گیاهی فهرست برداری شد که مربوط به 8 خانواده و 11 جنس بودند. حداکثر تعداد گونه مربوط به قرق کوته بود و بالغ بر 90 درصد گونه ها چندساله با ارزش حفاظتی قابل توجه بودند. قرق موجب افزایش پوشش، تولید، تراکم گیاهان کلاس ΙΙ و ΙΙΙ گردید. بیشترین و کمترین تولید و پوشش گیاهی به ترتیب مربوط به قرق نرون و شاهد نرون بود. بیشترین و کمترین غنا و تنوع گونه ای در قرق نارون و کوته اندازه‌گیری شد. نتایج فاکتورهای خاک نشان داد فسفر، پتاسیم و آهک در قرق نارون و پتاسیم در قرق نرون افزایش معنی‌دار در مقایسه با مناطق شاهد داشتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بیشترین کربن آلی، نیتروژن و پتاسیم مربوط به قرق نرون بود. به لحاظ فاکتور نیتروژن قرق نارون و کوته و مناطق شاهد این قرق ها کمترین مقدار نیتروژن را داشتند و منطقه شاهد نرون حداقل پتاسیم را دارا بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قرق اثر مثبت بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع تفتان داشته است.