آوای خوش و بازتاب آن در ادب فارسی
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری
کلید واژه:
چکیده مقاله :
با توجّه به شواهد فراوان در متون منظوم و منثورادب فارسی، می توان گفت که تمامی پدید آوردندگان آثارادبی، جلوه‌هایی زیبا وماندگاری از قرآن کریم ومعارف بلند آن را انعکاس داده‌اند، و برخی ازآنان، عمرخود را وقف خدمت به مکتب قرآن کرده و در این راه ازهیچ کوششی دریغ نورزیده‌اند. تأکید رسول اکرم (ص) در بارۀ فضیلت آوای خوش (صورت حَسَن) و احادیثی که از آن حضرت نقل شده، سبب گردید، تا توجّه برخی از شاعـران و نویسندگان ایران زمین ، به ویژه عرفا و صوفیه به این بخش معطوف گردد. در مجموع دو دیدگاه کلّی دربارۀ تلاوت قرآن کریم درادب فارسی شایع است: یکی آنکه تلاوت حَسَن در متون منظوم و منثور مورد ستایش قرار گرفت، و داستان‌ها و روایات فراوانی در تأیید آن نقل گردید. دیگرآنکه برخی از شعرا و نویسندگان، نظیرسنایی، سعدی و جامی علاوه بر تأیید و تأکید دیدگاه نخستین، بیشتربا نظر انتقادی و اصلاحی، قاریان بی کردار و ناخوش آواز را مورد سرزنش و ملامت قرار داده‌اند، و گاهی با چاشنی طنز و مطایبه، نکات ارزشمندی را جهت تعلیم و اندرز یادآور شده‌اند. در این مقاله سعی شده تا هر دو دیدگاه مورد نقد و تجزیه وتحلیل قرار گیرد.
Taking into account the plentiful of evidence in prose and rhymed works of Persian literature, it can be said that all of the authors of literary works have reverberated some beautiful and durable features of Quran and its sublime wisdom and devoted all their lives to service in the school of Quran and didn't neylet any effort to pursue this path. The emphasis of the holy Prophet regarding the virtue of praiseworthy voice and hadiths quoted from His Majesty, caused the Persian authors and poets, especially mystics and sufis, to turn their attention towards this matter. On the whole, two general views are widely stated in Persian literature about recitation of holy Quran: in the first view, good recitation has been appreciated in prose and rhymed works, and many stories and anecdotes have quoted in its support. In the other view, some of the authors and poets such as Sanai, Saadi, and Jami, in addition to support and emphasis on the former view by some authors such as blamed the blameworthy recitators and idle qaris mostly with a critical and amendatory intention and sometimes with the tools of satire and jesting reminded some valuable points to train and advice. In this dissertation it was tried to analyze and criticize both of these two views.