بررسی کانون روایت در داستان شیخ صنعان عطّار؛ بر اساس نظریّۀ ژنت
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
رضا جلیلی
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نیشابور- ایران)
پروین دخت مشهور
2
(استادیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نیشابور- ایران)
کلید واژه: Mood, ژرار ژنت, شیخ صنعان, Attar, عطّار, کانون روایت, وجه و لحن, Sheik San'an, Narrative Focus, Zherar Zhant, Tone,
چکیده مقاله :
کانون روایت یکی از نظریّه های ادبی است که در ادبیّات داستانی بسیار مورد توجّه است و در تحلیل توانمندی ها و شگردهایی که داستان پرداز برای شکل دادن به حکایت های خویش از آنها بهره گرفته، اهمیّت فراوان دارد، تا جایی که هرگونه ایجاد تغییر در کانون روایت، سبب ایجاد تمایز و تغییر در جربان اصلی داستان و حتی موضوع آن می گردد. ژراژ ژنت یکی از برجسته ترین نظریّه پردازان در این حوزه محسوب می شود. او توانست با جداسازی دو مقولۀ وجه (حالت) و لحن (آوا) گام مؤثری در پیشرفت کانون روایت بردارد. بر این اساس، آنچه که در این جستار مورد نظر خواهد بود، بررسی کانون روایت در داستان شیخ صنعان عطّار، با توجّه به رویکرد ژنت و تأکید بر دو مقولۀ وجه و لحن است. سنجش نظریّۀ کانون روایت ژنت در داستان شیخ صنعان - که از مهم ترین داستان های فرعی منطق الطّیر است- خواننده را با توانمندی بالای عطّار در داستان سرایی و استفادۀ بجا از سطوح گفتاری، زوایای دید متعدّد و کانون های زمانی و مکانی روایی متنوّع و نیز، غنای متون روایی کهن فارسی آشنا می سازد.
Narrative Focus Is One Of The Literal Theories That Is Of The Center Of Attention In Foble (Fictional) Literature. It Also Has Special Importance In Abilities And Strategies Resolution In Which The Story Write, Uses Them For Shopping His Anecdotes. This Important In Ina Level That Any Altercation In Narrative Focus, Causes Difference And Distinctions In Major Intent Of Story And Even In Its Context. Zherar Zhant Is Considered As One Of Clear- Sighted In This Theory. By Separating Tow Category Consisted Of Mood (From State- Status) And Tone (Sound), He Could Tread An Important Step In Narrative Focus. What Is The Main Issue (Concern) In This Query, Is To Handling (Checking) Narrative Focus In Attar's Story Of Sheik San'an, By Regarding Zherar's Attitude And Emphasizing On Mood And Tone. Narrative Focus Theory, Is Evaluating In Sheik San'an Story- Which Is Considered As The Major Important Subsidiary Story- To Make The Reader Familiar With Attar's Super Ability In Story – Narration, His Appropriate Use Of Speaking Level, His Multiple Point Of Viewes, Various Narrative Time And Place Fireplaces And Also Getting Readers Familiar With Ancient Persian Narrative Texts' Enrichment.