بررسی تأثیر فلات زدگی شغلی بر رفتار انحرافی با توجه نقش میانجی عدالت سازمانی (موردمطالعه: اداره کل امور مالیاتی خراسان رضوی)
محورهای موضوعی : مدیریت دولتیرسول عبدالهی 1 , وحید میرزایی 2 * , علیرضا دین پژوه 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی- گرایش منابع انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
2 - گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
3 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
کلید واژه: فلات‌زدگی شغلی, عدالت سازمانی, رفتار انحرافی کارکنان, اداره کل امور مالیاتی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر فلات زدگی بر رفتار انحرافی با نقش میانجی عدالت سازمانی صورت گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش و ماهیت توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان اداره کل امور مالیاتی خراسان رضوی می‌باشد. برای تعیین حجم نمونه بر اساس روش نمونه‌گیری مبتنی بر مدل معادلات ساختاری اقدام شده و تعداد 140 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه استفاده گردید، بدین صورت که برای سنجش فلات زدگی از پرسش‌نامه میلیمن (۱۹۹۲)، برای سنجش رفتار انحرافی از پرسش‌نامه رابینسون و بنت (1995)، برای سنجش عدالت سازمانی از پرسش‌نامه نیهوف و مورمن (۲۰۰۵) استفاده شد. پایایی پرسش‌نامه مذکور با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای فلات زدگی (7/0)، رفتار انحرافی (8/0) و عدالت سازمانی (75/0) به دست آمد و روایی محتوا و صوری پرسش‌نامه نیز مورد تأیید قرار گرفت. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار ایموس 24 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد: فلات زدگی شغلی تأثیر مثبت و معناداری بر رفتار انحرافی و تأثیر منفی بر عدالت سازمانی دارد؛ و عدالت سازمانی نقش واسطه‌ای را در رابطه بین فلات زدگی و رفتار انحرافی ایفا می‌کند.
This research aimed to examine the impact of career plateau on deviant behavior with the mediating role of organizational justice. This study is applied in purpose and descriptive-correlational in nature and method. The statistical population of the research includes employees of the State Tax Administer in Khorasan Razavi. To determine the sample size, structural equation modeling sampling method was used, and 140 individuals were selected through simple random sampling. Data were collected using questionnaires, specifically Milliman's (1992) questionnaire for measuring career plateau, Robinson and Bennett's (1995) questionnaire for measuring deviant behavior, and Niehoff and Moorman's (2005) questionnaire for measuring organizational justice. The reliability of the questionnaires was assessed using Cronbach's alpha coefficient, yielding values of 0.7 for job stagnation, 0.8 for deviant behavior, and 0.75 for organizational justice, with content and face validity also confirmed. Data analysis was conducted using Amos 24 software. The findings indicated that career plateau has a positive and significant effect on deviant behavior and a negative effect on organizational justice; furthermore, organizational justice plays a mediating role in the relationship between career plateau and deviant behavior.
1- احمدي، س. ع.، مرادي، م.، و کمال آبادي، ف.، (1391). تأثیر رابطه بازي بر نگرش و رفتار کارکنان سازمان. فصلنامه پژوهشهاي مدیریت منابع انسانی، 4(1)، 135-115.
2- التیامی نیا، ن.، نامجو، ز.، آسمند، ف.، مرادپور ده شیخ، ز.، و نامجو، فرهاد (1401). رابطه عدالت سازمانی با فرسودگی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و رشد فردی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان یاسوج، نشریه مدیریت نوآوری و رفتار سازمانی، 2(1)، 15-26.
3- امیرکافی، م.، و هاشمی نسب، ف. (1392). تاثیر عدالت سازمانی، حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 4(1)، 33-62.
4- باغبانیان، ع.، خمرنیا، م.، (1392). بررسی رفتارهای انحرافی شغلی کارکنان بیمارستان امام علی(ع) زاهدان در سال 1390: یک گزارش کوتاه، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 12(5)، 399-408.
5- بهشتی فر، م.، (1396). رابطه سکون زدگی و فرسودگی شغلی پرستاران بیمارستان های خصوصی شهر کرمان در سال 1393. پیاورد سلامت، 11(ویژه نامه 1 )، 75-84.
6- پیکانی، م. ه.، و امینی، ر.، (۱۳۹۴). رابطه بین فلات شغلی و رفتارهای انحرافی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان. دومین کنفرانس بینالمللی آیندهپژوهی مدیریت و توسعه اقتصادی.
7- ثابت، ع.، رازقی، س.، و هاشمی، ع.، (1396). ارائه مدل معادلات ساختاری متغیرهای روانشناختی موثر بر کاهش سکوت سازمانی. روشها و مدلهای روان شناختی، 8(2 (پیاپی 28) )، 1-18.
8- جوکار، ع. ا.، امینی، م. ت.، صادقی، ص.، (1397). بررسی رابطه بین تفکراستراتژیک مدیران با سکون‌زدگی شغلی کارکنان در اداره‌کل آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری. مدیریت سازمان‌های دولتی، 6(شماره 2 (پیاپی 22))، 137-148.
9- حکاک، م.، و قهرمانی، س.، (1401). پایش تاثیر فلات زدگی شغلی بر رفتارهای انحرافی کارکنان؛ تبیین نقش میانجی حسادت سازمانی. فرآیند مدیریت و توسعه، 35(2 (پیاپی 120) )، 29-50.
10- حیدری، آ.، و شهریاری، م.، (1399). بررسی تفاوت های درون، بین و فراجنسیتی فلات زدگی شغلی اعضای هیات علمی مورد مطالعه دانشگاه های تهران و اهواز. مطالعات زن و خانواده، 8(2 (پیاپی 17) )، 137-162.
11- خنیفر، ح.، (1385). بررسی ابعاد روانی فلات شغلی و ارائه راهکارهای عملی برون‌رفت. فرهنگ مدیریت، دوره 4، شماره 2، ص 111-83.
12- رجبی ف.، حاجیه میرسپاسی، ن.، و اکبری منجرموئی، ف.، (1399). بررسی تاثیر فلات زدگی شغلی بر عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی عدالت سازمانی کارکنان اداره کل مالیاتی شمال تهران. علوم مدیریت ایران، 15(60 )، 107-129.
13- روشن ضمیر نیکو، س.، و عبداله پور، م.، (1401). رابطه ی هوش موفق و تمایزیافتگی خود با رضایت از زندگی. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 15(1 )، 28-37.
14- زردشتیان، ش.، حسینی، م.، کریمی، ج.، (1396). اثر فلات‌زدگی شغلی بر تمایل به ترک خدمت با ملاحظه نقش میانجی فرسودگی شغلی دردبیران تربیت بدنی استان کرمانشاه. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 4(3)، 61-69.
15- سازمان جهانی شفافیت (2024). انتشارات. https://www.transparency.org/en/publications/corruption-perceptions-index-2023
16- سلامی، س. ر.، و شفیعی، م.، (1393). تاثیر سطح و نوع ارتباط با دانشگاه بر عملکرد نوآورانه شرکت های مستقر در پارک علم وفناوری فارس. مدیریت توسعه فناوری، 2(2 )، 111-136.
17- سیدجوادین، س.، فراحی، م. م.، و طاهری عطار، غ.، (1387). شناخت نحوه تاثیرگذاری ابعاد عدالت سازمانی بر جنبه های گوناگون رضایت شغلی و سازمانی. مدیریت بازرگانی، 1(1)، 55-70.
18- صادقی، م.، موغلی، ع.، سرلک، م. ع.، و حضوری، م. ج.، (1398). مدلسازی علل رفتار نابهنجار سازمانی. پژوهش های مدیریت عمومی، 12(46 )، 69-94.
19- صالح اردستانی، ع.، سید نقوی، م. ع.، (1395). تبیین رابطه فلات زدگی با بی‌تفاوتی سازمانی و تمایل خروج از خدمت کارکنان. پژوهش‌های مدیریت عمومی، دوره 9، شماره 31، ص 145-160.
20- طبرسا، غ.، رضائیان، ع.، هادی زاده مقدم، ا.، جمالی نظری، آ.، (1393). طراحی و تبیین الگوی مدیریت فلات زدگی شغلی در سازمان‌های ایرانی (موردمطالعه: وزارت صنعت، معدن و تجارت). فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 3، شماره 1، ص 90-103.
21- عباسی امیرهنده، ا.، (1399). تأثیر فلات زدگی شغلی در سازمان، چاپ اول، تهران، انتشارات آذرفر.
22- عباسی، ه. ، صیادی، ف. ، عیدی، ح. ، و صیادی، م.، (1394). پیش بینی عملکرد سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه براساس سکوت سازمانی. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 2(7)، 11-18.
23- فتحی، ن.، ذبیح زاده باغلوئی، م.، (1395). ارزیابی و تحلیل تاثیر فلات شغلی در استرس شغلی زنان (مطالعه موردی: شعب بانک پاسارگاد در منطقه 6 شهر تهران). پژوهش‌نامه زنان، 7(18)، 23-45.
24- فیاضی، م.، ضیایی، ث.، (1393). تأثیر فلات زدگی شغلی بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت کتابداران. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، دوره 6، شماره 11، ص 73-91.
25- کاظمی، س.، یوسفی، ب.، و صادقی بروجردی، س.، (1397). اثر کیفیت زندگی بر فلات شغلی و بی تفاوتی سازمانی کارکنان کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(4 (پیاپی 20) )، 79-92.
26- گل پرور، م.، واثقی، ز.، (1390). رابطه مدیریت استبدادي، فشار ادراکی-عاطفی، بی عدالتی سازمانی با رفتارهاي انحرافی و رفتارهاي مدنی-سازمانی. مجله مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، 6 (16)، صص 130-119.
27- Abdullah, A., & Marican, S. (2016). The effects of big-five personality traits on deviant behavior. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 19-25.
28- Acaray, A., & Akturan, A. (2015). The relationship between organizational citizenship behaviour and organizational silence. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 472-482.
29- Adams, V. H., Synder, C. R., Rand, K. L., King, E. A., Sigmon, D. R., & Pulvers, K. M. (2002). Hope in the workplace (pp. 367–377). Handbook of workplace spirituality and organizational performance. New York, NY: Sharpe.
30- Agolla, J. E., & Ongori, H. (2009). Paradigm shift in managing career plateau in organisation: The best strategy to minimize employee intention to quit.
31- Agrawal, R., Kumar, J., & Penkar, D. (2012). A Study of employee’s career plateau in education sector with reference to pune city. International Journal of Business and Management Tomorrow, 2(3), 1-9.
32- Agwa, A. M., El-Fergany, A. A., & Sarhan, G. M. (2019). Steady-state modeling of fuel cells based on atom search optimizer. Energies, 12(10), 1884.
33- Apaydin, Ç., & Sirin, H. (2016). The Relationship between Organizational Citizenship Behavior, Group Cohesiveness and Workplace Deviance Behavior of Turkish Teachers. International Education Studies, 9(10), 58-69.
34- Appelbaum, S. H., Iaconi, G. D., & Matousek, A. (2007). Positive and negative deviant workplace behaviors: causes, impacts, and solutions. Corporate Governance: The international journal of business in society, 7(5), 586-598.
35- Babakhanloo, A., Jalilvand, M., & Shoghi, B. (2017). Effectiveness of self-talk technique and positive empathy on deficient attitudes, hopelessness, and suicidal thoughts in women with breast cancer. Int J Med Toxicol Forensic Med, 7(1), 43-53.
36- Bardwick, J. M. (1986). The Plateauing Trap, Part 1: Getting Caught. Personnel, 63(10), 46-51.
37- Burke, T. J., van Raalte, L. J., & DeGroot, J. M. (2023). Supportive coparenting, affection, and mental health after the birth of a child. Communication Reports, 36(1), 30-40.
38- Chang Boon Lee, P. (2003). Going beyond career plateau: Using professional plateau to account for work outcomes. Journal of management development, 22(6), 538-551.
39- Cole, M. S., Bernerth, J. B., Walter, F., & Holt, D. T. (2010). Organizational justice and individuals' withdrawal: Unlocking the influence of emotional exhaustion. Journal of Management Studies, 47(3), 367-390.
40- Crawshaw, J. R., Cropanzano, R., Bell, C. M., & Nadisic, T. (2013). Organizational justice: New insights from behavioural ethics. Human relations, 66(7), 885-904.
41- Doy, R. L., Newhouse, M. G., & Azzalina, J. D. (1985). Internal consistency and short-term test-retest reliability of the University of Pennsylvania Smell Identification Test. Chemical Senses, 10(3), 297-300.
42- Drucker-Godard, C., Fouque, T., Gollety, M., & Le Flanchec, A. (2015). Career plateauing, job satisfaction and commitment of scholars in French universities. Public Organization Review, 15, 335-351.
43- Fatima, F., Hashim, A., & Anees, S. (2021). Efficacy of nanoparticles as nanofertilizer production: a review. Environmental Science and Pollution Research, 28(2), 1292-1303.
44- Foster, J., Greer, J., & Thorbecke, E. (2010). The Foster–Greer–Thorbecke (FGT) poverty measures: 25 years later. The Journal of Economic Inequality, 8, 491-524.
45- Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
46- Govindan, K., Khodaverdi, R., & Jafarian, A. (2013). A fuzzy multi criteria approach for measuring sustainability performance of a supplier based on triple bottom line approach. Journal of Cleaner production, 47, 345-354.
47- Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management review, 12(1), 9-22.
48- Ismail, M., & Uli, J. (2006). Moderating role of job performance on the relationship between career plateauing and work outcomes among administrative and diplomatic officers in Malaysia. The Journal of Global Business Management, 2(3), 12-18.
49- Juan, W., Rui, L., & Wei-Wen, Z. (2020). Chronic neck pain and depression: the mediating role of sleep quality and exercise. Psychology, health & medicine, 25(8), 1029-1035.
50- Jung, J. H., & Tak, J. (2008). The effects of perceived career plateau on employees' attitudes: Moderating effects of career motivation and perceived supervisor support with Korean employees. Journal of career Development, 35(2), 187-201.
51- Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2015). Balanced Scorecard Success: The Kaplan-Norton Collection (4 Books). Harvard Business Review Press.
52- Karakus, M., Ersozlu, A., & Clark, A. C. (2019). Augmented Reality Research in Education: A Bibliometric Study. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 15(10(.
53- Kerse, G., Koçak, D., & Babadağ, M. (2022). Relationship between Person–Environment Fit Types and Turnover Intention: A Moderated Mediation Model. Organizations and Markets in Emerging Economies, 13(2), 384-405.
54- Konovsky, M. A. (2000). Understanding procedural justice and its impact on business organizations. Journal of management, 26(3), 489-511.
55- Merton, P. A., & Morton, H. B. (1980). Stimulation of the cerebral cortex in the intact human subject. Nature, 285(5762), 227-227.
56- Milliman, J. F. (1993). Causes, consequences, and moderating factors of career plateauing.
57- Ning, Y., & Liu, H. (2017). A general theory of hypothesis tests and confidence regions for sparse high dimensional models.
58- Oh, P. S., & Oh, S. J. (2011). What teachers of science need to know about models: An over view. International Journal of Science Education, 33(8), 1109-1130.
59- Olasupo, M. O., & Fagbenro, D. A. (2021). Examining socio-demographic factors in workplace deviance among selected university workers. Acta educationis generalis, 11(1), 29-42.
60- Padma, S. (2016). Career Plateau-A Literature Review. Amity Journal of Training and Development, 1(2), 44-52.
61- Pastor, I. (2011). Organizational culture factors that can influence knowledge transfer. EIRP Proceedings, 6.
62- Pekurinen, V. M., Välimäki, M., Virtanen, M., Salo, P., Kivimäki, M., & Vahtera, J. (2017). Organizational justice and collaboration among nurses as correlates of violent assaults by patients in psychiatric care. Psychiatric services, 68(5), 490-496.
63- Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., & Podsakoff, N. P. (2012). Sources of method bias in social science research and recommendations on how to control it. Annual review of psychology, 63(1), 539-569.
64- Robbins, S. P., Judge, T. A., & Millett, B. (2015). OB: the essentials. Pearson Higher Education AU.
65- Robinson, D., Perryman, S., & Hayday, S. (2004). The drivers of employment engagement. Brighton, Institute for Employment Studies, UK: report, 408.
66- Robinson, S. L., & Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of management journal, 38(2), 555-572.
67- Robinson, S. L., & Greenberg, J. (1998). Employees behaving badly: Dimensions, determinants and dilemmas in the study of workplace deviance. Journal of Organizational Behavior (1986-1998), 1.
68- Rotondo, D. M., & Perrewe, P. L. (2000). Coping With a Career Plateau: An Empirical Examination of What Works and What Doesn't 1. Journal of Applied Social Psychology, 30(12), 2622-2646.
69- Songur, C., Özlem, Ö. Z. E. R., & ŞAHİN, D. S. (2017). The effect of ethical leadership on organizational justice: Practice in a public hospital. Hacettepe Journal of Health Administration, 20(4), 445-456.
70- Tufan, C., Namal, M. K., Arpat, B., Yesil, Y., & Mert, I. S. (2023). The mediating effect of organizational justice perception on the relationship between ethical leadership and workplace deviant behaviors. Sustainability, 15(2), 1342.
71- Tyler, T. R. (2006). Psychological perspectives on legitimacy and legitimation. Annu. Rev. Psychol., 57(1), 375-400.
72- Wang, Y. H., Hu, C., Hurst, C. S., & Yang, C. C. (2014). Antecedents and outcomes of career plateaus: The roles of mentoring others and proactive personality. Journal of Vocational Behavior, 85(3), 319-328.
73- Williamson, K., & Williams, K. J. (2011). Organisational justice, trust and perceptions of fairness in the implementation of agenda for change. Radiography, 17(1), 61-66.
74- Yang, W. N., Niven, K., & Johnson, S. (2019). Career plateau: A review of 40 years of research. Journal of vocational behavior, 110, 286-302.
75- Yongxing, G., Hongfei, D., Baoguo, X., & Lei, M. (2017). Work engagement and job performance: the moderating role of perceived organizational support. Anales de Psicología/Annals of Psychology, 33(3), 708-713.