بررسی آلودگی میکروبی انواع شیر و فرآورده‌های لبنی پاستوریزه در استان قم

محورهای موضوعی : میکروب شناسی غذایی

محمد رضا ذوالفقاری ^{1 *} , ریحانه گائینی ² , ناصر کلهر ³ , محدثه خلیلیان ⁴ , محمد حسین رضویان ⁵ , محبوبه سلیمانی ساسانی ⁶

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی
5 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی
6 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، گروه میکروبیولوژی

تاریخ دریافت : 1392/03/31 تاریخ پذیرش : 1392/03/31 تاریخ انتشار : 1391/03/12

کلید واژه: شیر, آلودگی میکروبی, فرآورده‌های لبنی, پاستوریزه,

چکیده مقاله :

سابقه و هدف: شیر و فرآورده‌های آن نقش مهمی در رژیم غذایی انسان و سلامت جامعه ایفا می‌نمایند. بنابراین توجه به بهداشت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی میزان آلودگی میکروبی شیر و فرآورده‌های لبنی تولید شده در واحدهای صنعتی استان قم انجام شد. مواد و روش‌ها: ، در مجموع 903 نمونه مختلف انواع شیر و فرآورده های لبنی به صورت مقطعی- توصیفی از 10 کارخانه تولید لبنیات در استان قم جمع آوری گردید. تمامی نمونه‌ها به منظور شناسایی آلودگی‌های میکروبی با استفاده از روش کشت و آزمون‌های بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: از نظر کیفی 809 مورد (6/89%) از نمونه‌های مورد بررسی، دارای کیفیت قابل قبول و 94 مورد (4/10%) دارای کیفیت غیرقابل قبول بودند. در مجموع میکروارگانیسم‌های آلوده کننده غیرقابل قبول که بیش از حد مجاز استاندارد در نمونه‌های مورد بررسی یافت شدند به ترتیب از نظر فراوانی شامل: انتروباکتریاسه (3/6%)، اشریشیا کلی (1/6%)، کپک و مخمر (8/4%)، کلی‌فرم (7/4%)، باکتری‌های هوازی مزوفیل (2/4%) و استافیلوکوکوس اورئوس کوآگولاز مثبت (1/1%) بودند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که بیشتر محصولات تولید شده در صنایع غذایی استان قم، دارای کیفیت مطلوب یا قابل قبول می‌باشند. با این وجود، با توجه به آلودگی میکروبی برخی از محصولات کارخانجات و نیز کیفیت غیرقابل قبول آن‌ها، باید اقدامات بهداشتی و کنترلی در راستای حذف آلودگی‌های شیر و فرآورده‌های حاصل از آن انجام گیرد.

منابع و مأخذ:

1. Farajzadeh D. food hygiene. Pub first. Tehran. Knowledge light. [In Persian]


2. Razivilor V. Pathogen Bacteria of foods and epidemiology foods poisoning. Pub 2nd ed. Tehran. Tehran University. 2000. [In persion]


3. Hajjarttabar M. Season 2 and 6. Food poisoning in man. Pub first. Tehran. Conservation school and work hygiene. 2002; 21-34, 98-112.


4. Geof B, Boltel JC, Mores A. Seson Sixtheen. Arjemand M, sotodehnia AH, Maleknejad. Medical microbiology Jawetz. Pub first. Tehran. Tomorrow generation. 2004; 332-334.


5. Hasanpoor MH, khaknejad Z, Dabirian SH, Hashemy S, Shahsavary moghadam S, Rashidy L, Rafeey N, Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 326. 2008; 1-52. http://www.isiri.org.


6. Navabpoor TH, Ebrahimyeman GH, Rahimyfard N, Babaee P, Ghandehy A, Fayyazy A, et al. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 9415. 2007; 1-24. http://www.isiri.org.


7. Karim G. Season 4^th. Microbiologyical examination of foods. Pub 5^th. Tehran. Tehran University 2005; 401-422.


8. Ajoodony H, Jafroody KH, poortaherian F, Karim G, Dabirian SH, Mokhtary F, maroncy N. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number5484. 2002; 1-9. http://www.isiri.org.


9. Soltandallal MM, Jafroody KH, Haghshenas F, Khatamy moghadam A, Dabirian SH, Zanganeh MH, et al. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 5234. 2000; 1-10. http://www.isiri.org


10.  Karim G, poortaherian F, Jafroody KH, Hamidian H, Khosravy D, Dabirian SH, Farbood A, Navabpoor TH. Institute of standard and industrial research of Iran, Nation standard to number 5486 (1-2). 2000; 1-10. http://www.isiri.org.


11. Rahimyfard N, Ebrahimy GH, Adrisy SH, Behnazp, Vakily F, Fayazy A, Mortazevian A, Noory Z, Mehrpoor R. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 6806-3. 2007; 1-27. http://www.isiri.org.


12.  Rahimyfard N, Fayyazy A, Azmodeh M, Sakhypoor N, sharafy G, sharafy N, et al. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 2461(1-2). 2009; 1-14. http://www.isiri.org.


13. Rahimyfard N, Fayyazy A, Azmodeh M, Sakhpoor N, Sharafy G, Sharafy N, et al. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 1527. 2009; 1-16. http://www.isiri.org.


14. Rahimyfard N, Joodaky M, Ahmady F, Ahmady M, Akbary N, Khalily F, Saadaty SH, Vakily F, Shakiiry P, Salehy A, Lac GH, Vaziry S. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 10154. 2008; 1-18. http://www.isiri.org.


15.  Nazarynia A, Poorfalah F, Javadzadeh F, Zanganeh MH, Fathy MR, et al. Institute of standard and industrial research of  Iran, Nation standard to number 4413. 2010; 1-32. http://www.isiri.org.


16. Shareaty M, Sharify A, Moheby SH, Noory Z. Institute of standard and industrial research of Iran, Nation standard to number 2406. 2002; 1-9. http://www.isiri.org.


17.  Abidul-Rauf UM, Ammar MS, Beuehat LR. Isolation of Escherichia coli O₁₅₇: H₇ From Some Egyption food. Int J food microbial. 1996; 29(2-3): 423-426.


18. Ombui JN, Kaburia HF, Macharia JK, Nduhiu G. Coliform counts and Escherichia coli in raw commerieal milk dairy farmers in kimbu district. East Afr Med J. Kenya. 1994; 11(10):635-639.


19.  Crump JA, Sulka AC, Langer AJ, Schaben C, Cruelly AS, Gage R, et al. An outbreak of Escherichia coli O₁₅₇: H₇ infections among visitors to a dairy farm. N Engal J Med. 2002; 347(8): 555-560.


20. Hasalliv R, Beli E, Terpollaria J. The influence of storage temperature of cheese on the incidence of Staphylococcus aureus in some markets in Albania. Journal of agricultural science. 2009; 41(2): 270-273.


21. Torkar Godic K, Teger CS. The presence of some pathogen microorganisms, yeast and Moulds in cheese samples produced at small dairy processing plants. Acta agriculture slovenica. 2006; 1: 37-51.


22. Shidfar F. Evaluation of floor bacterial pasteurization milk. Thesis of Master of Science nutrition. Tabriz University. Medsei. 1996; 10-15.  


23.  Behazadiannejad GH. Segregated baeillus cereus of dairy products and survey poison 20 selective lineage. Journal of Hakim.2000; 2: 1-15.


24.  Fadaee A, Khairy S. Comparison contamination bacterial raw milk and pasteurization milk in Kord urben in year 2006. Journal of Medical science university Kord urben. Summer 2008; 10(2): 37-44.


25. Zolfaghary S, Amery M, Nazarian A, Noorian S. Study contamination bacteriology raw milk and Pasteurization in urben  Shahrood in year 2008. shahid beheshty medical science university and hygienic school. 2009; 2833-2841.


26. Salary MH, Sharify MR, Golzary M, Sadrabady A. Study of bacterial contamination of milk and milk products in Yazd province. Scientific journal of school of public health and institute of public health research. 2006; 4(1): 37-43.