تعیین فلزات سنگین آرسنیک، سلنیم، وانادیم ، مولیبدن، جیوه، نیکل، کادمیوم ، سرب و آهن در بافت عضله اردک ماهی) ( Esox lucius تالاب انزلی
محورهای موضوعی : آلودگی آب
لیدا سلیمی
1
(گروه محیط زیست دریا، دانشکده علوم و فنون دریای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال)
علی مهدی نیا
2
(گروه علوم زیستی دریا، پژوهشکده علوم دریایی، موسسه ملی اقیانوس شناسی ایران)
پریسا حسنی شفیق
3
(گروه شیمی دریا، دانشکده علوم و فنون دریای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال)
کلید واژه: تالاب انزلی, آلودگی, فلزات سنگین, دریای مازندران, اردک ماهیEsox lucius,
چکیده مقاله :
تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین به این تالاب و وجود گونه های خوراکی در این منطقه، در این تحقیق میزان برخی فلزات سنگین (As،Se،Mo،V،Hg،Ni،Cd،Pb،Fe) عضله اردک ماهی Esox lucius تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از سه ایستگاه آبکنار، سیاه درویشان و کومه آقاجانی در اوایل شهریور ماه (فصل خشک) و دومین مرحله نمونه برداری در آبان ماه (فصل بارندگی) سال 1389 صورت پذیرفت. درهرفصل9 نمونه ماهی صید شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد.به منظور هضم و سنجش فلزات سنگین از فریز درایر استفاده شده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی ( (Spectrometer Atomic Absorption میزان فلزات سنگین قرائت شد. بیشترین مقدار غلظت جیوه، نیکل، سلنیم، روی، آلومینیم و آهن در فصل تابستان و مس در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین مقدار جیوه، نیکل ، روی و آلومینیوم در ایستگاه آب کنار، بیشترین مقدار سلنیم در ایستگاه سیاه درویشان، بیشترین مقدار مس و آهن در ایستگاه کومه آقاجانی مشاهده شد ولی مقادیر فلزات مولیبدن، کادمیوم ، وانادیوم و سرب در هر سه ایستگاه تفاوتی نداشت. آنالیزهای آماری این تحقیق با استفاده از نرم افزارSPSS مدل17 انجام گرفت. آزمون همبستگی پیرسون، همبستگی مثبت قوی معنی داری را میان دما و میزان فلز آهن نشان داد )05/0< ,P 83/0= (rتنها اختلاف معنادار در فلز آهن در فصل تابستان و زمستان مشاهده شد) 05/0< ,p16= ,df 016/0 = (P. تنها تفاوت معنادار در مقدار غلظت فلزات سنگین بین ایستگاه های مختلف در مقدار جیوه بین ایستگاه های آب کنار و کومه آقاجانی مشاهده شد(5/0= (P و در مقدار سایر غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف تفاوت معنا داری مشاهده نشد)05/0 <P) . در این مطالعه میزان کادمیوم و نیکل در نمونه عضله ماهیان مورد مطالعه بالا بوده و می بایست آن را به عنوان یک هشدار جدی در نظر گرفت.
Anzali Lagoon is an internationally protected lagoon located in west-south of Caspian Sea which has special ecologic, economic, social importance with vast diversity of plants and animals. According to entrance of contaminants into this lagoon, concentration of several heavy metals in muscle of Esox lucius fish have been investigated in this study. First stage of sampling from three stations of lagoon, have been fulfilled at dry season of September and second stage have been implemented at rainy season of November 2010. In each season nine samples of fish have been collected and transported to laboratory in freezed condition. Evaluation and measurement of heavy metal concentration has been fulfilled by Graphite furnace atomic absorption equipment. Maximum mean concentration of Hg, Ni, Se, Zn, Al, and Fe have been detected in the summer and maximum mean concentration of Cu has been detected in the winter. Maximum mean value of Hg, Ni, Zn,Al in Abkenar, maximum mean value of Se in Siah Darvishan and maximum mean value of Cu, Fe in Komeh Aghajani have been detected, while concentraton of Mo, Cd, V and Pb are equal in the three above mentioned stations. Statistical analysis of this study has been fulfilled by SPSS, V14 software. Pearson correlation test, showed a positive strong correlation between temperature and the amount of Fe (r=0.83, P<0.05). Only significant difference in concentration of Fe has been obtained between summer and winter seasons (P=0.016, df=16, P<0.05). Significant difference in concentration was detected only for Hg between Abkenar and Komeh Aghajani stations (P=0.05).This study shown that, the concentration of Ni, Hg, and Cd in the muscle of Esox lucius are high and it is considered as a serious warning.