کاربرد روش های تصمیم گیری چند شاخصه در مطالعات مخاطرات زیست محیطی در تالاب شادگان
محورهای موضوعی : آلودگی آب
سید علی جوزی
1
,
شبنم صفاریان
2
1 - گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریائی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران
2 - گروه ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، ایران
کلید واژه: تالاب شادگان, ارزیابی ریسک محیط زیستی, روش های تصمیم گیری چند معیاره, تکنیک TOPSIS, نیروگاه گازی آبادان,
چکیده مقاله :
وجود تالاب ها و پهنه بندی آبی منحصر به فردی نظیر تالاب شادگان با ویژگی های منحصر به فرد خود یک ثروت ملی بشمار می آید اما متاسفانه این اکوسیستم ها امروزه با تگناهای بسیاری از جمله ریسک های ناشی از فعالیت های انسانی همراه هستند با توجه به اهمیت موضوع و تعیین مهم ترین ریسک های محیط زیستی (مهم ترین محیط پذیرنده) نیروگاه گازی آبادان و تاثیر آنها بر تالاب شادگان، به مثابه مطالعه موردی در این تحقیق پرسشنامه ای به روش دلفی تهیه گردید و در اختیار جمعی از خبرگان و کارشناسان صنعت برق و محیط زیست قرارگرفت. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی نیروگاه گازی آبادان بر تالاب شادگان از روش های تصمیم گیری چند معیاره از جمله TOPSISو تکنیک بردار ویژه استفاده شد. به این منظور، بعد از اولویت بندی ریسک های هرمحیط به طور جداگانه با روش TOPSIS، با استفاده از آزمون آماریآنالیز واریانس یک طرفه مهم ترین اولویت محیط پذیرنده ریسک نیروگاه گازی آبادان در تالاب تعیین گردید. نتایج بدست آمده از محاسبه ریسک نیروگاه گازی آبادان حاکی از آن است که در محیط های بیولوژیکی، فیزیکی_شیمیایی و فرهنگی به ترتیب اثر برکیفیت هوا با وزن918/0، اثر برجمعیت گیاهی وجانوری با وزن866/0و اثر برچشم اندازهاومناظر با وزن796/0 از مهم ترین ریسک های اثر گذار فعالیت های نیروگاه برتالاب است. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده بر اکوسیستم حساس تالاب وپناهگاه حیات وحش شادگان ارائه گردید. از جمله این راهکارها: انجام فعالیت های مختلف در محدوده محصور شده ،ایجاد و توسعه فضای سبز با گونه های سازگار با محیط می باشد.
There are wetlands and water zoning with unique features such as Shadegan wetland which is considered a national treasure, but unfortunately this ecosystem , includs many of today risks resulting from human activities considering the important of Shadegan Wetland the present study aimed to determine major environmental risks (the most important environmental important acceptor Abadan gas turbine power plant) and their impact on wetlands Shadegan. As a case study, a questionnaire was prepared in Delphi method and handed to some of the elite and power industry and environmental experts.In this study, to analysis environmental risks Abadan gas power plant on the Shadegan wetland methods of multiple criteria decision making and TOPSIS eigenvector were used. For this purpose, after prioritizing risks of each environment separately using TOPSIS, a one-way ANOVA was used and priority of environmental risk acceptor Abadan gas power plant in the wetland was determined. Results of calculated risk Abadan gas power plant showed that in biological had a physical, chemical and cultural environments the effects on air quality had 0.918 weight, the effect on plant and animal population had a weight of 0.866 and view and landscapes had a weight of 0.796 are The most important risks affecting power plant activity on wetland. More solutions to control and reduce the risks identified for sensitive wetland ecosystem and wildlife shelterd Shadegan. Some of these solutions are: variability of activities within the enclosed invironment, the creation and development of green space using consistent species with the environment