مطالعه اکولوژیک زی شناوران جانوری در رودخانه کن

محورهای موضوعی : بیولوژی دریا

سیامک باقری ¹ , جلیل سبک آرا ² , مرضیه مکارمی ³

1 - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور
2 - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی
3 - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی

تاریخ دریافت : 1396/05/25 تاریخ پذیرش : 1397/03/20 تاریخ انتشار : 1397/03/30

کلید واژه: ساختار, زئوپلانکتون, کیفیت آب, رودخانه کن,

چکیده مقاله :

این مطالعه برای شناسائی زئوپلانکتون، فراوانی و ارتباط بین پارامترهای زیستی و غیر زیستی در رودخانه کن در 3 ایستگاه در سال 1393 انجام گردید. در این مطالعه 26 گروه زئوپلانکتونی شامل Annelida (1 جنس)، Diptera (1 جنس)، Rotatoria (11 جنس)، Nematoda (1 جنس)، Protozoa (6 جنس) Tardigrada ( 1جنس ) وArthropoda (5 جنس) شناسائی گردید. یافته ها نشان داد، گروه های Protozoa و Rotifera با میانگین به ترتیب فراوانی 18± 19 و 10± 11 عدد در لیتر زئوپلانکتون غالب رودخانه کن بودند و میانگین تراکم سالانه زئوپلانکتون 26 ± 34 عدد در لیتر بود. آنالیز PCA نشان داد، گروه های Protozoa و Rotatoria با بیشترین loading Component، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زئوپلانکون بخود اختصاص دادند. براساس CCA همبستگی محسوسی بین تراکم گروه هایزئوپلانکتون با فاکتورهای محیطی مشاهده نگردید. نتایج حاصله از گروه های زئوپلانکتون نشان داد، رودخانه کن با میزان شاخص تنوع گونه ای بین 8/1 و 2 در رده آب های نیمه پاکیزه قرار گرفته است.همچنین امکان روند یوتریفیکاسیون در رودخانه کن در آینده وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

This study focused on identification of zooplankton and relationship between biotic and abiotic parameters at three stations in Kan river during 2014. This study identified 26 zooplankton taxa, comprised of Arthropoda (5 genus), Protozoa (6 genus), Rotatoria (11 genus), Nematoda (1 genus) Tardigrada (1 genus), Dipter (1 genus) and Annelida (1 genu). The Rotatoria and Protozoa abundance were dominated with means of 19 ± 18 and 11 ± 10 ind.l-1 respectively in Kan River.  The annual average zooplankton abundance was measured as 34± 26 ind.l-1. PCA analysis showed that Rotatoria ndProtozoa with high components loading had the lowest variance and the highest abundance. Based on CCA, there was no correlation between abundance of zooplankton groups and abiotic parameters. The findings showed that the biodiversity index of plankton was between 1.8 and 2 for Kan River and the river is located in the mesotrophic category. There is also an increased possibility of eutrophication in Kan River, in future.

منابع و مأخذ:

افراز، ع.، ‌و قانع، ا.‌ 1374. بررسیهای‌ زیستی‌ و غیر زیستی‌ رودخانه‌ حویق‌، استان گیلان. مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان. ایران.

 افراز، ع و جمالزاد، ف. 1374.  بررسیهای‌ زیستی‌ وغیرزیستی‌ رودخانه‌ شفارود، استان گیلان، مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان . ایران.

 باقری، س. 1396. مطالعه لیمنولوژیک رودخانه کن در حوضه آبریز دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر)، تهران. پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی، موسسه علوم شیلاتی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. ایران

 جعفری، ع. 1384. رودها و رودخانه ایران، جلد دوم گیتاشناسی ایران، چاپ سوم. تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. ایران.

 ‌سبک آرا، ج.، و مکارمی، م. 1387.  بررسی و مطالعه احداث مزارع تکثیر و پرورش ماهی در حاشیه رودخانه زاینده رود. شهرستان کوهرنگ. موسسه تحقیقات شیلات ایران، پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی. ایران.

 سبک آرا، ج.، مکارمی، م و محمد جانی، ط. 1381. گزارش نهائی پلانکتونی طرح پایش رودخانه های حاشیه جنوبی (حویق، کرگانرود و شفارود) دریای خزر، استان گیلان. مرکز تحقیقات ماهیان استخوانی دریای خزر. ایران.

 سبک آرا، ج. و مکارمی، م. 1385. بررسی پراکنش و فراوانی پلانکتونی در رودخانه حویق در استان گیلان. مجله علمی شیلات ایران،  15 (3) : 86-75.

 سبک آرا، ج.، مکارمی، م و محمد جانی، ط. 1385. بررسی پراکنش و فراوانی پلانکتونی در رودخانه کرگانرود. فصلنامه علمی پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی، 73 (4) : 73-65.

 سبک آرا، ج.، نظامی، ش.، مکارمی، م. و محمد جانی، ط. 1387. وضعیت پلانکتونی رودخانه سفیدرود طی سالهای 1373-79 و تاثیر عوامل انسانی بر زندگی آبزیان در آن. اولین کنفرانس ملی شیلات و آبزیان ایران، 19-17 اردیبهشت 1387. دانشگاه آزاد اسلامی. لاهیجان، ایران.

 سبک آرا، ج.، و مکارمی، م. 1395. جوامع پلانکتونی پایاب سد یامچی منظور امکان سنجی آبزی پروری ، استان اردبیل. مجله توسعه آبزی پروری، 10(1 ): 89-71.

 قانع، ا.، احمدی، ا.، اسماعیلی، ع. و میرزاجانی، ع. 1385. ارزیابی زیستی رودخانه چافرود (استان گیلان) با استفاده از ساختار جمعیت ماکروبنتوزها. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 10(1 ): 259 - 247.

 قانع، ا. 1382. طرح پایش رودخانه های غرب گیلان (حویق ،کرگانرود وشفارود). پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی. ایران.

 طبری، م. 1370. هیدرولوژی‌ و هیدروبیولوژی‌ رودخانه‌ سیاهرود، استان مازندران.  مرکزتحقیقات شیلاتی استان مازندران. ایران.

 ملکی‌ شمالی، م. و عبدالملکی، ش. 1374. بررسیهای‌ زیستی‌ و غیرزیستی‌ رودخانه‌ کرگانرود، استان گیلان. مرکز تحقیقات شیلاتی استان گیلان. ایران.

 موسوی‌ ، م. 1370. هیدرولوژی‌ و هیدروبیولوژی‌ رودخانه‌ خیرود . مرکزتحقیقات شیلاتی استان مازندران. ایران.

 

APHA. 2005. Standard method for the examination of water and wastewater. Washigton, DC, USA

  Bagheri, S., Mashhor, M., Makaremi, M., Mirzajani, A., Babaei, H., Negarestan, H. & Wan-Maznah, W.O. 2010. Distribution and composition of phytoplankton in the south-western Caspian Sea during 2001–2002, a comparison with previous surveys. World Journal of Fish and Marine Sciences, 2: 416–426.

 Bagheri,  S., Mansor,  M., Makaremi,  M., Sabkara,  J.,  Wan-Maznah,  W.O.,  Mirzajani,  A.,  Khodaparast,  S.H., Ghandi,  A.  &  Khalilpour,  A. 2011. Fluctuations of phytoplankton community in the coastal waters of Caspian Sea in 2006. American Journal of Applied Sciences, 8: 1328–1336.

 Bagheri, S. 2012.  Ecological assessment of plankton and effect of alien species in the south-western Caspian Sea. Ph.D thesis. Universiti Sains Malaysia, Penang, Malaysia.

 Bagheri, S., Mansor, M., Turkoglu, M., Makaremi, M., Wan Omar, W.O. &  Negarestan, H. 2012. Phytoplankton  species  composition and  abundance in the southwestern Caspian Sea. Ekoloji, 21: 32–43.

 Bagheri, S., Mansor, M., Turkoglu, M., Wan Maznah, W.O. & Babaei, H. 2012. Temporal distribution of phytoplankton in the southwestern Caspian Sea during 2009-2010: A comparison with previous surveys. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 92: 1243–1255.

 Bagheri, S., Turkuglo, M. & Abedini, A. 2014. Phytoplankton and Nutrient Variations in the Iranian Waters of the Caspian Sea (Guilan region) during 2003–2004. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14: 231–245.

 Bertoni, R. 2011. Limnology of rivers and lakes. Institute of Ecosystem Study, ISE-CNR, Verbania, Italy, UNESCO-EOLSS.

 Bledzki, L. A & Rybak, J. I. 2016. Freshwater Crustacean Zooplankton of Europe. Springer
Publishing, AG. Switzerland.

 Harris, R., Wiebe, P., Lenz, J., Skjoldal, H.R. and Huntley, M., 2000. ICES zooplankton methodology manual. London: Academic Press.

 Islam, M. S. 2008. Phytoplankton diversity index with reference to Mucalinda Sarovar, Bodh- Gaya.  In:  Sengupta, M. and Dalwani, R. (eds). Proceedings of Taal 2007: The 12th World Lake Conference, 462–463.

 Krebs, C.J. 1994. Ecological methodology.  Second edition. An imprint of Addison Wesley Longman. U.K.

 Li, S. & Mathias, J. 1994. Freshwater fishes culture in china: principles and practice. Elsevier science, U.S

 Nurul-Ruhayu, M. R., An, Y. J. and Khairun, Y. 2015. Detection of River Pollution Using Water Quality Index: A Case Study of Tropical Rivers in Penang Island, Malaysia. Open Access Library Journal, 2: e1209.

 Richardson, A. J. 2008. In hot water: zooplankton and climate change ICES. Journal of Marine Science, 65: 279–295.

 Thorp, J. H. & Covich, A. P. 2001. Ecology and Classification of North American Freshwater Invertebrates. Second Edition .Academic Press, U.S.

 Wetzel, R.A. & Likens, G. E. 1991. Limnological analyses. 2nd Edition. Springer-Verlag. New York.