بازتعریف مقوله سلوک در ادبیات داستانی با نگاهی به کتاب سه‌شنبه‌ها با موری اثر «میچ آلبوم»
محورهای موضوعی : اسطورهلیلا هاشمیان 1 , نسرین نیسی 2 *
1 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
کلید واژه: سلوک, ادبیات معاصر, کمال, ژانر ادبی, سه‌شنبه‌ها با موری,
چکیده مقاله :
توجه به مقولة سیر و سلوک در ادبیات داستانی تمام دوران کلاسیک تا مدرن را در برمی‌گیرد و این ژانر ادبی در تمام کشورهای جهان با رویکردهای متفاوت سبکی و داستانی همواره مطرح بوده است. آثار بسیاری حرکت انسان به سمت تعالی و خدا را تحت عنوان عرفان یا سیر و سلوک مورد توجه قرار داده و گاه به بازتعریف‌هایی از این مفهوم رسیده‌اند. کتاب سه‌شنبه‌ها با موری اثر نویسنده آمریکایی میچ آلبوم یکی از داستان‌هایی است که به مراتب کمال آدمی در یک زمینة داستانی ـ واقعی پرداخته است. در این مقاله با روش توصیفی ـ کتابخانه‌ای نخست شاخص‌ها و بن‌مایه‌های عرفانی که به طور مشخص اساس فرایند سلوک در این رمان قرار گرفته را مشاهده کرده و پس از طبقه‌بندی آنها را با عرفان‌های سنتی تطبیق داده‌ایم. در پایان به این نتیجه رسیدیم که روند ماهیت سلوک در ذهن نویسنده امروز به نوعی دگردیسی رسیده است؛ به این مفهوم که واژه‌های پیر، بیداری و آگاهی که تعاریف مشخصی در عرفان کلاسیک داشته‌اند، در عصر نوین با حفظ همان مفهوم، شکل و سیاقی متفاوت یافته‌اند. در این پژوهش با طبقه‌بندی مراحل سلوک شخصیت اصلی داستان، به اندازه‌های ظرف ادبیات داستانی معاصر جهان تأکید شده است.
Spiritual journey (suluk) has been noticed in fictions from classic to modern age, and it has been put forward in all countries with different literary styles. Many books have paid attention to spiritual journey of man towards God and have re-described it. Tuesdays with Morrie, by American author Mitch Albom, is a story that entertains the levels of perfection in a real-fictional context. In the present article, by using descriptive and library methods, mystical motifs and topics that definitely are foundation of the process of a spiritual journey (suluk) are considered and compared with traditional mysticisms. We have come to the conclusion that the process of spiritual journey (suluk) has transformed in the mind of the author. The concepts, like old man, awakening and consciousness, have definite meaning in classic mysticism, but in the modern age, while keeping the same meanings, they have been presented in new form and style. In the present article, the stages of spiritual journey of the main character of the story have been classified, and it has been emphasized on capacities of contemporary fictional literature.