تحلیل مدل کارایی هزینه‌‌های تولید در شرکت‌ ایران‌خودرو

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

بهزاد لطیفیان ¹ , مهرداد قنبری ^{2 *} , بابک جمشیدی نوید ³

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
2 - استادیار، عضو هیات علمی گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3 - استادیار، عضو هیات علمی گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/26 تاریخ پذیرش : 1400/10/26 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: ارزیابی کارایی, هزینه تولید, زنجیره تأمین ناب,

چکیده مقاله :

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل مدل ساختاری تفسیری کارایی هزینه‌‌های تولید در شرکت‌ ایران‌خودرو می‌باشد. روش: روش مورد نظر، کیفی- کمی بوده که در بخش کیفی با انجام مصاحبه با خبرگان تعداد 17 متغیر استخراج و مدل ساختاری تفسیری کارایی هزینه‌‌های تولید طراحی و سپس با تعیین سطوح مدل پژوهش با استفاده از روش میانگین T تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن به تجزیه و تحلیل و رتبه‌بندی فرضیه‌های پژوهش پرداخته شده است. یافته‎ها: یافته‌های پژوهش یک مدل 5 سطحی است که باتوجه به 4 فرضیه بدست آمده از سطوح مدل پژوهش مشخص گردید هر سطح بر سطح قبل از خود تأثیر دارد و تأثیر کاهش بهای تمام شده در خطوط تولید بر روی عملکرد مالی بیشتر از بقیه موارد می‌باشد. نتیجه‎گیری: باتوجه به خروجی مدل این پژوهش بر‌اساس سطوح تعیین شده مشخص گردید که در مدل بدست آمده تغییرات تکنولوژی(سطح 5) تأثیرگذارترین و سودآوری، درآمد ناخالص تولید و شاخص پایه کارایی هزینه تولید(سطح 1) تأثیرپذیرترین متغیرها بر کارایی هزینه‌‌های تولید می‌باشند که نشان می‌دهد، برای افزایش کارایی هزینه‌‌های تولید در شرکت ایران‌خودرو باید به دنبال بهبود و تغییرات تکنولوژی باشیم تا با افزایش کارایی هزینه‌‌های تولید، درآمد ناخالص تولید و سودآوری شرکت افزایش یابد. همچنین با توجه به تجزیه و تحلیل و رتبه‌بندی فرضیه‌ها، ابتدا بایستی کاهش بهای تمام شده در خطوط تولید مدنظر قرارگیرد که بر روی عملکرد مالی تأثیرگذار می‌باشد. مدل بدست آمده باعث شناخت دقیق‌تر متغیرهای موثر بر کارایی هزینه در صنعت خودروسازی خواهد شد که مدیران این صنعت جهت کارایی هزینه‌‌ها و سودآوری بیشتر بایستی مدل حاضر و متغیرهای آن‌را مدنظر داشته باشند.

چکیده انگلیسی:

Abstract Objective: The purpose of this study is to analyze the interpretive structural model of production cost efficiency in Iran Khodro Company. Method: The method is qualitative-quantitative. In the qualitative section, by interviewing experts, 17 variables are extracted and a structural interpretive model of efficiency of production costs is designed, and then by determining the levels of the research model using the one-sample mean T method and Friedman test. The analysis and ranking of research hypotheses are discussed. Findings: The research findings are a 5-level model that according to 4 hypotheses obtained from the levels of the research model, it was determined that each level has an effect on the previous level and the effect of cost reduction in production lines on financial performance more than others. Conclusion: According to the output of this research model, based on the determined levels, it was determined that in the obtained model, technology changes (level 5) are the most effective and profitability, gross production income and basic production cost efficiency index (level 1) are the most influential variables on production cost efficiency. They show that in order to increase the efficiency of production costs in Iran Khodro Company, we must seek to improve and change the technology to increase the efficiency of production costs, gross production revenue and profitability of the company. Also, according to the analysis and ranking of hypotheses, first of all, cost reduction in production lines should be considered, which affects financial performance. The obtained model will make more accurate knowledge of the variables affecting cost efficiency in the automotive industry that managers of this industry should consider the current model and its variables for cost efficiency and greater profitability.

منابع و مأخذ:

• اسمعیل‌لو، سجاد، (1387)، طراحی الگوی زنجیره تامین ناب با رویکرد رقابت‌پذیری (مطالعه موردی: شرکت ساپکو)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع)، ص39.


• امیرخانی، امیر حسین. فقیه، محمدباقر، (1391)، بررسی میزان ناب بودن شرکت ایران‌خودرو بر‌اساس مدل جکسون و جونز، مجله مدیریت دولتی دانشگاه تهران، شماره 3، صص72-59.


• پویا، علیرضا، (1393)، تاثیر تکنولوژی تولید برقابلیت های رقابتی تولید و بهبود عملکرد تجاری، مجله مدیریت توسعه فناوری، دوره2، شماره 3، صص 35- 54.


• خداداد کاشی، فرهاد. حاجیان، محمدرضا، (1391)، ارزیابی کارایی هزینه ای در صنعت بانکداری ایران طی سالهای 80 تا 86 ، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه ریزی و بودجه، سال هجدهم، شماره 1، بهار 1392، صص 3-24.


• رنجبر، همایون. مصطفی، رجبی، (1391)، بررسی کارایی هزینه در بخش صنعت: مورد مطالعه صنایع استان اصفهان، همایش بین المللی روش تحقیق در مدیریت، تهران، صص28-12.


• سالاری، آناهیتا. فارسیجانی، حسن. حمیدی‌زاده، محمدرضا. دری‌نوکورانی، بهروز، (1392)، اولویت بندی عوامل تولید ناب با رویکرد ساختاری تفسیری مورد مطالعه: زنجیره تامین صنعت خودرو، پژوهشهای مدیریت در ایران، دوره 18، شماره 2، صص 107- 126.


• صیادنویری، منیره. کردرستمی، سهراب. امیرتیموری، علیرضا، (1396)، کارایی هزینه زنجیره تامین حلقه بسته در حضور عوامل دو نقشی و نامطلوب، مجله پژوهش های نوین در ریاضی، شماره9، صص15-5.


• صدقیانی، مهدی. سهرائی، سوان، (1393)، ارزیابی کارایی هزینه، درآمد و سود سازمان با استفاده تحلیل پوششی داده‌ها، مجله مطالعات کمی در مدیریت، شماره21، صص224-203.


• عالم تبریز، اکبر، (1392)، رویکردهای نوین در مدیریت تولید، انتشارت مرکز بازرگانی، چاپ اول.


• عسگری، حشمت اله. خدارحمی، مهین، (1395)، تخمین سرعت همگرایی کارایی هزینه در بانکدارای ایران طی دوره 1380تا1391، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره4، صص56-37.


• عیسی‌زاده، سعید. صوفی مجیدپور، مسعود، (1396)، رشد بهره‌وری کل عوامل تولید، پیشرفت تکنولوژیکی، تغییرات کارایی: شواهد تجربی از صنایع تولیدی ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی مدلسازی اقتصادی 11(40)، صص 29-48.


• غیوری مقدم، علی. علی پور، صفدر. نعمت اللهی، زعیمه. اصغری، ایرج، (1395)، تعیین کارایی هزینه و سود بانک‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها و بررسی عوامل تعیین‌کننده آن، پژوهش‌های تجربی حسابداری، شماره 25، صص 105-83.


• فریور، لیلا، (1393)، بررسی ناکارایی تکنیکی در زیربخش‌های عمده صنعت ایران، فصلنامه پژوهش های بازرگانی، شماره 26، صص 119-101.


• گلی، یونس. اسکندری، بیتا، (1398)، بررسی رابطه بین کارایی هزینه و رقابت در صنعت بانکداری ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و هفتم، شماره 91، صص115- 130.


• مظفری، محمد مهدی. بهینا، لیلا، (1396)، مدل سازی زنجیره تامین ناب و سبز با هدف ایجاد کاراییِ سازگار با محیط زیست. دومین کنفرانس بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه، ایران – تهران، مرداد ماه 1396.


• منصورفر،کریم، (1384)، روش‌های پیشرفته آماری: همراه با برنامه‌های کامپیوتری، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.


• نمازی ، محمد. ابراهیمی، شهلا، (1393)، بررسی کارایی بانک های ایران با استفاده از تکنیک DEA به روش پله ای، فصلنامه مدیریت صنعتی، شماره 5، صص 174-159.


• نادری، حسین، (1394)، بررسی تاثیر بکارگیری تکنیک‌های حسابداری مدیریت بر بهبود عملکرد شرکت گاز استان ایلام، سومین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران


• هداوند احمدی،رزیتا. احتشام راثی،رضا، (1393)، بررسی و شناسایی عوامل موثر در مدیریت هزینه کیفیت در صنایع خودروسازی، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال سوم، شماره 12، صص 33-43.


• Ajayi, V., Weyman-jones,T., Glass ,A. (2017). Cost efficiency and electricity market structure: A case study of OECD countries, Journal of Energy Economics, Vol.23,No.65:286-301.


• Akhigbe, A., McNulty, J. (2005). Profit Efficiency Sources and Differences among Small and Large U. S. Commercial Banks. Journal of Economics and Finance. 29(3) ,289-299.


• Agarwal, A., Shankar, R., Tiwari, M.K. (2007). Modeling agility of supply chain, Journal of Industrial Marketing Management, 36: 443-457.


• Azevedo, Susana, Helena. Carvalho, Susana. Duarte & Virgilio Cruz-Machado(2008). Influence of Green and Lean Upstream Supply Chain Management Practices on Business Sustainability. IEEE TRANSACTIONS ON ENGINEERING MANAGEMENT, VOL. 59(3): 112-123pp.


• Brench, Zara-d., Volta, N. (2018). A cost efficiency analysis of European air navigation service provider . Journal of Transportation Research Part A, Vol.19, No.111:93-109.


• Chen,Z., Barros,C., Hou, X. (2016). Has the medical reform improved the cost efficiency of Chinses hospital. Journal of The Social Science Journal, Vol.32, No.53 :212-225.


• Cesaroni,G.(2018). Industry cost efficiency in data envelopment analysis. Journal of Socio Economic Planning Science, Vol.64, No.61 :63-79.


• A,. Ghosh, S. (2009). Financial Deregulation and Profit Efficiency: A Non-parametric Analysis of Indian Banks. MPRA, 1-21.


• Frank,Mac.D ,Janatan,Hill & Shiler,Tomas(2018). Cost efficiency in Organization,  Journal of Productivity Analysis,Vol 21(2):153-172pp.


• Isik, I,.Hassan, M. (2002). Cost and Profit Efficiency of the Turkish Banking Industry: An Empirical Investigation. Financial Review. 37. 257 - 279.


• Khezrimotlagh, Dariush. And Shaharuddin Salleh.(2016). Cost-Efficiency by Arash Method in DEA. Journal of Applied Mathematical Sciences. 6(104): PP 579 – 584.


• Maudos, J,. Pastor ,J. M. (2003). Cost and Profit Efficiency in the SpanishBanking Sector(1985-1996):A Non-Parametric Approach. Applied FinancialEconomics. 200, 1-19.


• Melodi M.M., Onipede T.G., Oluwafemi V.I.(2020). Assessment Of Cost Efficiency Of  Rock Aggregates Production In Selected Quarries In South West, Nigeria. International Journal of Engineering Applied Sciences and Technology, 2020   4, Issue 9, ISSN No. 2455-2143, Pages 391-398 Published Online January 2020 in IJEAST (http://www.ijeast.com) 391.


• Pooe, R. I. D.(2020). TECHNOLOGICAL CAPABILITIES AS PREDICTORS OF SUPPLY CHAIN COMPETENCIES AMONG SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES. RID Pooe- ujcontent.uj.ac.za


• Sakouvogui, K. and Shaik, S. (2020), "Impact of financial liquidity and solvency on cost efficiency: evidence from US banking system", Studies in Economics and Finance, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/SEF-04-2019-0155.


• Verma, Anil Kumar. A.K.A. Lawrence. Ashok. Tripathi. and Surendra. Pal .(2018). Improving Cost Efficiency of Mango Orchards through Application of Data Envelopment Analysis (DEA). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 7(12),PP 2468-2475.


• Vonderembse,M.A,.Uppal,M,.Hung,S.H,. Dismukes,J.P. (2016). Designing supply chains, Vol.100,No.2:213-227.


• Vonderembse, M.A., (2016). "Building Supplier Relationships that Enhance manufacturing Performance", Spiro ress,London.


• Yimga,J.(2018). microfinance expansion and its effects on cos efficiency.Journal of The Quarterly Review of Economics and Finance,Vol.51,No,92.