توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در اثربخشی پیامدهای حسابداری سبز: تغییر پارادایم حسابداری اثبات‌گرایانه
محورهای موضوعی : حسابداری مدیریتانسیه حسین پوران 1 , حسن ولیان 2 , محمدرضا عبدلی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود ایران(نویسنده مسئول)
3 - دانشیار گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
کلید واژه: حسابداری گفتمان, حسابداری سبز, نقد پارادایم اثبات‌گرایی,
چکیده مقاله :
تغییرات در هر عرصه‌ای از علم به پویایی بیشتر کارکردهای آن حوزه منجر خواهد شد. حسابداری نیز به عنوان یکی از عرصه‌های مبتنی بر فرآیندهای اجتماعی از این تغییرات مستثنی نمی‌باشد و باهدف ارتقای تعامل پذیری با نیازهای ذینفعان، می‌توان انتظار رسیدن به ادراک منسجم و متعامل بین ارکان حرفه حسابداری با ابعاد اجتماعی را به واسطه‌ی چنین تغییراتی متصور بود. حسابداری گفتمان به عنوان تغییرات برآمده از بسترهای ادراکی و اجتماعی می‌تواند ارزش‌های فراگیری همچون پیامدهای مثبت حسابداری سبز را از نظر اجتماعی و رقابتی به همراه داشته باشد. هدف این پژوهش توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در پیامدهای حسابداری سبز باهدف جهت‌گیری آینده در حرفه حسابداری می‌باشد. در این پژوهش که از نظر روش شناسی برحسب ماهیت مسأله و هدف پژوهش، کاربردی محسوب می‌شود، شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات از نوع پیمایشی-همبستگی بود و ابزار پژوهش پرسشنامه بود. جامعه آماری در این پژوهش، مدیران بخش حسابداری به عنوان زیرمجموعه‌ی معاونت مالی و اداری ۵۰ شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ می‌باشند. نظر به اینکه مدیران حسابداری در شرکت‌های بازار سرمایه با عناوینی همچون رئیس امور سهام یا رئیس حسابداری در چارت سازمانی شرکت‌های بازار سرمایه قرار دارند، مجموعاً ۹۶ نفر در این بخش مشارکت داشتند که باتوجه به این تعداد جامعه‌ی آماری، که کمتر از ۱۰۰ نفر بود، از معیار سرشماری برای انتخاب مشارکت‌کنندگان پژوهش استفاده شد. همچنین به منظور برازش مدل، از تحلیل حداقل مربعات جزئی () استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، حسابداری گفتمان بر پیامدهای حسابداری سبز شرکت‌های بازار سرمایه تاثیر دارد. نتایج کسب شده گویایی این واقعیت هستند که توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان به عنوان یک مبنای سیستمی که در بسترهای اجتماعی و با انتقال سطح انتظارات بازار سرمایه به عنوان ورودی سیستم و ترکیب آن با دانش حسابداری به عنوان فرآیند سیستم حادث می‌گردد، می‌تواند به ایجاد پیامدهای حسابداری سبز به عنوان ستاده‌ی سیستم منجر شود.
Changes in any field of science will lead to greater dynamics of the functions of that field. Accounting, as one of the areas based on social processes, is no exception to these changes and in order to promote interaction with the needs of stakeholders one can expect the achievement of an integrated and interactive perception between the pillars of the accounting profession with social dimensions due to such changes. Dialogic Accounting as changes resulting from perceptual and social contexts can have pervasive values such as the positive consequences of green accounting from a social and competitive point of view. The Purpose of this research is developing a Dialogic Accounting Model in the Green Accounting Consequences of Capital Market Companies. In this research, which considered methodologically in terms of the nature of the problem and the purpose of the research, the method of data collection was survey-correlation and the research tool was a questionnaire. The statistical population in this study is the managers of the accounting department as a subset of the financial and administrative deputy of the top 50 companies of the Tehran Stock Exchange in 2020-2021. Considering that accounting managers in capital market companies with titles such as Chief Stock Officer or Chief Accountant are in the organizational chart of capital market companies, a total of 96 people participated in this section, which according to this statistical population, which was less than 100 The census criterion was used to select the research participants. Partial least squares analysis (PLS) also used to fit the model. The results showed that Dialogic Accounting has an impact on the Green Accounting Consequences of capital market companies. The results show the development of the Dialogic Accounting Model as a basis of the system in the social context and by transferring the level of capital market expectations as the input of the system and its combination with accounting knowledge occurs as a system process, it can lead to green accounting consequences as a system output.
اعتمادی، حسین.، معروفی، احمدرضا.، محمدی‌شاد، زهره. (1399). گفتمان مالی‌سازی مستتر در روش‌های حسابداری ایران، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(67): 27-56.
دیانتی‌دیلمی، زهرا. (۱۳۹۳). روش تحقیق در حسابداری: راهنمای عملی برای نگارش پایان‌نامه و مقاله، انجمن حسابداری مدیریت ایران، چاپ دوم.
سامی، سیامک.، خسروی‌پور، نگار.، لشگری، زهرا. (1400). تاثیر کاربرد استعاره دیالکتیکی بر فرآیند بلوغ مذاکره حسابرسان، دانش حسابداری، ۲(۲): ۱-۲۴.
شهری، مریم.، فاضلی، نقی.، عبدلی، محمدرضا. (1400). بسط پارادایم نظریه‌ی آنتروپوسن در بررسی تاثیر رفتارهای زیست‌محیطی شرکت‌ها نسبت به پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز، حسابداری مدیریت، 14(48): 193-214.
قنبری، وحید.، عبدلی، محمدرضا.، ولیان، حسن. (1399). طراحی الگوی اثربخشی مکانیزم‌های حسابداری محیط‌زیستی با هدف توسعه‌پایدار شرکت‌های بورس اوراق‌بهادار براساس تحلیل داده بنیاد، پژوهش‌های محیط زیست، 11(22): 57-72.
کوزه‌گر، پریناز.، پورزمانی، زهرا.، توانگر، افسانه.، معدنچی‌زاج، مهدی. (1400). بررسی تأثیر نگرش فلسفی بر درک سطح خوانایی استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، حسابداری مدیریت، 14(49): 1-14.
میرزائی، سعیده.، عبدلی، محمدرضا.، کوشکی‌جهرمی، علیرضا. (1399). بررسی تاثیر لحن بدبینانه گزارشگری مالی بر گزارشگری مالی متهورانه: حفاظت از حقوق سهامداران، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(65): 109-138
نوروزی، محمد. (1397). طراحی سبز محصول: رویکردی نو در حسابداری مدیریت محیط‌زیست، انسان و محیط‌زیست، 16(1): 25-36.
Alam Choudhury, M. (1997). The epistemologies of Ghazzali, Kant and the alternative: Formalism in unification of knowledge applied to the concepts of markets and sustainability, International Journal of Social Economics, 24(7/8/9): 918-940. https://doi.org/10.1108/03068299710178946
Aleksandrov, E., Bourmistrov, A. and Grossi, G. (2019). Participatory budgeting as a form of dialogic accounting in Russia: Actors’ institutional work and reflexivity trap, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(4): 1098-1123. https://doi.org/10.1108/AAAJ-02-2016-2435
Aly, D., El-Halaby, S. and Hussainey, K. (2018). Tone disclosure and financial performance: evidence from Egypt, Accounting Research Journal, 31(1): 63-74. https://doi.org/10.1108/ARJ-09-2016-0123
Amernic, J., Craig, R. (2009). Understanding accounting through conceptual metaphor: Accounting is an Instument?, Critical Perspectives on Accounting, 20(8): 875-883. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2009.06.004
Baron, P. (2019). Owning one’s epistemology in religious studies research methodology, Kybernetes, 49(8): 2057-2071. https://doi.org/10.1108/K-03-2019-0159
Bellucci, M., Simoni, L., Acuti, D. and Manetti, G. (2019). Stakeholder engagement and dialogic accounting: Empirical evidence in sustainability reporting, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 32(5): 1467-1499. https://doi.org/10.1108/AAAJ-09-2017-3158
Bigirimana, S. (2017). Beyond the thinking and doing dichotomy: integrating individual and institutional rationality, Kybernetes, 46(9): 1597-1610. https://doi.org/10.1108/K-10-2016-0275
Bordt, M. (2018). Discourses in Ecosystem Accounting: A Survey of the Expert Community, Ecological Economics, 144(3): 82-99. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.06.032
Brown, J. (2009). Democracy, sustainability and dialogic accounting technologies: Taking pluralism seriously, Critical Perspectives on Accounting, 20(3): 313-342. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2008.08.002
Brown, J., Dillard, J. (2017). Opening Accounting to Critical Scrutiny: Towards Dialogic Accounting for Policy Analysis and Democracy, Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 17(3): 247-268. https://doi.org/10.1080/13876988.2014.989684
Chen, H., Tian, Y. and Daugherty, P.J. (2009). Measuring process orientation, The International Journal of Logistics, 20(2): 213-227
Corrigan, L, T. (2018). Budget Making: The Theatrical Presentation of Accounting Discourse, Critical Perspectives on accounting, 55(4): 12-32. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2017.12.001
Craig, R.T. (1999). Communication theory as a field, Communication Theory, 9(2): 119-161. https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.1999.tb00355.x
Craig, R.T. (2008). Communication as a field and discipline, in Donsbach, W. (Ed.), The International Encyclopedia of Communication, Wiley-Blackwell, Malden MA, 2(2): 675-688.
De Villiers, C. and Molinari, M. (2022). How to communicate and use accounting to ensure buy-in from stakeholders: lessons for organizations from governments' COVID-19 strategies, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(1): 20-34. https://doi.org/10.1108/AAAJ-08-2020-4791
Dillard, J., Vinnari, E. (2019). Critical dialogical accountability: From accounting-based accountability to accountability-based accounting, Critical Perspectives on Accounting, 62(2): 16-38. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2018.10.003
Dillard, J., Yuthas, K., Baudot, L. (2016). Dialogic framing of accounting information systems in social and environmental accounting domains: Lessons from, and for, microfinance, International Journal of Accounting Information Systems, 23(2): 14-27. https://doi.org/10.1016/j.accinf.2016.10.001
Doris, M., Merkl-Davies N., Brennan, M. (2017). A Theoretical Framework of External Accounting Communication: Research Perspectives, Traditions, and Theories, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 30(2): 1-56. http://dx.doi.org/10.1108/AAAJ-04-2015-2039
Fornell C, Larcker D. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable and measuring error. Journal of High Technology Management Reasearch, 2(10):39-50.
Godowski, Ch., Negre, E., Verdier, M, A. (2022). Toward dialogic accounting? Public accountants’ assistance to works councils − A tool between hope and illusion, Critical Perspectives on accounting, 69(3): 124-149. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2019.102095
Grossi, G., Biancone, P.P., Secinaro, S. and Brescia, V. (2021). Dialogic accounting through popular reporting and digital platforms, Meditari Accountancy Research, https://doi.org/10.1108/MEDAR-01-2021-1163
Gustavsson, B. (2001). Towards a transcendent epistemology of organizations: New foundations for organizational change, Journal of Organizational Change Management, 14(4): 352-378. https://doi.org/10.1108/EUM0000000005491
Hulland, J. (1999). «Use of partial least square (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies». Strateg Manage, 20(2): 195–204
Jones, A. and Willis, M. (2003). The challenge of XBRL: business reporting for the investor, Balance Sheet, 11(3): 29-37. https://doi.org/10.1108/09657960310491172
Kingston, K.L., Furneaux, C., de Zwaan, L. and Alderman, L. (2020). From monologist to dialogic: Accountability of nonprofit organizations on beneficiaries’ terms, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 33(2): 447-471. https://doi.org/10.1108/AAAJ-01-2019-3847
Kumar A., Dixit G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, https://doi.org/10.1016/j.spc.2018.01.002
Littlejohn, S.W. and Foss, K.A. (2011). Theories of Human Communication. Tenth Edition, Waveland Press, Long Grove IL.
Maama, H., Appiah, K. (2019). Green accounting practices: lesson from an emerging economy, Qualitative Research in Financial Markets, 11(4): 456-478. https://doi.org/10.1108/QRFM-02-2017-0013
Mael, F. and Ashforth, B.E. (1992). Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behavior, 13(2): 103-123
Malthus, S. and Fowler, C. (2009). Perceptions of accounting: a qualitative New Zealand study, Pacific Accounting Review, 21(1): 26-47. https://doi.org/10.1108/01140580910956849
Manetti, G., Bellucci, M. and Oliva, S. (2021). Unpacking dialogic accounting: a systematic literature review and research agenda, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 34(9): 187-220. https://doi.org/10.1108/AAAJ-08-2020-4736
Mcgoun, E, G., Bettner, M, S., Coyne, M, P. (2007). Pedagogic metaphors and the nature of accounting signification, Critical Perspectives on accounting, 18(2): 213-230. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2005.12.003
Melissa Walters‐York, L. (1996). Metaphor in accounting discourse, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 9(5): 45-70. https://doi.org/10.1108/09513579610367242
Menikpura, S, N, M., Santo, A. and Hotta, Y. (2014). Assessing the climate co-benefits from waste electrical and electronic equipment (WEEE) recycling in Japan. Journal of Cleaner Production, 74(2): 183-190.
Millar, E. and Searcy, C. (2020). The presence of citizen science in sustainability reporting", Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 11(1): 31-64. https://doi.org/10.1108/SAMPJ-01-2019-0006
Rajesh, P. (2011). Manufacturers targeted by India's e-waste laws. Chemistry World; http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2011/July/13071101.asp. Accessed on 23 May, 2017.
Rutherford, B.A. (2002). The production of narrative accounting statements: An exploratory study of the operating and financial review, Journal of Applied Accounting Research, 6(3): 25-56. https://doi.org/10.1108/96754260280001031
Tanima, F, A., Brown, J., Dillard, J. (2020). Surfacing the political: Women’s empowerment, microfinance, critical dialogic accounting and accountability, Accounting, Organizations and Society, 85(2): 91-139. https://doi.org/10.1016/j.aos.2020.101141
Webber, B. (2006). Accounting for Discourse Relations: Constituency and Dependency, Variations on Themes by Ronald M. Kaplan, CSLI Publications.
Williams, R. (2008). The epistemology of knowledge and the knowledge process cycle: beyond the “objectivist” vs “interpretivist”, Journal of Knowledge Management, 12(4): 72-85. https://doi.org/10.1108/13673270810884264
Yen, A.C., Riley, T.J. and Liao, P. (2017). Chinese vs US investors’ reactions to accounting narratives: an experiment, Asian Review of Accounting, 25(4): 526-548. https://doi.org/10.1108/ARA-12-2016-0144
_||_