بررسی رابطه تنوع‌بخشی کل، مربوط و نامربوط با اقلام تعهدی اختیاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

اکرم تفتیان ¹ (استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، گروه حسابداری، یزد، ایران.)
سیده زهرا میرباقری ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، گروه حسابداری، یزد، ایران)
مهدیه حسنی صدرآبادی ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، یزد، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/10/26 تاریخ پذیرش : 1397/03/15 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: اقلام تعهدی اختیاری, مدیریت سود, تنوع‌بخشی, تنوع مربوط و نامربوط و کل,

چکیده مقاله :

تنوع‌بخشی به‌عنوان روش رشد و توسعه سازمان‌ها و ﻳﻜـﻲ از اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎی ﭼﻨﺪ ﻛﺴﺐ و ﻛـﺎره ﻣﺤﺴـﻮب می‌شود. کسب‌وکارها می‌توانند از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻨـﻮع ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﻳـﺎ غیر مرتبط اﻳﺠﺎد و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺗﻨﻮع ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺒﺐ ﺑﺮﺧﻮرداری از سینرژی ﻳﺎ منابع مشترک ﺧﻮاهد شد. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه تنوع‌بخشی کل، مربوط و نامربوط با اقلام تعهدی اختیاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران هست. این تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی بوده و از بعد روش‌شناسی از نوع تحقیقات همبستگی علّی یا پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران اسـت که 81 شـرکت در نمونه‌ی آماری این پژوهش قرارگرفته‌اند. دوره زمانی پژوهش سال‌های 1383 تا 1395 اسـت، بـرای آزمون فرضیات تحقیق از رگرسـیون حداقل مربعات معمولی با به‌کارگیری نرم‌افزار ایویوز استفاده‌ شد. نتایج نشان‌دهنده رابطه منفی و معناداری بین تنوع‌بخشی کل، مربوط و نامربوط با اقلام تعهدی اختیاری هست؛ یعنی با افزایش تنوع‌بخشی, اقلام تعهدی اختیاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش می‌یابد.

چکیده انگلیسی:

Diversification is regarded as a growth and development method for organizations and a major strategy for multi-business corporations. Businesses can be created and developed through relevant or irrelevant diversification. Relevant diversification will let a business benefit from synergy or common resources. The aim of this study was to analyze the relationship between discretionary accruals and total, relevant, or irrelevant diversification at companies listed in Tehran Stock Exchange. This is a correlational-causal (post-event) applied study in which the statistical population included the companies listed in Tehran Stock Exchange. A sampling method was employed to select 81 companies from 2005 to 2017. Then the regularized least squares regression was used in Eviews to test the research hypotheses. According to the results, there was a negative and significant relationship between discretionary accruals and total, relevant, or irrelevant diversification. In other words, increasing at Companies Listed in Tehran Stock Exchange diversification decreased discretionary accruals.

منابع و مأخذ:

*      ابراهیمی، سید کاظم، بهرامی نسب، علی، بستانی، حسین و فخارمنش، محمدرضا (1396). تأثیر راهبرد تنوع بخشی بر سودآوری شرکت‌ها. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 9 شماره 35، ص 134-121.

*      آقایی، محمدعلی؛ آذر، عادل و جوان، علی اکبر (1391). بررسی رابطه جایگزینی دستکاری فعالیت های واقعی و دستکاری اقلام تعهدی اختیاری. پژوهش های حسابداری مالی، دوره 4 شماره 2 (12) ص 40-19.

*      تهرانی، رضا و واحداحمدیان، هادی (1385). بررسی رابطه بین تنوع محصولات با ریسک و بازدهی سهام شرکت‌ های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه بازرگانی، دوره 10 شماره 13 ص 212-187.

*      حیدرپور، فرزانه و علوی، کیمیا (1394). بررسی تأثیر راهبرد تنوع بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران به‎کمک معیار آنتروپی. فصلنامه علمی-پژوهشی بررسیهای حسابداری وحسابرسی، 22(3), 385-400.

*      خلیفه سلطانی، سید احمد و احمدی، نرگس (1394). نقش محافظه‌کاری حسابداری در سویه پیش‌بینی سود مدیران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دوره هفتم، شماره 26، ص 123-108.

*      داداش زاده، قادر و برادران حسن زاده، رسول. (1396). ارتباط استراتژی متنوع سازی شرکتی و پدیده مدیریت واقعی و مصنوعی سود. پژوهش های تجربی حسابداری, دوره 7 شماره 1. ص 200-181.

*      رضایی، فرزین و چاوشی نیا، کاظم (1393). متنوع سازی (مرتبط/غیرمرتبط) محصولات، ساختارمالکیت و ساختارسرمایه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مالی، 16(2)، 271-288.

*      مهام، کیهان؛ بهمن طالبی و سعید علی پور (۱۳۹۲).  بررسی ارتباط بین بدهی ها، تنوع بخشی و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.

*      نیکومرام، هاشم و هادیان، سید امین (1392). تبیین جایگاه بدهی و تنوع سازی شرکتی در مدیریت سود. مجله پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال پنجم، شماره 2.

*      Ataullah, A. Davidson, I. Le, H. & Wood, G. (2014). Corporate diversification, information asymmetry and insider trading. British Journal of Management, 25(2), 228-251.

*      Barton, J. and P. Simko. (2002). the balance sheet as an earnings management constraint.The Accounting Review 77: 1-27.

*      Craig, James C. and Robert M. Grant (1993), Strategic Management, Kogan Page, published in association with AMED, Business & Economics - 167 pages.

*      Farooqi, J. Harris, O. & Ngo, T. (2014). Corporate diversification, real activities manipulation, and firm value. Journal of Multinational Financial Management, 27, 130-151.

*      Hart, O. (1983). The market mechanism as an incentive scheme. Bell Journal of Economics, 14(2), 366–382.

*      Hermalin, B. & Weisbach, M. (2007). Transparency and corporate governance. NBER working paper No. 12875.

*      Higgins, R. Schall, L. (1975). Corporate bankruptcy and conglomerate merger. Journal of Finance 30 (1), 93–113.

*      Hitt, Michael A R. Duane Ireland, Robert E. Hoskisson (2007), Strategic management: Competitiveness and Globalization: Concepts & Cases,South Western Cengage Learning, Usa.

*      Khanchel El Mehdi, I., & Seboui, S. (2011). Corporate diversification and earnings management. Review of Accounting and Finance, 10(2), 176-196. Jones, G. Hill, C.(1988). Transaction cost analysis of strategy-structure choice. Strategic Management Journal 9 (2), 159–172.

*      Jones, J. (1991), “Earnings management during import relief investigations”, Journal of Accounting Research, Vol. 29, pp. 193-228.

*      Karuna, C. (2007). Industry product market competition and managerial incentives. Journal of Accounting and Economics, 43(2–3), 275 –297.

*      Laksmana, I. & Yang, Y. W. (2014). Product market competition and earnings management: Evidence from discretionary accruals and real activity manipulation. Advances in Accounting, 30(2), 263-275.

*      Lazzem, S. & Jilani, F. (2017). The impact of leverage on accrual-based earnings management: The case of listed French firms. Research in International Business and Finance.‏

*      Picone, P. M., & Dagnino, G. B. (2016). Revamping research on unrelated diversification strategy: perspectives, opportunities and challenges for future inquiry. Journal of Management & Governance, 20(3), 413-445

*      Meyer, M. Milgrom, P. Roberts, J. (1992). Organizational prospects, influence costs and ownership changes. Journal of Economics and Management Strategy 1 (1), 9–35.

*      Miller, Alex and Gregory, G. Dess (1996), Strategic Management, The Mcgraw-Hill Companies, Second Edition.

*      Park, K. & Jang, S. S. (2013). Effects of within-industry diversification and related diversification strategies on firm performance. International Journal of Hospitality Management, 34, 51-60.

*      Qian, G. (2002). Multinationality, product diversification, and profitability of emerging us – small and medium size- enterprises.  Journal of Business Venturing.Vol.17, No.6, PP.611-633.

*      Rodriguez-Perez, G., & van Hemmen, S. (2010). Debt, diversification and earnings management. Journal of accounting and public policy, 29(2), 138-159.

*      Rotemberg, J. & Scharfstein, D. (1990). Shareholder value maximization and product market competition. Review of Financial Studies, 3(3), 367–391.

*      Rowe, W; Glenn, Wright; Patrick, M. (1997). Research notes and communications: related and unrelated diversification and their effect on human resource management control. Strategic management journal. Vol. 18, No.4.PP. 329-338.

*      Rumelt, R. (1982). Diversification strategy and profitability. Strategic Management Journal 3 (4), 359–369.

*      Saghi-Zedek, N.(2016). "Product diversification and bank performance: Does ownership structure matter? Journal of Banking & Finance, 71, 154-167.

*      Scharfstein, D.S. Stein, J.C. (2000). The dark side of internal capital markets: divisional rent-seeking and inefficient investment. Journal of Finance 55, 2537–2564.

*      Schfarstein, D. (1988). Product-market competition and managerial slack. The RAND Journal of Economics, 19(1), 147–155.

*      Sloan, R. (1996). Do stock prices fully reflect information in accruals and cash flows about future earnings? The Accounting Review, 71, 289–315.

*      Varadarajan, P.R and Ramanujam, V, (1989), “Research on Corporate Diversification: A Synthesis”, Strategic Management Journal, 10(6), PP.523–551.

*      Wang, H. D. & Lin, C. J. (2013). Debt Financing and Earnings Management: An Internal Capital Market Perspective. Journal of Business Finance & Accounting, 40(7-8), 842-868.

*      Zang, A. 2012. Evidence on the trade-off between real activities manipulation and accrual-based earnings management. Account. Rev. 87, 675–703