تحلیل محتوای کتاب‌های حسابداری بها و مدیریت

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

شهناز مشایخ ¹ , مهناز محمودخانی ² , فاطمه گرامی راد ³

1 - دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم ‌اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران، (نویسنده مسئول)
2 - دانش آموخته دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم ‌اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم ‌اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: حسابداری مدیریت, کتاب, تحلیل محتوا, آموزش,

چکیده مقاله :

در آموزش عالی ایران، کتاب از مهم‌ترین مؤلفه‌های لازم در امر آموزش است. وضعیت نشر و چاپ کتب درسی نشان‌دهنده وضعیت تعالی رشته‌ها است، از همین رو هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت نشر کتاب‌های حسابداری بها و مدیریت است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی استفاده‌شده است. جامعه آماری شامل کلیه کتاب‌های حوزه حسابداری بها و مدیریت در آخرین کتابشناسی توصیفی کتابخانه ملی تا پایان اسفندماه 1397 است. نتایج نشان داد از مجموع 803 کتاب، حدود 37 جلد قبل از سال 79 و مابقی بعدازآن منتشرشده است. فعال‌ترین نویسنده این حوزه فریدون رهنمای رود پشتی، غلامرضا کرمی و جمشید اسکندری است. پرفروش‌ترین کتاب با عنوان حسابداری صنعتی اثر اولف ماتز و از بین ناشران مؤثر، انتشارات سنجش برترین است. به‌طورکلی 1568 نفر در نوشتن کتاب‌ها مشارکت داشته‌اند که از این تعداد از 85 درصد مرد و 15 درصد زن است. ازنظر شیوه تدوین کتب 80 درصد آثار حاصل تألیف، 13 درصد حاصل ترجمه و 7 درصد نیز حاصل گردآوری است. همچنین 51 درصد آثار حاصل مشارکت گروهی و 49 درصد سهم آثار انفرادی است.

چکیده انگلیسی:

The book is one of the most important necessary components of education in higher education of Iran. The state of publishing and printing of textbooks indicates the situation of excellence of the disciplines, Therefore the main purpose of this study is to investigate the publishing status of cost accounting and management accounting books. In this research, a quantitative content analysis method has been used. The statistical population includes all books in the field of cost accounting and management accounting in the latest descriptive bibliography of the National Library until the end of March 2019. The results indicated that out of a total of 803 books, about 37 volumes were published before 2000, and the rest after that. The most active writer in this field is Jamshid Eskandari. The best-selling book, cost Accounting, by Adolph Matz, is one of the most influential publishers of Sanjesh Publications. A total of 1,568 people contributed to the writing of the books, of which 85% were men and 15% women. 80% of the works are compiled by book authorship, 13% by translation, and 7% by compilation. Also, 51% of the works are the result of group participation and 49% are the individual works.

منابع و مأخذ:

• اعتمادی، حسین و نیکخواه آزاد، علی. (1377). شناسایی عوامل و موانع رشد آموزش حسابداری در ایران و ارائه برنامه کارا و کارامد، مجله مدرس، شماره 6، 102-121.


• باب‌الحوائجی، فهیمه؛ مطلبی، داریوش؛ حریری، نجلا و مومنی، فرشاد. (1390). تحلیل آماری سیر تحول و زمینه‌های نشر کتاب ایران میان ‌سال‌های 1358-1387، پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، سال 1، شماره 1، 241-264.


• ثقفی، علی و محمد زاده نوین، عادل (1992). اعتلای آموزش حسابداری در کشورهای درحال‌توسعه: بررسی مورد ایران، ترجمه‌ی رمضانعلی، رویایی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال 1، شماره 2، 80-90.


• دیانتی دیلمی، زهرا و پاکزاد، عطیه. (1396). بررسی درجه اثربخش بودن آموزش حسابداری در دانشگاه‌ها و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از کارت ارزیابی متوازن، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 6، شماره 21، 121-141.


• رشیدی آشتیانی، اعظم و لاریجانی، حسن (1390). تحلیل محتوای نشریه‌های علمی-پژوهشی در حوزه موضوعی اقتصاد در سال‌های 1385-1389. برنامه‌ریزی و بودجه. شماره 16، 133-157


• رضایی‌دولت‌آبادی، ‌حسین، مهرآذین، ‌سمیرا. (1392). تحلیل نقش حسابداری مدیریت در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان‌ها، در محیط‌های متغیر و پویا. پژوهش حسابداری، 8، 89-100.‎


• رمضانی، هادی، علیپور حافظی، مهدی، مؤمنی، عصمت (1393). نقشه‌های علمی: فنون و روش­ها، مجله علم ترویج، سال پنجم، شماره ششم، 53-84.


• شورورزی، محمدرضا، معقول، علی، کده، مریم. (1392). شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت دانشجویان رشته حسابداری در دروس حسابداری پیشرفته. حسابداری مدیریت، 6(پیاپی 18)، 1-12.


• عربگری، لیلا؛ صادقی، مرضیه. (1395). دیدگاه ناشران ایرانی درباره وضعیت نشر کتاب الکترونیکی. کتاب مهر، دوره 6، شماره 19 و 20، 10-22


• علوی نامور، پروانه؛ فخری، مرجان و ساری صراف، وحید (1388). مطالعه کتاب‌سنجی کتاب‌های ترجمه‌شده در حوزه‌های مختلف تربیت‌بدنی و علوم ورزشی تا سال 1388. علوم تربیتی، شماره 8، 183-169


• قائدی، محمدرضا؛ گلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا، از کمی گرایی تا کیفی گرایی. مجله روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، دوره 7، شماره 23، 57-82.


• کیاسی. (1382). بررسی وضعیت نشر کتاب در استان تهران طی سال‌های 1380-1378 و ترسیم وضعیت مطلوب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، 1382.


• معصومی، سید رسول؛ خدادادی تیرکلایی، هانیه و عبدی، عارف. (۱۳۹۲). حسابداری مدیریت و نقش آن در دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان‌ها، اولین کنفرانس بین‌المللی حماسه سیاسی (با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی (با رویکردی بر مدیریت و حسابداری)، رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.


• موسوی، شیما؛ رمضانی نژاد، رحیم و ابراهیم پور، مجید. (1392) تحلیل کتاب‎سنجی و توزیع موضوعی کتاب در حوزه نظری علوم ورزشی ایران بر اساس متغیرهای کتاب‎سنجی و جهت‌گیری موضوعی. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شماره 31، ص 87-103


• نظربلند، آزاده (1384). بررسی تطبیقی وضعیت نشر کتاب در ایران طی برنامه‌های دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1373-1382). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.


• نوروزی چاکلی عبدالرضا (1390). تهران: سازمان مطالعه و آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی؛ دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات 1390.


• نوروش، ایرج. (1382). بررسی فرایند تغییر برنامه درسی و پیشنهاد یک برنامه درسی نوسازی شده برای دوره کارشناسی رشته حسابداری، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال 10، شماره 32، 21-42.


• نیک‌نفس، سعید و علی‌آبادی، خدیجه. (1392). نقش تحلیل محتوا در فرآیند آموزش و طراحی کتاب‌های درسی. مجله جهانی رسانه، دوره 8، شماره 2، شماره پیاپی 16، 124-150.


• Brown, R. B., & Guilding, C. (1993). A survey of teaching methods employed in university business school accounting courses. Accounting Education, 2(3), 211-218.


• Cunningsworth, A. )1995(. Choosing Your Coursebook. Oxford : Macmillan


• Ferguson, J., Collison, D., Power, D., & Stevenson, L. (2005). What are recommended accounting textbooks teaching students about corporate stakeholders?. The British Accounting Review, 37(1), 23-46.


• Ferguson, J., Collison, D.J., Power, D.M. & Stevenson, L.A. (2007). Exploring accounting educators’ perceptions of the emphasis given to diferent stakeholders in introductory textbooks. Accounting Forum,31(2) ,113-127


• Ferguson, J., Collison, D.J., Power, D.M. and Stevenson, L.A.)2008) An analysis of the role of the textbook in the construction of accounting knowledge. Discussion paper. Institute of Chartered Accountants of Scotland, Edinburgh.,


• Hammond, T., Danko, K., & Braswell, M. (2015). US accounting professors' perspectives on textbook revisions. Journal of Accounting Education, 33(3), 198-218.


• Hoffjan, A., & Wömpener, A. (2006). Comparative analysis of strategic management accounting in German-and English-language general management accounting textbooks. Schmalenbach Business Review, 58(3), 234-258.


• Kelly, M. & Pratt, M. (1994). Management accounting texts in New Zealand: the need for a paradigm shift. Accounting Education, 3(4), 313­329.


• Kelly, M., & Pratt, M. (1988). The gaps between theory, current practice and best practice in management accounting. Canberra, The Accounting Association of Australia and New Zealand.

 

• Kotb, A., Abdel-Kader, M. G., Allam, A., & Franklin, E. (2018). IT in Accounting and Auditing Recommended Textbooks. Available at SSRN 3252371.


• Laksmana, I., & Tietz, W. (2008). Temporal, cross-sectional, and time-lag analyses of managerial and cost accounting textbooks. Accounting Education: An International Journal, 17, 291–312


• McFall, R. (2005). Electronic textbooks that transform how textbooks are used. The Electronic Library ,23 (1), 72–81.


• Mir, A. (2003). The hegemonic discourse of management texts. Journal of Management Education, 27, 734–738.


• Ortman, R., & Buehlmann, D. (1989). Supplementing cost accounting courses in response to the changing business environment. Issues in Accounting Education, 4, 161–178