تحلیل جامعه شناختی سطوح هویتی تات نشینان تاکستان و بوئین زهرا
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
هاشم آرام
1
(دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)
منصور وثوقی
2
(استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)
کلید واژه: هویت, سطوح هویتی, تات, تات نشینان, محلی‌گرایی, ملی‌گرایی,
چکیده مقاله :
سطوح هویتی، ابعاد فردی و جمعی هویت را در بر می‌گیرد، که این ابعاد، هویت‌های جنسیتی، خانوادگی، شهروندی، محلی، ملی و دینی را شامل می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که گاه این ابعاد و به‌عبارتی سطوح، هم‌ساز و سازگار با هم هستند و گاه ناهم‌ساز و ناسازگار با هم بوده و به نوعی کشمکش و منازعه در اجتماعات و جوامع به وجود می‌آید. مهم‌ترین ناسازگاری معمولاً در ارتباط با سطوح کلان هویتی؛ محلی و ملی است. بر این اساس در این مطالعه سعی شد تا ضمن شناسایی لایه‌های هویتی تات‌نشینان، رابطه سطوح هویتی کلان بررسی گردد، تا درک روشنی از لایه‌ها و سطوح هویتی مناطق تات‌نشین تاکستان و بوئین‌زهرا به‌دست آید. روش مطالعه، روش کیفی داده‌محور نظریه بنیانی، و تکنیک‌های مشاهده، مصاحبه‌عمیق و تحلیل اسناد بود که مفاهیم، مقولات و قضایا به شیوه کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، از طریق مصاحبه‌های فردی با 24 نمونه کیفی و دو مصاحبه گروهی، کشف، مقایسه و طبقه‌بندی شد و در نهایت با شناسایی مقولات هسته‌ای، الگوی پارادایمی ارائه گردید. با توجه به نتایج حاصل از یافته‌های تحقیق، تصور و برداشتی که تات‌نشینان از خودشان دارند به‌صورت چند وجهی و چند بعدی است و ذیل هویت جمعی و عام ملی‌گرایی، هویت قومی و خاص خود محلی‌گرایی را نیز دارند که البته کم و کیف این عناصر هویتی بسته به شرایط زمینه‌ای و مخصوصاً موقعیت جغرافیایی متفاوت است. به‌طوری که مطابق یافته‌ها، تصور و برداشت مناطق تات‌نشین بوئین‌زهرا، بیشتر ملی‌گرایانه و دین‌مدارانه است و در مناطق تات‌نشین تاکستان، تصور و برداشت تات‌ها عمدتاً محلی‌گرایانه است.