نقش وسایل ارتباط جمعی در مشارکت اجتماعی دانشجویان (رشته های جامعه شناسی و علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه های شهر تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

افسانه مظفری ¹ (استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/03/23 تاریخ پذیرش : 1396/03/23 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: وسایل ارتباط جمعی, تلویزیون, شبکه های اجتماعی, مشارکت اجتماعی, دانشجویان رشته های جامعه شناسی,

چکیده مقاله :

مشارکت اجتماعی یکی از نیازهای اجتماعی انسان و ضامن بقاء حیات فردی و اجتماعی در جوامع است. مشارکت اجتماعی نه تنها عامل تقویت همبستگی در شبکه های اجتماعی است و به توسعه نهادهای مدنی و دموکراتیک می انجامد، بلکه میزان این مشارکت ها بیانگر سطح توسعه یافتگی جوامع به حساب می آید. به صورتی که امروزه به مشارکت به عنوان مولفه اساسی و تفکیک ناپذیر توسعه نگریسته می شود. در این راستا وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی از مهم ترین وسایل ایجاد تغییرات در جوامع بشری، روند مشارکت اجتماعی را که از عناصر توسعه اجتماعی است تسریع می نماید. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش وسایل ارتباط جمعی، از جمله تلویزیون و شبکه های اجتماعی مجازی در مشارکت اجتماعی دانشجویان رشته های جامعه شناسی و علوم ارتباطات اجتماعی در دانشگاه های علامه طباطبایی، تهران، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و واحد تهران مرکزی می باشد. روش پژوهش پیمایش است که در آن پژوهشگر با استفاده از پرسشنامه، اقدام به بررسی موضوع کرده است. روش نمونه گیری در این پژوهش، نمونه گیری سهمیه ای است که شکلی از نمونه گیری طبقه ای متناسب به شمار می آید و حجم نمونه 294 نفر از دانشجویان فوق الذکر در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از تلویزیون و شبکه های اجتماعی برای مشارکت اجتماعی بسیار ناچیز است. در مورد میزان مشارکت اجتماعی دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد تفاوت معناداری وجود ندارد. مشارکت اجتماعی دانشجویان متاهل بیشتر از دانشجویان مجرد است و با افزایش سن، بیشتر هم می شود. در ضمن گروه های جامعه شناسی مشارکت بیشتری نسبت به گروه های علوم ارتباطات اجتماعی دارند.

چکیده انگلیسی:

  Social participation is one of the human social needs and guarantees the survival of individual and social life in communities. Social participation is not only the factor of solidarity in social networks and the essential development factor of civil society and democratic tangential direction, but also shows the level of development of the societies. In this regard the media as one of the most important means of changes in society, accelerates the social partnership process as main factor in social development. The aim of research is investigating the role of mass media, such as television and social networks, in social partnership of students in different disciplines of sociology and social communication sciences faculties in Tehran universities like Islamic Azad University, science and research branch and central Tehran branch and also Allameh Tabatabai and Tehran universities. Survey was used a questionnaire to investigate the issue and answer the research questions and hypotheses. The questionnaire was answered by a sample of 294 university students of Tehran by quota sampling and the results were analyzed descriptively. The results show that the use of television as the same as social networks for social participation are very small. There is no significant difference in Social participation between graduate students and doctoral students. Social participation in married student is more than single students. And it is increased with increasing their ages. Social participation in sociology faculty is more than social communication science faculty.

منابع و مأخذ:

ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری، بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی کاشان، نامه علوم اجتماعی، شماره 17، 1380.

حامد مقدم، احمد، مشارکت و توسعه روستایی، مجموعه مقالات همایش جامعه شناسی توسعه، تهران، نشر سمت، 1370.

رابینز، استیفن، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی، 1376.

ساروخانی، باقر، نقش وسایل ارتباط جمعی در پیشگیری از وقوع بزهکاری وزارت کشور، تهران، 1381.

سورین، ورنر و جیمز تانکارد، نظریه­های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران، 1381.

عزیزیان، ابوالفضل، بررسی عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی و دواطلبانه جوانان در سازمان‌های مردم نهاد شهر دامغان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1390.

غفاری، غلامرضا، تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر مشارکت اجتماعی ـ اقتصادی سازمان یافته روستاییان، پایان نامه دکتری جامعه شناسی توسعه، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 1380.

کیا، علی اصغر و رحمان سعیدی، مبانی ارتباط، تبلیغ و اقناع، موسسه انتشاراتی روزنامه ایران، تهران، 1383.

لرنی، منوچهر و حسین مصلحتی، کتاب فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، تهران، انتشارات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، سال دوم، شماره 6 و 7، 1385.

موسوی، میرطاهر، درآمدی بر مشارکت اجتماعی، تهران، انتشارات جامعه شناسان، چاپ اول، 1391.

مهدی زاده، سیدمحمد، نظریه­های رسانه، اندیشه­های رایج ودیدگاه­های انتقادی، تهران، انتشارات همشهری، 1389.

نوابخش، مهرداد و رحمت اله امیراحمدی، تاثیر سرمایه فرهنگی بر توسعه شهری، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال هشتم، شماره سوم، تابستان 1395.

Arbuthnot, Katherine D: “Education for sustainable development beyond attitude change”, International journal of sustainability in higher education, vol. 10: No 2 (2009)

Omofonmwan S.I. and I. O.odia, “the role of non- governmental organization in community development”. 11(4): 241-254((2009)

Rahnema, Majid: Participation in the development dictionary edited by Wolfcancy Sachs, London, and Zeb books Ltd. (2009)

Reid. J. Norman: Community participation. USDA Rural Development. Office of community development (2000)

www.iranpress.com

www.vazesh.com