ارزیابی توسعه خدمات و زیرساخت های گردشگری جنگ در مناطق غرب ایران (نمونه موردی: شهرستان های استان کرمانشاه)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

حیدر لطفی ¹

1 - دانشیار جغرافیای سیاسی و گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

تاریخ دریافت : 1398/02/20 تاریخ پذیرش : 1398/08/18 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: گردشگری, تکنیک کوپراس, توسعه, گردشگری جنگ, استان کرمانشاه,

چکیده مقاله :

گردشگری جنگ از جمله فعالیت‌های خدماتی است که در سال‌های اخیر با سرعت زیادی در حال توسعه است. انسان محور بودن گردشگری موجب شده تا عوامل انسانی در توسعه آن نقش بسیار چشمگیری داشته باشند. احترام به قربانیان جنگ‌ها به ویژه ارج نهادن به فداکاری فرماندهان، سربازان و حتی غیرنظامیان که جان خود را در جنگ از دست داده‌اند تقریبا وجه مشترک تمامی ملل و فرهنگ‌ها است. هدف تحقیق حاضر تحلیل داده‌ها و اطلاعات خدمات و زیرساخت‌های گردشگری جنگ در شهرستان‌های استان کرمانشاه است. آمار و داده‌ها از سالنامه‌ی آماری سال 1395 استخراج گردیده. برای رتبه‌بندی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (COPRAS) در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای اولویت‌بندی شهرستان‌های استان کرمانشاه از لحاظ خدمات و زیرساخت‌های گردشگری جنگ، کرمانشاه با امتیاز 1 در رتبه اول از لحاظ شاخص‌های خدمات و امکانات گردشگری جنگ قرار دارد، اسلام آباد غرب با امتیاز 0.234 در رتبه دوم، قصر شیرین با امتیاز 0.115 در رتبه سوم، هرسین با امتیاز 0.081 در مرتبه دهم قرار دارد، گیلانغرب با امتیاز 0.071 با امتیاز، دالاهو با امتیاز 0.054 در مرتبه دوازدهم، روانسر با امتیاز 0.046 در مرتبه سیزدهم قرار دارد و ثلاث بابا‌جانی با امتیاز 0.028 در مرتبه چهاردهم قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

War tourism is a service activity that has been developing rapidly in recent years. Human-centered tourism has caused human factors to play a very significant role in its development. Respecting the victims of wars, in particular honoring the sacrifices of commanders, soldiers and even civilians who have lost their lives in war, is roughly the common denominator of all nations and cultures. The purpose of this study is to analyze the data and information of war tourism services and infrastructures in the cities of Kermanshah province. Statistics and data have been extracted from the Statistical Yearbook of 2017. The ranking of multi-criteria decision-making techniques (COPRAS) was used in the SPSS software environment. The results of the research show that according to the criteria for prioritizing the cities of Kermanshah province in terms of services and tourism infrastructure of war, Kermanshah with a score of 1 is ranked first in terms of indicators of services and tourism facilities, Islamabad Gharb with a score of 0.234 is ranked second, Ghasr-Shirin with a score of 0.115, Harsin with a score of 0.081 is in tenth place, Gilan-Gharb with a score of 0.071 points, Dalaho with a score of 0.054 in the twelfth position, Ravensar with a score of 0.046 at the thirteenth place and the Salas Baba Jani with a score of 0.028 at the fourteenth.

متن کامل:



ارزیابی توسعه خدمات و  زیرساخت­های گردشگری جنگ در مناطق غرب ایران

(نمونه موردی: شهرستان­های استان کرمانشاه)

 

چکیده

گردشگری جنگ از جمله فعالیت­های خدماتی است که در سال­های اخیر با سرعت زیادی در حال توسعه است. انسان محور بودن گردشگری موجب شده تا عوامل انسانی در توسعه آن نقش بسیار چشمگیری داشته باشند. احترام به قربانیان جنگ­ها به ویژه ارج نهادن به فداکاری فرماندهان، سربازان و حتی غیرنظامیان که جان خود را در جنگ از دست داده­اند تقریبا وجه مشترک تمامی ملل و فرهنگ­ها است. هدف تحقیق حاضر تحلیل داده­ها و اطلاعات خدمات و زیرساخت­های گردشگری جنگ در  شهرستان­های استان کرمانشاه است. آمار و داده­ها از سالنامه­ی آماری سال 1395 استخراج گرديده. برای رتبه­بندی از تکنیک­های تصمیم­گیری چند معیاره (COPRAS) در محیط نرم­افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای اولویت­بندی شهرستان­های استان کرمانشاه از لحاظ خدمات و زیرساخت­های گردشگری جنگ، کرمانشاه با امتیاز 1 در رتبه اول از لحاظ شاخص­های خدمات و امکانات گردشگری جنگ قرار دارد، اسلام آباد غرب با امتیاز 0.234 در رتبه دوم، قصر شیرین با امتیاز 0.115 در رتبه سوم،  هرسین با امتیاز 0.081 در مرتبه دهم قرار دارد، گیلانغرب با امتیاز 0.071 با امتیاز، دالاهو با امتیاز 0.054 در مرتبه دوازدهم، روانسر با امتیاز 0.046 در مرتبه سیزدهم قرار دارد و ثلاث بابا­جانی با امتیاز 0.028 در مرتبه چهاردهم قرار دارد.

واژگان کلیدی: توسعه، گردشگری، گردشگری جنگ، تکنیک کوپراس، استان کرمانشاه.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

به وجود آمدن تفاوت­های مکانی و شکاف عمیق شاخص­های توسعه میان نواحی به ویژه فضاها، موجب طرح راهبرد­هایی شد که موجب شکل­گیری روند بودجه­ریزی و سرمایه­گذاری دولت به سمت کاستن از تفاوت­ها و کمبودها در سکونتگاه­های جغرافیایی گردید (Bazzi & Moammeri, 2017: 98).  نابرابری­های توسعه، می­تواند شکاف­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را عمیق­تر نماید. این موضوع در ایران به دلیل تنوع مذهبی و فرهنگی اهمیت بیشتری دارد. مناطق مرزی در هر کشوری دارای ویژگی­های خاصی بوده و به طور اساسی با مناطق داخلی کشور تفاوت­هایی دارند. ازنظر ساختار فضايي، مناطق مرزي علاوه بر ويژگي دوري از مركز، داراي ويژگي­هاي كالبدي  خاص مناطق مرزي هستند كه باعث تشديد گسستگی فضایی و توسعه نیافتگی آنها می­شود (Nami, 2012: 175).

در برنامه­ریزی گردشگری، لازم است که برخوردی متفاوت و متناسب با قابلیت­های مقصدهای گردشگری صورت گیرد و برای تعیین این امر لازم است مقصدهای گردشگری یک منطقه سطح­بندی شوند (Ziaei & Shojaei, 2010: 37).  از این رو سطح­بندی مقصدهای گردشگری به­عنوان یک راهبرد و استراتژی به­منظور کاستن از عدم توازن­های منطقه­ای و سرزمینی مورد استفاده قرار می­گیرد. سطح­بندی، در واقع تعیین لایه­های لازم یک سازمان است که بر حسب تفکیک مقیاس­های کمی، واحدها را در سطوح مشابه سازماندهی می­نماید. دامنه­های کمی به­گونه­ای انتخاب می­شوند که اختلاف سطوح، اختلاف کمی وظایف و عملکردها را بیان می­کند  (Khezri & et al, 2013: 42). از این جهت و به­منظور تنظیم برنامه­هاي متناسب با شرایط و امکانات مناطق­گردشگري با هدف کاهش نابرابري­هاي منطقه­اي، شناخت و درك تفاوت­هاي موجود میان مناطق و نواحی مختلف امري ضروري است. در غیر این صورت، هر اقدامی که در زمینه برنامه­ریزي و توسعه اقتصادي- اجتماعی تدوین گردد، با شکست مواجه شده و هدر رفت منابع را به دنبال خواهد داشت. با این حال امروزه، در بین کشورها نیاز به تحلیل مسایل مربوط به فعالیت­گردشگري از طریق به کارگیري روش­هاي دقیق کمی کاربردي و منطقی، براي مدیریت بهینه نواحی و مکانهاي گردشگري بیش از پیش احساس شده است (تقدیسی و همکاران، 1393: 198). برای توسعه موفق­گردشگری، وجود زیرساخت­های مناسب ضروری است، و به­ویژه برای کشورها و مناطق کمتر­توسعه­یافته که اغلب زیرساخت­های محدودی دارند، وجود و گسنرش آن عاملی حیاتی به­شمار می­رود (Inskeep,1991: 119). تعيين قطب­ها و مراكز برتر و رتبه­بندي آنها در توسعه گردشگري به­منظور خدمات­رساني بهتر، عدالت اجتماعي و اقتصادي در سطح نواحي ضروري است (Shamaei & Mousivand, 2011: 26). سطح­بندي نواحي­گردشگري معياري براي تعيين مركزيت و همچنين تعيين زيرساخت­هاي مورد نياز و تعديل نابرابري بين نواحي است. در پژوهش­هاي گردشگري تا دهه 1990 مطالب اندكي در مورد سطح­بندي نواحي­گردشگري انتشار يافته است، اما طي چند دهه اخير محققان به سطح­بندي گردشگري در مقياس منطقه­اي، ملي و بين­المللي و ناحيه­اي پرداخته­اند (Law Christofher, 2000: 120).

میلیون­ها گردشگر سالانه از مکان­های تاریخی مربوط به جنگ در سراسر دنیا بازدید می­کنند و پیش­بینی شده گردشگری جنگ در قرن 21 نه تنها یک زیرمجموعه مهم در گردشگری تلخ خواه بود، بلکه خود تبدیل به یکی از انواع پرطرفدار گردشگری در جهان خواهد شد(Smith,1998: 205). پیوند مابین گردشگری و جنگ از دیرباز وجود داشته است و این دو در تضاد با هم نیستند. چرا که برری نشان داده مناطق جنگی به خصوص جنگ­های تاریخی که برای خود نامی در تاریخ دست و پا کرده­اند، به عنوان جاذبه­های گردشگری مطرح بوده است (Saghaei, 2017: 157).

 

مبانی نظری

گردشگری جنگ آن گونه که در جهان شکل گرفته و مقاصدی که در زمینه جذب این گونه از گردشگری فعال هستند چیزی فراتر از تنوع و سرگرمی را در انگیزش سفر گردشگری در دل دارد و این خود شناخت این گونه از گردشگری را که زیرشاخه گردشگری تلخ است، با توجه به قابلیت­های موجود دو چندان ضرورت بخشیده و لازم می­دارد تمامی ابعاد این گونه از گردشگری به خصوص بنیان­های معرفتی آن به دقت مطالعه و بررسی شود(Saghaei, 2017: 157). اساسا بسیاری از حوادث، رویدادها و پدیده­ها در جهان معاصر، امکان تبدیل شدن به محصول و مقصد گردشگری را دارند(Wight,2005: 120) که در قالب یک زنجیره گردشگری در ابعاد منطقه ای، ملی و بین المللی به جذب گردشگر می­پردازند. در این زنجیره گردشگری، به سان یک شاخه اصلی، انواع مختلفی از انگیزه­ها، مقاصد و جریان­ها پیرامون گونه­های مرتبط با هم گردشگری شکل می­گیرد، از جمله زنجیره گردشگری جنگ که قابلیت تلفیقی دارد و زیرمجموعه­ای از گردشگری تلخ محسوب می­شود.

گردشگری جنگ از جمله فعالیت­های خدماتی است که در سال­های اخیر با سرعت زیادی در حال توسعه است. انسان محور بودن گردشگری موجب شده تا عوامل انسانی در توسعه آن نقش بسیار چشمگیری داشته باشند. احترام به قربانیان جنگ­ها به ویژه ارج نهادن به فداکاری فرماندهان، سربازان و حتی غیرنظامیان که جان خود را در جنگ از دست داده­اند تقریبا وجه مشترک تمامی ملل و فرهنگ­ها است (Nasrabadi, 2005: 79).

ارتیاط بین جنگ و گردشگری از دو جنبه قابل بررسی است؛ یکی از منظر نقش و اهمیتی که گردشگری، در برقراری صلح و آرامش، خصوصا بین کشورهای همسایه و در خطوط مرزی دارد و دیگر ارتباط بین جنگ و مکان­های یادبودی جنگ، سنگرهای نظامی، سلاح­های جنگ و مانند آن، در زمان حاضر از منابع گردشگری محسوب می­گردند و این قابلیت را دارند که بعد از جنگ تبدیل به جاذبه گردشگر شوند (Mahmoodzadeh & et al, 2014: 115).

سطح‌بندی: سطح‌بندی، عبارت از تعیین لایه‌های لازم یک سازمان است که برحسب تفکیک مقیاس‌های کمی، واحدها را در سطوح مشابه سازمان‌دهی می‌کند. دامنه‌های کمی به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که اختلاف سطوح، اختلاف کیفی وظایف و عملکردها را بیان کند (Ziaei & Shojaei, 2010: 35).  سطح‌بندی مقاصد گردشگری، بخشی از فرایند برنامه‌ریزی فضایی در یک منطقه است؛ زیرا هدف برنامه‌ریزی فضایی، شناخت منابع سرزمین و چگونگی بهره‌برداری از این منابع همراه با پیش‌بینی وضعیت آیندة استقرار مطلوب انسان و عملکرد وی در طبیعت به‌منظور تأمین رشد معقول، متوازن و مطلوب اقتصادی بر پهنة سرزمین و جلوگیری از بروز نامتعادلی و بازتابیده‌های تخریبی در فضای سرزمین است (Masoomi Ashkoori, 2008: 18).

تعیین قطب‌ها و مراکز برتر و رتبه‌بندی آنها در توسعة گردشگری به‌منظور خدمات‌رسانی بهتر، عدالت اجتماعی و اقتصادی در سطح نواحی ضروری است سطح‌بندی ممکن است به‌صورت روابط منسجم از کوچک به بزرگ و نظم سلسله‌مراتبی باشد. باید در نظر داشت سطح‌بندی گردشگری، مفهوم متفاوتی از منطقه‌بندی گردشگری است؛ به‌طوری‌که ممکن است در یک سطح، چندین منطقه و مقصد با نقش‌ها و گونه‌های متفاوت گردشگری (تاریخی، فرهنگی، طبیعت‌گرا، تجاری، مذهبی و ...) وجود داشته باشد؛ علاوه بر این در مفهوم سطح‌بندی، همگرایی‌ها، تجانس‌ها و متغیرهای مختلف مناطق، چندان اثرگذار نیستند؛ بلکه این توان توسعة گردشگری است که مقاصد مختلف یک منطقه را در یک سطح قرار می‌دهد. در سطح‌بندی گردشگری، مقاصدی با قابلیت‌ها و توان‌های گردشگری هم‌ارزش و هم‌تراز در یک سطح قرار می‌گیرند؛ نه آنکه در ساختار عمودی رتبه‌بندی شوند (Kazemi, 2008: 85).

 

زیرساخت گردشگری: یکی از عوامل مهم در جذب گردشگر، وجود تجهیزات و تسهیلات گردشگری است. این تأسیسات واحدهایی هستند که به ‌قصد ارائة خدمات برای پذیرایی، اقامت و خدمات مسافرتی به مسافران یا میهمانان براساس ضوابط و مقررات آیین‌نامة مربوط به تأسیسات گردشگری کشور ایجاد می‌شوند (Dinari, 2005: 82). تأسیسات گردشگری درمجموع به سه گروه عمدة تأسیسات اقامتی، پذیرایی و حمل‌ونقل و ارتباطات طبقه‌بندی می‌شود (Rezvani, 2008:140).

براساس مطالب بالا یکی از اقدامات مهم در نظم‌بخشیدن به روند توسعة گردشگری، شناسایی توان‌ها و جاذبه‌های گردشگری و اولویت‌بندی آنهاست. این فرایند مستلزم استفاده از روش‌های علمی و دقیق و مرتبط است که براساس یافته‌های پژوهش زمینة اجرای دستاوردها فراهم شود.

در ارتباط با موضوع پژوهش، مطالعاتی صورت گرفته است که با توجه به اهمیت هرکدام در زیر به آن ها اشاره می شود:

صحنه و معمری (1396)، در پژوهشی به الویت­بندی امکانات توسعه گردشگری و توزیع فضایی آن در سطح استان گلستان با استفاده از تکنیک­های تصمیم­گیری چندمعیاره (VIKOR ، SAW-TOPSIS)  پرداخته­اند  و  نتایج پژوهش آنها نشان می­دهد که شهرستان­های گرگان به عنوان مرکز سیاسی- اداری با ضریب امتیاز (13) و گنبد کاووس با ضریب امتیاز (11) با کسب رتبه اول از نظر برخورداری از شاخص­های گردشگری از وضعیت مطلوبی برخوردارند و شهرستان­های گمیشان با ضریب امتیاز (11-) و مراوه­تپه با ضریب امتیاز (13-) در وضعیت محروم و 10 شهرستان­ دیگر استان در وضعیت نیمه­برخوردار قرار دارند.

قنبري و همکاران (1393)، در پژوهشی با عنوان رتبه­بندي شهرستان­هاي استان آذربايجان­شرقي بر اساس زيرساخت­هاي گردشگري­شهري با روش­هاي تصميم­گيري چند­معياره (SAW،TOPSIS) و ضريب­چولگلي پيرسوني به این نتیجه رسیدند­كه اولاً شهرستان­هاي تبريز، مراغه و شبستر، سه شهرستان اول و شهرستان­هاي ورزقان، چاراويماق و خداآفرين، سه شهرستان آخر در رتبه­بندي شهرستان­هاي استان آذربايجان­شرقي بر اساس برخورداري از زيرساخت­هاي گردشگري شهري مي­باشند.

پوراحمد و همکاران (1394)، در پژوهشی با بهره­گیری از مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره (VIKOR,TOPSIS, ELECTR) به ارزیابی قابلیت­های گردشگری استان­سمنان پرداخته­اند و نتایج حاکی از عدم توزیع نامتعادل و نابرابر زیرساخت­ها و ظرفيت­هاي گردشتگري در سطح استان بوده است.

خادم‌الحسینی و همکاران (1394) در پژوهش «سطح‌بندی مناطق نمونة گردشگری استان خوزستان» از تکنیک تحلیل عاملی به‌منظور سطح‌بندی مناطق نمونة گردشگری استفاده کرده‌اند. براساس نتایج تکنیک تحلیل عاملی، منطقة نمونة گردشگری فتح‌المبین با شاخص ترکیبی 7.6 در بالاترین رتبه و منطقة نمونة گردشگری انشان با شاخص ترکیبی 7.24- در پایین‌ترین رتبه از سطح‌بندی قرار گرفته است.

تقوایی و همکاران (1392) در پژوهش «سطح‌بندی شهرستان‌های استان یزد از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP» بیان داشته‌اند با توجه به معیارهای در نظر گرفته‌شده برای سطح‌بندی شهرستان‌ها، شهرستان‌های یزد، اردکان و تفت از طریق مدل TOPSIS به ترتیب در سطح یک تا سه ازنظر داشتن زیرساخت‌های گردشگری قرار دارند.

هیانگ و پینگ (2012)، در تحقیق خود با مدل فازی و TOPSIS به ارزیابی رقابت در صنایع­گردشگری در نُه کشور جنوب­شرق آسیا پرداختند. این مطالعه در سال 2009 با استفاده از شش­معیار (در دسترس بودن جاذبه­ها، حمل و نقل مناسب، قیمت­مناسب، امنیت، بازار عرضۀ محصولات، مناظر طبیعی) و 15 زیر شاخص که از سوی کارشناسان در بخش­های مختلف وزن­بندی شده­اند و درنهایت ارزیابی انجام گرفته است. نتایج نشان می­دهد که در رتبه­بندی از بین نُه کشور، بر اساس معیارهای یادشده، به ترتیب چین، ژاپن، هنگ­کنگ، مالزی، تایلند، سنگاپور، تایوان، کره، و فیلیپین بهترین عملکرد را به خود اختصاص داده­اند

 

محدوده مورد مطالعه

استان کرمانشاه با مساحتی معادل 25/24434 کیلومتر­مربع از شمال به استان­کردستان، از جنوب به استانهاي لرستان و ایلام، از شرق به استان­همدان و از غرب به کشور عراق محدود است. براساس سرشماري 1390 جمعیت استان کرمانشاه 1945227 نفر بوده است  (Population and Housing Census, 2011). بر اساس آخرین تقسیم­بندي کشوري، استان کرمانشاه داراي 14 شهرستان، 28 شهر، 29 بخش و 85 دهستان است.

 

شکل (1): موقعیت استان کرمانشاه (منبع:نگارندگان،1398)

 

روش تحقیق

    تحقیق حاضر با ماهیت توسعه­اي- کاربردي، و روش توصیفی - تحلیلی، به ارزیابی پراکنش مکانی- فضایی زیرساخت­های گردشکری دفاع جنگ در استان کرمانشاه پرداخته است. برای تحلیل داده­های مربوط به زیرساخت­های گردشگری استان کرمانشاه از داده­ها و ارقام سالنامه آماری سال 1395 دریافت شده از سازمان برنامه و بودجه واحد آمار و اطلاعات استخراج گرديده، از تکنیک­ تصمیم­گیری چند معیاره COPRAS در محیط نرم­افزار­ SPSS استفاده شده است.

 

یافته­های پژوهش

در این پژوهش برای اولویت­بندی شهرستان­های چهارده­گانه استان کرمانشاه از 10 شاخص خدمات زیرساخت­های گردشگری جنگ استفاده شده است. ابتدا متغیر­های مورد نیاز با استفاده از روش نورم برای تکنیک­ کوپراس بی­مقیاس شده است. پس از بی­مقیاس سازی داده­ها از روش آنتروپی شانون برای وزن­دهی شاخص­ها استفاده شده است. پس از وزن­دهی به هر یک از متغیر­ها به وسیله تکنیک­ کوپراس به رتبه­بندی هر یک از شهرستان­های استان کرمانشاه پرداخته شد. جدول شماره (1) ماتریس ارزیابی اولیه را نشان می­دهد

جدول (1): تشکیل ماتریس تصمیم گیری

0.002	0.011	0.001	0.006	0.003	0.008	0.006	1.077	0.003	0.138
0.007	0.001	0.003	0.005	0.003	0.006	0.008	0.131	0	0.082
0.003	0	0.001	0.003	0	0.003	0	0	0	0
0.002	0.003	0.001	0.004	0.002	0.002	0.002	0.219	0.002	0.092
0.002	0	0.002	0.003	0.002	0.002	0	0.119	0	0
0.003	0.001	0.001	0.003	0.001	0.004	0	0.145	0	0
0.004	0.002	0.002	0.006	0.001	0.003	0.001	0.42	0.001	0.051
0.003	0.003	0.001	0.004	0.011	0.004	0.004	0.21	0.001	0.075
0.003	0	0.002	0.005	0.007	0.007	0.001	0.087	0.001	0.046
0.003	0	0.001	0.005	0.002	0.003	0.021	0.156	0.001	0.04
0.006	0.013	0.005	0.021	0.009	0.047	0.063	2.921	0.036	0.939
0.003	0.001	0.001	0.005	0.003	0.008	0	0.087	0.002	0.094
0.004	0.002	0.002	0.005	0.001	0.002	0.001	0.244	0	0.037
0.005	0	0.002	0.004	0.002	0.005	0	0.28	0.002	0.041
0.05	0.037	0.025	0.079	0.047	0.104	0.107	6.096	0.049	1.635

 

در جدول شماره(2) وزن شاخص­های خدمات زیرساخت­های گردشگری جنگ آمده است.

جدول (2): محاسبه وزن هر یک از معیارها بر اساس روش وزن دهی آنتروپی شانون.

	مناطق نمونه گردشگری	شركت‌هاي تعاوني حمل و نقل	سالن نمایش	تعداد نمایشگاه	تعداد اماکن متبرکه اسلامی	تعداد جایگاه سوخت	اقامتگاه های عمومی	تعداد مسافر جابجا شده	دفاتر خدمات مسافرتی	کارگاههای صرف غذا ونوشیدنی
Wj	0.067862	0.081391	0.115658	0.020316	0.040297	0.089756	0.137133	0.185636	0.158706	0.105317

 

گام سوم: نرمالیزه کردن ماتریس تصمیم گیری با استفاده از تابع1:

 

نتایج نرمالیزه شده در جدول (3) آمده است.

جدول (3): ماتریس نرمالیزه شده شاخص ها

اسلام آباد غرب	0.002714	0.024197	0.004626	0.001543	0.002572	0.006904	0.00769	0.032797	0.009717	0.008889
پاوه	0.009501	0.0022	0.013879	0.001286	0.002572	0.005178	0.010253	0.003989	0	0.005282
ثلاث باباجانی	0.004072	0	0.004626	0.000771	0	0.002589	0	0	0	0
جوانرود	0.002714	0.006599	0.004626	0.001029	0.001715	0.001726	0.002563	0.006669	0.006478	0.005926
دالاهو	0.002714	0	0.009253	0.000771	0.001715	0.001726	0	0.003624	0	0
روانسر	0.004072	0.0022	0.004626	0.000771	0.000857	0.003452	0	0.004416	0	0
سرپل ذهاب	0.005429	0.0044	0.009253	0.001543	0.000857	0.002589	0.001282	0.01279	0.003239	0.003285
سنقر	0.004072	0.006599	0.004626	0.001029	0.009431	0.003452	0.005126	0.006395	0.003239	0.004831
صحنه	0.004072	0	0.009253	0.001286	0.006002	0.006041	0.001282	0.002649	0.003239	0.002963
قصرشیرین	0.004072	0	0.004626	0.001286	0.001715	0.002589	0.026914	0.004751	0.003239	0.002577
کرمانشاه	0.008143	0.028597	0.023132	0.0054	0.007717	0.040563	0.080742	0.08895	0.1166	0.060485
کنگاور	0.004072	0.0022	0.004626	0.001286	0.002572	0.006904	0	0.002649	0.006478	0.006055
گیلانغرب	0.005429	0.0044	0.009253	0.001286	0.000857	0.001726	0.001282	0.00743	0	0.002383
هرسین	0.006786	0	0.009253	0.001029	0.001715	0.004315	0	0.008527	0.006478	0.002641

 

 

 

در گام چهارم، بعد از نرمالیزه کردن معیارها محاسبه سیگمای SJ+ و سیگمای SJ- انجام می­شود. به این منظور، برای هر گزینه شاخص­های مثبت و منفی جداگانه محاسبه می­شوند.

 

 در گام پنجم محاسبه QJ  بر اساس معیار مثبت و منفی از طریق رابطه زیر انجام می­شود.

 

 مرحله نهایی، مشخص کردن آلترناتیوی است که بهترین وضعیت را در بین معیارها دارد. هر چقدر میزان QJ یک گزینه بالاتر باشد، مقدار NJ آن نیز بالاتر است. این مقدار به صورت درصد بیان می­شود. نتایج تحلیل کوپراس در جدول (4) آمده است.

 

جدول(4): رتبه­بندی نهایی شهرهای استان با تکنیک COPRAS

sj+	sj-	مرحله اول Q	Q که آخریشه	Nj
0.098936	0.002714	368.3939778	0.10646	0.234135
0.044639	0.009501	105.2554222	0.046789	0.102902
0.007987	0.004072	245.5959852	0.013003	0.028598
0.037331	0.002714	368.3939778	0.044856	0.09865
0.017089	0.002714	368.3939778	0.024613	0.054131
0.016323	0.004072	245.5959852	0.021339	0.04693
0.039237	0.005429	184.1969889	0.042999	0.094568
0.044729	0.004072	245.5959852	0.049745	0.109404
0.032714	0.004072	245.5959852	0.037731	0.08298
0.047696	0.004072	245.5959852	0.052712	0.115929
0.452185	0.008143	122.7979926	0.454693	1
0.03277	0.004072	245.5959852	0.037787	0.083103
0.028617	0.005429	184.1969889	0.032379	0.07121
0.033957	0.006786	147.3575911	0.036966	0.081299

 

جمع بندی و نتیجه گیری

نتایج رتبه­بندی در جدول(5) آمد است.کرمانشاه با امتیاز 1 در رتبه اول از لحاظ شاخص­های خدمات و امکانات گردشگری جنگ قرار دارد، اسلام آباد غرب با امتیاز 0.234 در رتبه دوم، قصر شیرین با امتیاز 0.115 در رتبه سوم، سنقر با امیتز 0.104 در مرتبه چهارم قرار دارد، پاوه با امتیاز 0.102 در مرتبه پنجم قرار دارد، جوانرود با متیاز 0.098 در رتبه ششم قرار دارد، سرپل­ذهاب با امتیاز 0.094 در رتبه هفتم قرار دارد، کنگاور با امتیاز 0.083 در مرتبه هشتم قرار دارد، صحنه با امتیاز 0.082 در مرتبه نهم قرار دارد، هرسین با امتیاز 0.081 در مرتبه دهم قرار دارد، گیلانغرب با امتیاز 0.071 با امتیاز، دالاهو با امتیاز 0.054 در مرتبه دوازدهم، روانسر با امتیاز 0.046 در مرتبه سیزدهم قرار دارد و ثلاث بابا­جانی با امتیاز 0.028 در مرتبه چهاردهم قرار دارد.

 

جدول (5): رتبه­بندی شاخص­های گردشگری جنگ

شهرستان	امتیاز	رتبه
کرمانشاه	1	1
اسلام آباد غرب	0.234135	2
قصرشیرین	0.115929	3
سنقر	0.109404	4
پاوه	0.102902	5
جوانرود	0.09865	6
سرپل ذهاب	0.094568	7
کنگاور	0.083103	8
صحنه	0.08298	9
هرسین	0.081299	10
گیلانغرب	0.07121	11
دالاهو	0.054131	12
روانسر	0.04693	13
ثلاث باباجانی	0.028598	14

 

 

 

 

References

 

1.       Bazzi, Khodroharam, Moammeri, Ibrahim (2017), Explaining and Analyzing Inequalities of Health Services Development Services Using Multi-Criteria Decision Making (Case Study: Golestan Province), Geography and Development, No. 49 , Pages 97-116. [Persian]

2.       Dinari, Ahmad (2005), Urban Tourism in Iran and the World, Publishing Wisdom, First Edition, Tehran, 288. [Persian]

3.       Inskeep, E, (1991), Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Approach, New York, John Wiley & Sons.

4.       Kazemi, Mehdi, (2008), Analysis of Perceptions of Citizens of Zahedani in the Development of Tourism in Chabahar, Geography and Development Magazine, Period 12, No 6, Mashhad, 100-81. [Persian]

5.       Khezri, Hossein, Khademolahsini, Ahmad and Ghadegharmati, Zer (2013), Leveling the cities of Fars province based on tourism indicators, Geography Quarterly and Environmental Studies, Second Year, No 6, Summer, Pages 54-42. [Persian]

6.       Law Christopher m., (2000), the tourist city review, urban studies, vol 37, no 7.

7.       Mahmoudzadeh, Ibrahim, Rahmdel, Naser (2014), Strategic Knowledge Management - The Relationship between Innovation and Performance, Interdisciplinary Quarterly of Strategic Knowledge, Vol. 5, No. 17, pp. 76-53. [Persian]

8.       Masoumi Ashkoori, Seyyed Hasan (2008), Principles and Principles of Regional Planning, Press Publishing, Fourth Edition. [Persian]

9.       Nami, Mohammad Hassan (2012), Aims of the Boundary Areas, Emphasizing Iran, A New Attitudes Quarterly in Human Geography, Vol. 5, No. 1, Winter 1391, pp. 191-173. [Persian]

10.       Nasrabadi, Mohammad (2005) War and Identity (Imposing a Sociology on Iraq's Imposed War Against Iran), National Journal of National Studies, Sixth Year, No. II, pp. 86-71. [Persian]

11.       Poor Ahmad, Ahmad, Shahbazpour, Ahmad and Khaliji, Mohammad Ali (2015), Utilization of Multivariate Decision-Making Models in Assessing Tourism Capacity Case Study of the Province of Iran, Geographical Studies in Arid Areas, 6th Year, Number 20 and Autumn, pp. 66-50. [Persian]

12.       Population and Housing Census report, 2011, Tehran.

13.       Rezvani, Mohammad Reza (2008), Rural Tourism Development with a Sustainable Tourism Approach, Tehran University Press, First Edition, Tehran. [Persian]

14.       Taghdisi, Ahmad, Daghahi, Masoud and Piri, Siamak (2014), Evaluation and Leveling of Villages in the City of Dalahu based on the Capacity of Tourist Resources in attracting tourists, Geographical Survey Quarterly, 29th, No. 4, Winter, Pages 214- 197. [Persian]

15.       Saghaei, Mehdi (2017) Strategic Assessment of War Tourism in Iran, Holy Defense Quarterly, Volume 3, Number 4, pp. 184-150. [Persian]

16.       Sahneh, Bahman, Moammeri, Abraham (2017), Prioritization of Tourism Development Facilities and its Spatial Distribution (Sample: Golestan Province), Regional Planning Quarterly, Volume 7, No 26, Summer, Pages 24-15. [Persian]

17.       Shamaei, Ali and Mosesand, Jafar (2011), Levels of Isfahan Provincial Cities in terms of Tourism Infrastructure Using TOPSIS and AHP Model, Urban and Regional Studies and Research, Year Third issue, Autumn, pp. 40-23. [Persian]

18.       Smith Valene, (1998), “War and Tourism, an American Ethnography”, Annals of Tourism, Vol. 25, No. 1, pp. 202 - 227.

19.       Wight, cariag, (2005). Philsophical & methological paraxes in dark tourism, Journal of vacation marketing.

20.       Ziaei, Mahmoud and Shojaee, Muslim (2010), Leveling Tourism Destinations: New Conceptual Analysis in Spatial Planning Tourism Journal of Tourism Studies, No. 13, Tehran. Pages 46-25. [Persian]

 

 

Evaluation of Development of Services and Infrastructure of War Tourism in Western Iran (Case study: cities of Kermanshah province)

Abstract

War tourism is a service activity that has been developing rapidly in recent years. Human-centered tourism has caused human factors to play a very significant role in its development. Respecting the victims of wars, in particular honoring the sacrifices of commanders, soldiers and even civilians who have lost their lives in war, is roughly the common denominator of all nations and cultures. The purpose of this study is to analyze the data and information of war tourism services and infrastructures in the cities of Kermanshah province. Statistics and data have been extracted from the Statistical Yearbook of 2017. The ranking of multi-criteria decision-making techniques (COPRAS) was used in the SPSS software environment. The results of the research show that according to the criteria for prioritizing the cities of Kermanshah province in terms of services and tourism infrastructure of war, Kermanshah with a score of 1 is ranked first in terms of indicators of services and tourism facilities, Islamabad Gharb with a score of 0.234 is ranked second, Ghasr-Shirin with a score of 0.115, Harsin with a score of 0.081 is in tenth place, Gilan-Gharb with a score of 0.071 points, Dalaho with a score of 0.054 in the twelfth position, Ravensar with a score of 0.046 at the thirteenth place and the Salas Baba Jani with a score of 0.028 at the fourteenth.

Keywords: Development, Tourism, War Tourism, COPRAS Technique, Kermanshah Province.

---