خوانش معماری کوچ‌نشینان از منظر نشانه شناسی بر پایه اصالت معنا (مورد پژوهشی: سکونت گاه های موقت عشایر ایل قشقایی)

محورهای موضوعی : معماری

مهسا رزاقی ¹ (دانشجوی دکترای معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. [e-mail])
مینو لفافچی ² (استادیار گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail])

تاریخ دریافت : 1402/05/29 تاریخ پذیرش : 1402/08/04 تاریخ انتشار : 1402/09/24

کلید واژه: ", نشانه شناسی", اصالت و معنا", معماری", , ", ایل قشقایی",

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به خوانش معماری کوچ نشینان با رویکرد نشانه شناسی بر پایه اصالت معنا پرداخته است. معماری به مثابه معنا، بازتابنده اندیشه ها و ارزش هایی است که برای درک و دریافت معانی آن باید از علم نشانه ها مدد جست و چون این علم نشات گرفته از فلسفه می باشد، پس باید آن را از دیدگاه های فلسفی مورد خوانش قرار داد تا رمزگشایی گردد. به نظر می رسد هنر معماری عشایری در طراحی چادرها و ایجاد مجموعه سکونت گاهی موقت؛ با اصول نشانه شناسی، بخصوص بر پایه اصالت معنا شکل گرفته است. لذا هدف از این پژوهش اثبات وجود نشانه ها در مجموعه سکونتی ایلات عشایری بر پایه اصالت معنا در معماری عشایری می باشد. سوالاتی مطرح می شود که ضرورت خوانش سکونت گاه های عشایری به چه دلیل بوده و بر چه اساسی از منظر نشانه شناسی تحلیل می شوند. روش تحقیق این پژوهش از نوع نظری است که در مرحله جمع آوری اطلاعات از روش توصیفی- تحلیلی و تاریخی با متغیر کیفی و استدلال منطقی و فلسفی بهره برده است. برای مدون کردن تحلیل ها؛ کلیات و ساختارهای مجموعه مورد مطالعه در پنج نظام بستر خلق متن، صورت گرفته است و با تجزیه و تحلیل آنها به مفاهیم و نشانه های بکار رفته در آنها دست یافته و سپس با کدگذاری و دسته بندی اولیه، مفاهیم در سه سطح معنایی صریح، ضمنی و نمادین؛ استخراج شده است. لذا از آنجا که موضوع مورد بحث خوانش طراحی سکونت گاه های موقت ایلات عشایری در ایران می باشد، ایل عشایری قشقایی به دلیل داشتن شرایط مناسب جهت کدگذاری، انتخاب گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سکونتگاه های موقت عشایری علاوه بر توجه به جنبه های کارکردی مطلوب در طراحی، سعی در انعکاس مفاهیم معنوی و زیبایی شناختی در قالب معماری سکونت گاهی داشته است.

چکیده انگلیسی:

The present research has studied the architecture of nomads with a semiotic approach based on the originality of meaning. Architecture as a meaning is a reflection of ideas and values that to understand and receive its meanings, one should seek help from the science of signs, and since this science originates from philosophy, then it should be read from a philosophical point of view. be decoded. The science of semiotics and semantics are closely related to each other today. Basically, the sign represents semantic concepts; While the meaning can be seen in the sign. It is the same in the field of architectural knowledge, and for a better understanding of the relationship between architecture and the science of semiotics, it is necessary to pay attention to these two sciences and the relationship between them. But the most important category in the field of semantics is to pay attention to different levels of meanings, which in this research were divided into three types of explicit, implicit and symbolic meanings. In order to achieve the goal of the research, the coding of signs was used after layering the residential complex in five levels of construction, environment, access, physical-functional and landscape, and then each part was analyzed separately at different levels of meaning. took Basically, nomadic architecture itself is composed of various layers that convey signs in the form of meanings and concepts to the observer and observer through the layers. It seems that the art of nomadic architecture in the design of tents and the creation of sometimes temporary residences; It is formed with the principles of semiotics, especially based on the originality of meaning. Therefore, the purpose of this research is to prove the existence of signs in the residential complex of nomadic people based on the originality of meaning in nomadic architecture. In order to achieve this goal, questions are raised as to why it is necessary to study nomadic settlements and on what basis they are analyzed from a semiotic point of view. The research method of this research is of the theoretical type, which used the descriptive-analytical and historical method with qualitative variables and logical and philosophical reasoning in the data collection stage. to compile analyses; The generalities and structures of the studied collection have been made in the five systems of text creation, and by analyzing them, the concepts and signs used in them have been obtained, and then by coding and classifying the concepts in three semantic levels, explicit and implicit. and symbolic; has been extracted. Therefore, since the subject under discussion is studying the design of temporary settlements of nomadic tribes in Iran, the Qashqai nomadic tribe has been chosen due to having suitable conditions for coding. The results of the research indicate that temporary nomadic settlements, in addition to paying attention to the desired functional aspects in design, have tried to reflect spiritual and aesthetic concepts in the form of residential architecture. Therefore, it can be seen that in the architecture of nomadic tribes, the presence of signs and meanings hidden in them have been used to design temporary settlements.