شناسایی، تبیین و اولویت‌بندی موانع اجرای مدیریت ریسک‌های عملیاتی در بانک‌های ایرانی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

میرفیض فلاح شمس ¹ (استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)
محمد سجاد سیاهکارزاده ² (دانش آموخته دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))

تاریخ دریافت : 1396/12/14 تاریخ پذیرش : 1397/02/02 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: ریسک‌های عملیاتی, مدیریت ریسک عملیاتی, موانع مدیریت ریسک‌های عملیاتی, روش دلفی,

چکیده مقاله :

ریسک عملیاتی طبق تعریف کمیتة بال، ریسک حاصل از زیان‌های ناشی از عدم کفایت یا قصور در فرایندها، افراد و سیستم‌های داخلی یا ناشی از رخدادهای خارجی است. مدیریت ریسک عملیاتی فرآیند مستمری در سازمان است؛ اما راه اندازی و پیاده‌سازی نظام مدیریت ریسک پروژه‌ای است که برای موفقیت به هدفگذاری ، برنامه ریزی و سازماندهی دقیق نیاز دارد. در مسیر اجرای مدیریت ریسک عملیاتی در بانک‌ها، موانعی وجود دارد که حتی گاهی تلاش‌های صورت گرفته در جهت اجرای این مدیریت را کاملاً بدون نتیجه باقی می‌گذارد. لذا شناسایی این موانع در جهت نیل به پیاده‌سازی مدیریت ریسک عملیاتی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. پس از شناسایی آن‌چه که مهم به نظر می‌رسد، اولویت‌بندی این موانع به لحاظ درجة اهمیت آن‌ها بر اساس روش‌های علمی می‌باشد. این مقاله با استفاده از روش دلفی و مبتنی بر نظرات خبرگان به شناسایی این موانع اقدام نموده است و سپس با استفاده از آزمون ناپارامتریک فریدمن موانع شناسایی شده را بر اساس میزان اهمیت اولویت‌بندی کرده است.

چکیده انگلیسی:

In accordance with Basel Committee definition, Operational Risk is the exposure of inadequacy of the processes, people and internal systems or external events. Operational risk management is an ongoing process in the organization, although implementation of enterprise risk management depends on goal setting, planning and organizing. There are some barriers and obstacles against the efforts for operational risk management that this research firstly wants to identify, then prioritize them using a qualitative method namely Delphi method and Friedman test as a Non-parametric method respectively. If risk managers find the main obstacles that prevent the implementation of operational risk management, they could easily control them.

منابع و مأخذ:

*       پویان فر، احمد، بیتی، سعید و حبیبی، علی. (1392)، «تخمین حد آستانه ای کارا برای مدلسازی و تخمین سرمایه پوششی ریسک عملیاتی بانک ها»، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره هجدهم، ص 105-133

*       داوری، مجیدرضا و پهلوانی قمی، معصومه. (1388)، «مدیریت ریسک عملیاتی در بانک‌های تجاری»، پژوهشنامه اقتصادی، ویژه نامه بانک، شماره ششم، صص 15-31

*       سپهوند، رضا، بهدادفر، مسعود و عارف نژاد، محسن. (1394)، «بررسی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر ریسک عملیاتی بانکداری الکترونیکی در بانک مسکن (مطالعه موردی: شعب بانک مسکن در استان لرستان)»، دو فصلنامه علمی- پژوهشی راهبردهای بازرگانی (دانشور رفتار)، دانشگاه شاهد، سال بیست و دوم،، دوره جدید، شماره 6، صص 87 – 98

*       سوپرانو، آلدو، کریلارد، برت، پیاچنسا، فابیو و راسپانتینی، دانیله. (1391)، «اندازه‌گیری ریسک عملیاتی و شهرت (رویکرد کاربردی)»، کامگار، امیر، پژوهشکده پولی و بانکی

*       شربت اوغلی، احمد و عرفانیان، امیر. (تابستان 1385)، «مطالعه تطبیقی و اجرای مدل های اندازه گیری ریسک عملیاتی مصوب کمیته بال در بانک صنعت و معدن»، فصلنامه علمی و پژوهشی شریف، شماره 34، ص 59-68

*       صفری، سعید و سلیمانی، رضا. (1387)، «تحلیل مدیریت ریسک عملیاتی نظام بانکداری الکترونیک با استفاده از رویکرد خودارزیابی (جامعه مطالعه یک بانک دولتی)»، دانشور دو ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد، سال هجدهم، دوره جدید، ص 1-47

*       عرفانیان، امیر و شربت‌اوغلی، احمد، «مطالعة تطبیقی و اجرای مدل‌های اندازه‌گیری ریسک عملیاتی مصوب کمیتة بال در بانک صنعت و معدن»، فصل‌نامة علمی و پژوهشی شریف، تابستان 1385، شمارة 34

*       عرفانیان، امیر. (1386)، «ریسکهای عملیاتی در بانکها (مطالعه موردی بانک صنعت و معدن)»، فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، شماره های 41 و 42، صص 95-116

*       عزیزی سرخانی، محمد جواد و کردلوئی، حمیدرضا. (1395)، «بررسی ابزارهای امنیتی بانکداری الکترونیک در بخش بانکداری دولتی بانک های هند با مروری بر جهانی شدن»، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، شماره 18، صص 253-262

*       فدائی‌نژاد، محمد اسماعیل، سهمانی اصل، محمد علی و سیاح، سجاد. (1391)، «مدیریت ریسک عملیاتی در نظام بانکداری»، انتشارات دستان، چاپ اوّل

*       گروه تحقیق و توسعه شرکت تحلیل‌گران سیستم- شرکت توسن (1389)، مدیریت ریسک عملیاتی (اصول و مبانی)، تهران، انتشارات آشیان، چاپ اول.

*       گروه مطالعات و مدیریت ریسک بانک اقتصاد نوین (آذر 1387)، اندازه‌گیری و مدیریت ریسک عملیاتی در مؤسسات مالی، تهران، نشر فرا سخن، چاپ اوّل.

*       Abdullah, Marliana, Shahimi,Shahida and Ismail, Abdul Ghafar,(2011) "Operational risk in Islamic banks: examination of issues", Qualitative Research in Financial Markets, Vol. 3 Issue: 2, pp.131-151

*       Akkizidis, Ioannis and Khandelwal, Sunil Kumar. (2008), Financial Risk Management for Islamic Banking and Finance, Palgrave Macmillan UK

*       Alexander, C.arol., (2003), Operational risk; Regulation, Analysis and Management, Prentice Hall, First Edition

*       Ames, Mark; Schuermann, Til; Scott, Hal S.  (2015), Bank capital for operational risk: A tale of fragility and instability, Journal of Risk Management in Financial Institutions, Volume 8, Number 3, pp. 227-243(17)

*       Barakat, Ahmed and Hussainey, Khaled (2013), Bank Governance, regulation, supervision and risk reporting: Evidence from operational risk disclosures in European banks, International Review of Financial Analysis, Volume 30, pp 254-273

*       Basel Committee on Banking Supervision, (January 2001), Operational Risk

*       Basel Committee on Banking Supervision, (July 2003), Supervisory Guidance on Operational Risk Advanced Measurement Approaches for Regulatory Capital

*       Chernobai, Anna, Jorion, Philippe and Yu, Fan (2011), The Dererminants of Operational Risk in U.S. Financial Institutions, Journal of Financial and Quantitative Analysis, Volume 46, Issue 6, pp 1683-1725

*       Crouhy, Michel, Galai, Dan & Mark, Robert (2001), Risk Management, New York: McGraw-Hill

*       Gregoriou, Greg N. (2009), Operational Risk toward Basel 3; best practices and issues in modeling, management and regulation, John Wiley & Sons Inc.

*       Hall, John (2010), Risk management & Finanacial Institutions, pearson publisher, 2nd edition

*       Kaiser, Thomas and Köhne, Marc. (2006), An introduction to operational risk, London: Risk Books

*       King J.L, (2001), Operational Risk, John Wiley & Sons, First Edition

*       Li, Yifei, Allan, Neil and Evans, John R. (2017), A Nonlinear Analysis of Operational Risk Events in Australian Banks, Journal of Operational Risk, Volume 12, Number 1, pp 1-22

*       Ong, Michael K (2004), The Operational Risk Management Framework, Professiona Risk Managers Handbook

*      SCANDIZZO, SERGIO (2005), Risk mapping and key risk indicators in operational risk management, Economic Notes by Banca Monte dei Paschi di Siena SpA, vol. 34, no. 2, pp. 231–256