دادرسی‌های چند سطحی در دعاوی زیست محیطی با نگاهی به ابعاد فقهی آن
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهعلیرضا محمدعلیزاده 1 , فرید آزادبخت 2 * , مسعود قاسمی 3
1 - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
2 - استادیار حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3 - استادیار حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
کلید واژه: محیط زیست, حقوق محیط زیست, دادرسی‌های چند سطحی, دادرسی‌های محیط زیستی ,
چکیده مقاله :
دادرسی‌های محیط زیستی به عنوان ابزاری کلیدی برای تأمین عدالت زیست‌محیطی و حفاظت از حقوق بشر مطرح هستند. این دادرسی‌ها با ایجاد سازوکارهای قانونی و قضایی مناسب، می‌توانند به حفظ محیط زیست سالم و تأمین حقوق نسل‌های آینده کمک کنند.در واقع دغدغه اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که سطوح مختلف دادرسی‌های محیط زیستی چگونه در تداوم و حفظ محیط زیست سالم و حقوق حقه جمعی بشری نقش خود را ایفا می‌نماید؟مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با منابع موجود کتابخانه ای انجام شده است . بر اساس یافته های پژوهش به نظر می‌رسد که دادرسی‌های چندسطحی در دعاوی زیست‌محیطی، از طریق ایجاد سازوکارهای قانونی و قضائی مناسب، قادرند به حفظ محیط زیست سالم و تأمین حقوق جمعی بشری کمک کنند. این دادرسی‌ها با تعامل مؤثر بین سطوح ملی و بین‌المللی، می‌توانند به بهبود سیاست‌های حفاظتی، افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق محیط زیست و تقویت مسئولیت‌پذیری کشورها و نهادها در قبال بحران‌های زیست‌محیطی منجر شوند.سطوح مختلف دادرسی‌های محیط زیستی، از جمله دادرسی‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، با ایجاد چارچوب‌های قانونی و رویه‌های قضایی متنوع، می‌توانند به بهبود کیفیت رسیدگی به دعاوی زیست‌محیطی کمک کنند. این سطوح مختلف به نهادهای قضایی اجازه می‌دهند تا به تناسب موضوع و شدت آسیب‌های زیست‌محیطی، تصمیمات مؤثرتری اتخاذ کنند.
Environmental litigation is considered a key tool for ensuring environmental justice and protecting human rights. By creating appropriate legal and judicial mechanisms, these proceedings can help preserve a healthy environment and secure the rights of future generations. In fact, the main concern of this research is to answer the question of how different levels of environmental litigation play their role in the continuation and preservation of a healthy environment and collective human rights. The present article was conducted using a descriptive-analytical method and available library resources. Based on the research findings, it seems that multi-level litigation in environmental lawsuits, through the creation of appropriate legal and judicial mechanisms, can help preserve a healthy environment and secure collective human rights. These proceedings, through effective interaction between national and international levels, can lead to improved protection policies, increased public awareness of environmental rights, and strengthened accountability of countries and institutions in response to environmental crises. Different levels of environmental proceedings, including national, regional, and international proceedings, can help improve the quality of environmental litigation by creating diverse legal frameworks and judicial procedures. These different levels allow judicial institutions to make more effective decisions, proportionate to the subject matter and the severity of environmental damage.
1. امیری، م. (1399). بررسی مشکلات قضائی در دعاوی محیط زیستی. تهران: انتشارات حقوقی دادگستر.
2. آرین، م. (1397). مطالعه تطبیقی حقوق محیط زیست و چالش‌های قضائی. تهران: انتشارات فقه و حقوق.
3. امیر ارجمند اردشیر ۱۳۷۳ حفاظت از محیط زیست و همبستگی بین المللی تحقیقات حقوقی، ش ١٥
4. پورهاشمی، سید عباس و بهاره ارغند. (1398). حقوق بین الملل محیط زیست. تهران: نشر دادگستر.
5. Avgerinopoulou, Dionysia-Theodora. (2003). "The Role of the International Judiciary in the Settlement of Environmental Disputes and Alternative Proposals for Strengthening International Environmental Adjudication." Prepared for Global Environmental Governance: The Post-Johannesburg Agenda, 23-25 October 2003, Yale Center for Environmental Law and Policy, New Haven, CT.
6. Baker, S. (2022). "Global Environmental Law and the Need for Standardization." Environmental Law Review, 24(1), 12-29.
7. Bodansky, D. (2010). The Art and Craft of International Environmental Law. Harvard University Press.
8. Cohen, J. (2004). Law and Society: A Critical Introduction. Oxford University Press.
9. Davis, K., & Slobodian, L. (2020). "Social Inequality and Environmental Justice." Environmental Sociology, 6(1), 24-35.
10. Di Gregorio, M. (2019). "Multi-level governance and power in climate change policy networks."
11. Fiss, O. (1999). The Law as It Could Be. Harvard University Press.
12. Genn, H. (2009). The Effects of Court Delay and Case Management Systems. University of London Press.
13. Garcia, T. (2022). "Public Awareness and Environmental Litigation." Journal of Environmental Law, 34(2), 55-70.
14. Gleick, P. H. (2022). "Water and Agriculture: A Global Perspective." Environmental Research Letters, 17(4), 11-15.
15. Hajer, M., et al. (2022). The Future of Environmental Governance. Environmental Science Policy, 127, 45-54.
16. Johnson, L. (2023). "International Environmental Law: Principles and Practice." Cambridge University Press.
17. Johnson, L. (2023). "Legal Education and Public Awareness: Bridging the Gap." Law Review, 55(4), 88-101.
18. Johnson, R. (2019). "Public Rights and Community Participation in Environmental Litigation." New York: University Press.
19. Miller, R. (2023). Specialized Environmental Courts: A Comparative Study. Routledge.
20. Merryman, J. H. (2007). The Civil Law Tradition: An Introduction to the Legal Systems of Europe and Latin America. Stanford University Press.
21. Rosen, L. (2010). The Judicial Process in the United States. Cambridge University Press.
22. Smith ,J.(2020) . “Multi-Level Litigation and Human Rights: A Global Analysis.” New York : United Nations .
23. Williams ,S.(2021) . “The Impact of Multi-Level Litigation on Environmental Legislation.” Journal of Environmental Law ,12(3) ,25–35.
24. Fairbrass, J., & Jordan, A (2004). Multi-level Governance and Environmental Policy.
25. ResearchGate (2013). Multi-Level Environmental Governance: a concept under stress?
26. Tandfonline (2023). Multilevel governance, climate (in)justice, and settler colonialism