بررسی فقهی و حقوقی نکات مثبت و منفی اعطای امتیاز به ایثارگران
محورهای موضوعی : فقه الجهادسیدجعفر موسوی 1 , هرمز اسدی کوه باد 2 , سید حسن حسینی 3
1 - دانشجوی دکترای تخصصی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
2 - دانشیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رامهرمز،رامهرمز، ایران
3 - گروه آموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی ، دانشگده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، رامهرمز ، ایران
کلید واژه: الخراج بالضمان, مسئولیت مدنی دولت, قانون ایثارگران, لزوم عدم ظلم.,
چکیده مقاله :
مسئله اعطای امتیاز به ایثارگران محترم از جمله مسائلی است که مبادی آن کمتر بررسی و از منظر فقه و حقوقی مغفول مانده است؛ لذا در پی سوال محوری این مسئله که مبادی اعطای امتیاز مادی و معنوی به ایثارگران، کدامند، با روش توصیفی – تحلیلی و با فحص در یافته های فقهی و حقوقی مبانی آن بررسی و تحلیل گشت. از اینرو در حوزه های دلایل قرآنی، قواعد فقهی و قواعد حقوقی مبادی آن معرفی شدند. دستاورد این بررسی ها شامل لزوم توجه به مجاهدین، قاعده الخراج بالضمان، الغنم بالغرم، ملازمه بین درک اموال و نمائات، در کنار مسئله مسئولیت دولت بر مبنای نفع ناشی از خطر، و استناد به لزوم عدم ظلم ، همچنین نظریه فراملی و مشترک استفاده از کهنه سربازان و تقدیر از آنان می تواند به عنوان مهمترین مبادی نظری اعطای امتیاز به ایثارگران محترم معرفی گردد. در وجه نوآوری این پژوهش با سایرین می توان بیان نمود که هیچ پژوهشی که به صورت کلی و جامع مبادی نظری اعطای امتیاز به ایثارگران را معرفی نموده باشد، بررسی نشده است و لذا پژوهش جاری در بررسی ها در اعتبار دهی به حقوق حقه ایثارگران گرانقدر حاصل شده است.
The issue of granting privileges to respected martyrs is one of the issues whose origins are less investigated and neglected from the point of view of jurisprudence and law; Therefore, following the central question of this issue, what are the principles of granting material and spiritual privilege to martyrs, its principles were investigated and analyzed with a descriptive-analytical method and by examining jurisprudential and legal findings. Therefore, in the fields of Quranic reasons, jurisprudence rules and legal rules, its basics were introduced. The results of these investigations include the need to pay attention to the Mujahideen, the rule of al-Kharaj Balzaman, Al-Ghanam Balgarham, the connection between the understanding of property and objects, along with the issue of the government's responsibility based on the benefit caused by the risk, and citing the necessity of non-cruelty, as well as the transnational and common theory of using veterans and honoring them can be considered as the most important theoretical foundations of granting Privileges should be introduced to the honorable martyrs. In terms of the innovation of this research, it can be stated with others that no research has been reviewed that has introduced the theoretical basis of giving privileges to martyrs in a general and comprehensive manner. And therefore, the current research in the investigations has resulted in crediting the rights of precious martyrs.
1 . - کریم عبداللهی نژاد حسین ناصری مقدم و قاسم عبیداوی 1931 ، مبانی فقهی اولویت استخدامی ایثارگران ص 181
.)11 : )طوسی 1931
1 ،)1333 : 92 (، الصحاح )جوهری، 1111 ، ج 1 : 391 (، المحیط )صاحب بن عباد، 1111 ، ج 11 : - جمهرة اللغه )ابن درید، 1388 ، ج 2
29 (، لسان : 193 (، المحکم )ابن سیده، 1121 ، ج 11 : 168 (، مفردات )راغب اصفهانی، 1112 : معجم المقاییس )ابن فارس، 1111 ، ج 9
116 ( و : 986 (، قاموس المحیط )فیروزآبادی، 1111 ، ج 1 : 939 (، مصباح المنیر )فیومی، 1111 ، ج 2 : العرب )ابن منظور، 1111 ، ج 12
212 ( از جمله کتبی هستند که این عبارت در آنان یافت میشود. : الافصاح )موسی، 1111 ، ج 1
1 الظاء و اللام و المیم أصلانِ صحیحان، أحدهما خلافُ الضِّیاء و النور، و الآخر وَضْع الشَّىء غیرَ موضعه تعدِّیاً....الأصل الآخَر ظَلَمه « -
ابن ( » أى ما وضع الشَّبَه غیرَ موضعه ،» مَن أشْبَهَ ]أباه[ فما ظَلَم « : یظلِمُه ظُلْماً. و الأصل وضعُ الشَّىءِ ]فى[ غیر موضعه؛ ألا تَراهم یقولون
.)168 : فارس، 1111 ، ج 9
.)193 : )راغب اصفهانی، 1112
1 .)1211 : - )حمیری، 1121 ، ج 3
1 .92 : - صاحب بن عباد، 1111 ، ج 11
1 نَقَلَ شیْخُنا « : 226 ( و همینطور، در تاج العروس آمده است : عسکری، 1111 ( » أصل الظلم نقصان الحق « : - صاحب الفروق میگوید
.)118 : زبیدی، 1111 ، ج 13 ( » عن بعضِ أَئمَّۀِ الاشْتِقاقِ أَنَّ الظُّلْم فی أَصْلِ اللُّغَۀِ النَّقْص
1 .)161 : - )ابن اثیر، 1963 ،ج 9
) )سهیل احمد فضل حوامده، 2116 ، ص 12
1 - صالحی مازندرانی, محمد, خلیلی, محمد حسین, کشاورز, علی, & نخجوانی, علی. ) 1112 (. لزوم تبعیت منفعت از ضمان؛ اقتضای
.168-191 ,)1( مواد 983 و 118 قانون مدنی. مطالعات حقوقی, 11 doi: 11,22133 /jls. . 2129,19812,1893 ، ص 112
1 - کریمی, عباس, صادقی راد, الهام, & تقی زاده, ابراهیم. ) 1933 (. تلاشی در راستای تبیین قاعده ملازمه نفع- مخاطره و جایگاه آن
.232-293 ,)1( در ضمان قهری شرعی. مطالعات حقوقی, 11 doi: 11,22133 /jls. . 2118,26611,2161 ؛ ص 219
1 .11-16 : - حر عاملی، 1113 ، ج 28
1 .131 : - اصغری، 1988
1 116 به بعد. : - نجفی، بیتا، ج 91
1 .3 :81 : - علیدوست، 1939
1 - گرجی اَزَندَریانی, علی اکبر, زارع شحنه, علیرضا, & فتحی, یونس. ) 1931 (. دلایل موجهۀ اولویتهای استخدامی ایثارگران و
.198-111 ,)2( کهنهسربازان در حقوق ایران و امریکا. دوفصلنامۀ بینالمللی حقوقبشر, 13__