بررسی تشکیلات اداری و اصناف در شام تا قرن هفتم هجری (با محوریت شیعیان در اقتصاد)

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

حسین مرادی نسب ^{1 *} , هادی شمس آبادی ² , حامد قرائتی ³

1 - عضو هئیت علمی گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2 - مدیر کانون فرهنگی تربیتی شهید احمد نقابی
3 - استادیار و عضو هئیت علمی گروه تاریخ اسلام دانشگاه باقر العلوم(ع)

تاریخ دریافت : 1401/05/27 تاریخ پذیرش : 1401/12/22 تاریخ انتشار : 1403/12/15

کلید واژه: &quot, تشکیلات اداری&quot, , &quot, شیعیان شام&quot, , &quot, اصناف&quot, , &quot, تاریخ اجتماعی&quot, ,

چکیده مقاله :

مطالعات تاریخی اجتماعی فصل نوینی در بررسی زندگانی پیشینیان است. در این بین یکی از مؤلفه‌های حاکمیتی تشکیلات اداری و اصناف است که دولت‌ها برای ساماندهی، نظم‌بخشی و تسهیل امور ارتباطی آنان با مردم به آن نیاز داشته‌اند تا افزون بر استحکام دولت، بتوانند امر اقتصاد و معیشت مردم را تدبیر نمایند. گردش اقتصاد جامعه به تشکیلات نیازمند است که لازمه آن، کسب سرمایه، تولید، درآمد و هزینه‌ها است. اما گروه‌‌های مختلف تلاش داشته‌اند تا در این تشکیلات نفش آفرین باشند. شیعیان همگام با سایرین در منطقه شام در سایه تشکیلات اداری و صنفی در پیشبرد امور اقتصادی جامعه سهیم بوده‌اند. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع موجود در پاسخ به این سؤال است که شیعیان چه نقشی در تشکیلات اداری و اصناف داشته‌اند؟ نتیجه آنکه شیعیان با داشتن دانش و مهارت در مناصب اداری به خصوص از نقابت و مرجعیت از موقعیت خوبی در جامعه آن عصر برخوردار بودند و با داشتن مشاغل آزاد در تجارت در منطقه سهم بزرگی ایفا کردند.

چکیده انگلیسی:

Social historical studies are a new chapter in the study of the lives of the ancients. Among them, it is one of the governance components of administrative organizations and guilds that governments need to organize, order and facilitate their communication with the people so that, in addition to the strength of the government, they can manage the economy and people's livelihood. The circulation of the society's economy requires organizations, which require the acquisition of capital, production, income and expenses; But different groups have tried to be successful in this organization. Along with others in the Sham region, Shiites have participated in the advancement of the economic affairs of the society under the shadow of administrative and trade unions. This article is based on the descriptive-analytical approach and based on the available sources in response to the question, what role did the Shiites have in the administrative organizations and guilds? As a result, Shiites had a good position in the society of that era with knowledge and skills in administrative positions, especially niqabt and authority, and they played a great role in trade in the region by having free jobs.