معنویت گرایی و ژرف اندیشی در دوره های تاریخی پیش از اسلام و سده های نخستین دوره ی اسلامی

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

زهرا خسروی ومکانی ¹

1 - دانشگاه آزاد زبان و ادبیات عرب ادبیات عرب، ادبیات فارسی، ادبیات تطبیقی، تا ... میدان امام حسین خیابان دماوند دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی مجتمع دانشگاهی ولی عصر

تاریخ دریافت : 1398/10/04 تاریخ پذیرش : 1399/04/19 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: ژرف اندیشی, سخنان حکیمانه, پیش از اسلام, سده های نخستین عصر اسلامی, ملت های کهن,

چکیده مقاله :

با توجه به اینکه مضامین معنوی ، اخلاقی ، حکمی و تأمل انگیز، از موضوع های مشترک ادبیات جهانی است. در این مقاله به موضوع ژرف اندیشی در ادبیات کهن عربی و پارسی در دوره ی پیش از اسلام و سده های نخستین عصر اسلامی پرداخته شده و پاره ای از شواهد موجود در ادبیات منظوم و منثور عربی و ایرانی در این زمینه معرفی شده است؛ در آغاز به بررسی و معرفی این آثار در ادبیات عربی پرداخته شده و در ادامه پاره ای از این مضامین در ادبیات کهن پارسی بیان شده، هرچند که به سبب درآمیختگی ادبیات پارسی با ادبیات عربی در عصر اسلامی و ترجمه ی مضامین معنوی موجود در ادب پارسی به زبان عربی، گاه تفکیک میان آنها چندان آسان نیست. این گونه ی ادبی آکنده از سخنان حکیمانه ی تامل برانگیز و اخلاق گرا است که نگاهی ژرف به انسان، و تمامی پدیده های هستی دارد و در پژوهش های ادبی مورد توجه است.

چکیده انگلیسی:

There is the Moralism literature near the ancient nations example: Persian, Indian, Arabs, Greeks …, because they have the rich culture and wise words in their literature, particularly in their poem and prose . We have discussed the Moralism literature and deep-thoughts near the Arabs and Iranian. There is very wise words and moral speeches in the Arabic literature in the pre-Islamic period: for example : in the poems which composed by Zuhayr bin Abi Sulma, Labid bin Rabia , Adi bin Zayd and etc…. and in the proses which were said by Qus bin Saadah and Aktham bin Sayfi; and in the Islamic period , we see that very spiritual poems there are in the poems which were versified by Abu Al Atahiyah, Mutanabbi, Bashshar, Salih bin Abd al quddus, so we see that in this period the Iranian moral literature and wish speeches which have remained from the pre-Islamic period, from the Sasanian kings and the wisemen was translated by Moslems authors. There was the moral literature between the ancient Iranian , especially near the Sasanian period. These books were named "Andarz nameh", "Pand nameh", "Khoday nameh" and in the Islamic period, appeared the great poets and writers who paid attention to spiritual literature and composed this kind of poem and prose, example: Ferdowsi, Sanayi, Attar, Mowlavi, Nizami, Nizam al Mulk, Aunsur al maali and etc…