کاربرد تحلیل عاملی در مدل ترکیبی DEA فازی با مدل مارکوویتز در تعیین پرتفویی از کاراترین شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران
محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادارحمزه پورباباگل 1 , محمد حسین نیری 2
1 - کارشناس ارشد مهندسی مالی دانشگاه رجا قزوین
2 - کارشناس ارشد مهندسی مالی دانشگاه رجا قزوین
کلید واژه: تحلیل عاملی, تحلیل پوششی داده های فازی, مدل مارکوییتز, مرز کارا,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این تحقیق، ترکیب روش تحلیل پوششی داده های فازی با مدل مارکوویتز به منظور تعیین پرتفوی بهینه از کاراترین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بدین ترتیب که در مرحله اول و با استفاده از DEAشرکت های کارا را به عنوان مجموعه کارا انتخاب کرده، البته با اضافه نمودن محدویت های کنترل وزنی برای دودسته از معامله گران (ریسک پذیر و ریسک گریز) دو دسته شرکت های کارا را انتخاب میکنیم و در مرحله دوم با استفاده از مدل مارکوویتز و با توجه به میزان ریسک گریزی، از میان مجموعه کارا، پرتفوی بهینه را تشکیل می دهیم. یکی از مشکلات روش های تصمیم گیری چند معیار, حجم بالای شاخص ها می باشد که برای رفع این مشکل می توان از روش تحلیل عاملی بهره برد و ابعاد مسئله را تا حد ممکن کاهش داد. در این تحقیق ابتدا با در نظر گرفتن نظرات خبرگان, متغیرها و شاخص های اصلی مرتبط با کارایی شرکت ها را تعیین کرده (کلا 15 نسبت مالی), سپس با کمک تحلیل عاملی و در دو مرحله و تا حد ممکن تعداد این شاخص ها را کاهش داده و به 8 نسبت رسانده, سپس با اعمال محدودیت های وزن نسبی در مدل تحلیل پوششی داده ها برای دو نوع سرمایه گذار, مجموعه کارا را تشکیل داده ایم. مطلوبیت معیار های ریسک و بازده از نظر سرمایه گذاران نسبی است، لذا در این تحقیق تلاش می شود با تقسیم بندی سرمایه گذاران به دو دسته ریسک گریزان و ریسک پذیران، مجموعه های کارای مرحله اول را به دست بیاوریم. این موضوع را با اعمال محدودیت های کنترل وزن نسبی در مدل تحلیل پوششی داده ها اعمال می کنیم.در نهایت سرمایه گذار قادر خواهد بود با توجه به میزان ریسک گریزی(ریسک پذیری) خود از میان مجموعه های کارا، پرتفوی بهینه مطلوب خود را با کمک مدل مارکوییتز تشکیل دهد.البته در این مرحله با توجه به اینکه انتخاب های ما برای تشکیل پرتفوهای بهینه از میان شرکت های مجموعه کارا گام قبلیست, اشکال اساسی که به مدل مارکویتز گرفته می شود که همان در نظر نگرفتن سایر شاخص ها در فرایند تصمیم گیری می باشد, رفع شده است.
The main goal In this paper is to merge fuzzy DEA with Markowitz model to construct optimized portfolio of efficient companies in Tehran bourse. So, first using of DEA we choose efficient companies as efficient group, although we choose two type of efficient companies with adding controlling relative weight constraints for two type of investors ( risk aversive & risk taker ), Then, using of Markowitz model with regarding of the level of risk aversion, we construct efficient portfolio from efficient group.The large number of criteria is one of the MCDM model's problems for solving this problem we can use of factor analysis to reduce a complex data set to a lower dimension. In this paper with respect to experts's opinions,firstly the main variables corresponding to company's efficiency were assigned ( 15 financial ratio ) and then using of factor analysis we reduse the number of these variables to eight, after that with adding controlling relative weight constraints to DEA model, we construct efficient groap for two type of investors ( risk aversive & risk taker ). due to relativeness of risk and return in terms of investors, whit imputing investors to type( risk aversive & risk taker), efficient groaps were constituted. Finaly investor can, with regarding of the level of his risk aversion, using of Markowitz model, construct optimal portfolio from efficient groaps. Though in final step optimal portfolios were choosed from efficient groaps, thus one of the main problem of Markowitz model that is nonregarding other criterion except risk and return, will be soleved