آزمون وجود حباب و رفتار انفجاری در بازار سهام ایران

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

کاظم بیابانی خامنه ¹ , سعید خزایی ² , امیرحسین افشاریان ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی، موسسه آموزش عالی البرز
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی، موسسه آموزش عالی البرز

تاریخ دریافت : 1393/07/28 تاریخ پذیرش : 1393/10/01 تاریخ انتشار : 1395/01/15

کلید واژه: رفتار انفجاری, حباب, آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمی, GSADF, SADF,

چکیده مقاله :

هدف از این پژوهش آزمون وجود رفتار انفجاری و شناسایی دوره‌های حبابی محتمل در بازار سهام ایران در دوره دی ماه 1387 تا شهریور 1393 است. در دوره‌هایی که چندین حباب قیمتی رخ می‌دهد فرآیندی که سری زمانی مورد بررسی از آن پیروی می‌کند از یک فرآیند گام تصادفی به فرآیندی انفجاری تبدیل می‌شود. در این حالت اغلب آزمون‌های سنتی قدرت تشخیص مناسبی نخواهند داشت زیرا لازم است که آزمون توانایی تشخیص تغییر فرآیند سری زمانی از I(0) به I(1) هنگام وقوع حباب و از I(1) به I(0) در زمان رکود را داشته باشد . به این دلیل در این پژوهش از روش GSADF و SADF که مبتنی بر آزمون ریشه واحد ADF راست دم بوده و اخیراً توسط فیلیپس و همکاران(2014) معرفی گردیده، بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در 69 ماه مورد بررسی 15 ماه، از جمله تیرماه 1392 تا دی ماه 1392 بازار سهام با پدیده حباب مواجه بوده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is testing of existence explosive behavior and identifying periods with price bubbles in stock market of Iran in January 2008 until September 2014. In periods that multiple price bubbles occurs, process of time series change from random walk to an explosive behavior. In this cases most of the traditional unit roots tests has less power in detecting bubbles because It is necessary that unit root test is able to detecting changes in time series from I(0) to I(1) during bubbles and changing I(1) to I(0) during collapse. For this reason, in the present study Sup ADF and Generalized SADF tests that’s based on right tail augmented Dickey-Fuller unit root test that recently Introduced by Phillips et.al (2014) was applied for testing explosive behavior. According to the results, existence of bubbles in the 15 months of samples, and specially July 2013 until December 2013 is confirmed

منابع و مأخذ:

*      گداری،اکبر. (1385). "بررسی حباب قیمتی در  بورس اوراق بهادارتهران درطی سالیان اخیر"1384-1383 ؛پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده تربیت مدرس.

*      علی‌پور،سیاوش. (1386). "بررسی وجودحباب های قیمتی عقلایی دربورس اوراق بهادار تهران"؛پایان نامه کارشناسی ارشدرشته مدیریت بازرگانی،دانشگاه مازندران.

*      سلطانی،اصغر. (1386). "بررسی حبابهای قیمتی سهام دربورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1370-1380. "پایان نامه دکتری مدیریت بازرگانی،دانشگاه شهید بهشتی تهران.

*      واعظ،محمد،ترکی، لیلا. (1387). "حباب قیمت‌هاوبازارسرمایه درایران"،مجله ی پژوهشی دانشگاه اصفهان شماره .3 جلد 33.

*      صالح آبادی،علی ودلیریان،هادی. (1389). "بررسی حباب قیمتی دربورس اوراق بهادارتهران". فصلنامه بورس اوراق بهادار شماره 9،بهار 89،سال سوم.

*      عباسیان،عزت اله و فرزانگان،الهام (1390). "رفتارمعامله‌گران اختلال‌زا وحباب دربورس اوراق بهادارتهران"،دانشکده اقتصاددانشگاه تهران .تحقیقات اقتصادی،شماره 46.

*      سبزه‌ای،فاطمه وعیاسلو،مهدی. (1390). " بررسی حبابی بودن قیمت سهام 50 شرکت فعال بورس اوراق بهادارتهران طی سالهای 1387 و 1388" فصلنامه پژوهشی مالی. سال دوم. پاییز 90.

*      رهنمای رودپشتی،فریدون ومعدنچی زاج،مهدی و بابالویان،شهرام. (1391)"بررسی کارایی اطلاعاتی وحباب عقلایی قیمت بورس اوراق بهادارتهران وزیربخشهای آن بااستفاده ازآزمون نسبت واریانس وآزمون پایایی قیمت- سود". فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار،شماره چهاردهم،تابستان 91.

*      عباسیان،عزت اله و نظری،محسن وفرزانگان،الهام. (1391). "اثرسیاست پولی درپیدایش حباب قیمتی سهام دربورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بورس اوراق بهادار شماره 18،تابستان 91،سال پنجم.

*      شورورزی،محمدرضا وقوامی،هادی وحسینپور،حمید. (1392). "رابطه بین شفافیت اطلاعات بازارسرمایه و بروزحباب قیمت" دوفصلنامه اقتصاد پولی،مالی (دانش وتوسعه سابق) دوره جدید،سال بیستم،شماره 5،بهارو تابستان 92.

*      Bohl, M. T., Kaufmann, P., & Stephan, P. M. (2013). From hero to zero: Evidence of performance reversal and speculative bubbles in german renewable energy stocks. Energy Economics, 37, 40-51.

*      Campbell, J. Y, Shiller R. J. (1987); Cointegration and Tests of Present Value Models; journal of Political Economy. University of Chicago press. vol.95 (5). PP.1062-1088 October.

*      Chang, T., Wu, T. P., Aye, G., & Gupta, R. (2014). Testing for Multiple Bubbles in the BRICS Stock Markets (No. 201407).

*      Chen, W., & Bettendorf, T. (2013). Are There Bubbles in the Sterling-dollar Exchange Rate? New Evidence from Sequential ADF Tests.

*      Diba, B. T., & Grossman, H. I. (1988). Explosive rational bubbles in stock prices?. The American Economic Review, 520-530.

*      de Oliveira, M. M., & Almeida, A. C. (2014). Testing for rational speculative bubbles in the Brazilian residential real-estate market. arXiv preprint arXiv:1401.7615.

*      Etienne, X. L., Irwin, S. H., & Garcia, P. (2014). Bubbles in food commodity markets: Four decades of evidence. Journal of International Money and Finance, 42, 129-155.

*      Evans, G. W. (1991). Pitfalls in testing for explosive bubbles in asset prices. The American Economic Review, 922-930.

*      Gurkaynak, R. S., 2008, Econometric tests of asset price bubbles: taking stock. Journal of Economic Surveys, 22, 166–186.

*      Homm,U. and Breitung, J. (2012). ‘Testing for speculative bubbles in stock markets: a comparison of alternative methods’, Journal of Financial Econometrics, Vol. 10, pp. 198–231.

*      Manap, T. A. A., & Omar, M. A. (2014). Speculative Rational Bubbles: Asset Prices in GCC Equity Markets. Journal of Islamic Finance, 3(1).

*      Phillips, P. C. B., Shi, S. andYu, J. (2011a). Testing for Multiple Bubbles, Singapore Management University, Working Papers No. 09-2011.

*      Phillips, P. C. B., Shi, S. andYu. (2014). Specification Sensitivity in Right-Tailed Unit Root Testing for Explosive Behaviour. oxford bulletin of economics and statistics, 76, 3 0305–9049.

*      Phillips, P. C. B., Wu, Y. and Yu, J. (2011b). ‘Explosive behavior in the 1990s Nasdaq: when did exuberance escalate asset values?’ International Economic Review, Vol. 52, pp. 201–226.

*      Shiller Robert, J.(1981) "Do Stock Prices Move Too Much to be justified by Subsequent Changes in Dividends", The American Economic riviee, July 1981

*      Tirole, J. (1985). Asset Bubbles and Overlapping Generations. Econometrica. 53. P.P.1499-1528.

*      Yanagawa, N., & Grossman, G. M. (1992). Asset bubbles and endogenous growth (No. w4004). National Bureau of Economic Research.