تاثیر داستان سرایی دیجیتال بر مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی دانش آموزان
محورهای موضوعی : تعلیم و تربیت
سعید فارسی
1
*
,
حمیده زارع دهقانانی
2
1 - دانشکده تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
2 - گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
کلید واژه: داستان سرایی دیجیتال, سواد اطلاعاتی, تفکر انتقادی, دانش‌آموزان ,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، تبیین تاثیر داستان سرایی دیجیتال بر مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان پایه یازدهم دختر ناحیه دو شهر شیراز بود.
روش شناسی پژوهش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم دختر ناحیه دو شهر شیراز به تعداد 7800 نفر در سال تحصیلی 1404-1403 بود که 60 نفر از دانش‌آموزان به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب و به طور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. یادگیری زبان انگلیسی در 5 جلسه 45 دقیقه‌ای هفته‌ای یک جلسه از طریق داستان سرایی دیجیتال برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش مورد آزمون قرار گرفتند. از پرسشنامه سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات دانش‌آموزان لائو ویوئن (2014) و پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس (2003) به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شد و روایی و پایایی آن تایید گردید. به منظور آزمون فرضیه ها از تجزیه و تحلیل کوواریانس و نرم افزار spss نسخه 27 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح معناداری ۰/۰۵ نشان داد که داستان‌سرایی دیجیتال بر مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان پایه یازدهم دختر ناحیه دو شهر شیراز تاثیر معنادار دارد. داستان‌سرایی دیجیتال بر مهارت‌های سواد اطلاعاتی (سواد اطلاعاتی، سواد اینترنتی، سواد رایانه‌ای) دانش‌آموزان پایه یازدهم دختر ناحیه دو شهر شیراز تاثیر معنادار دارد. داستان‌سرایی دیجیتال بر تفکر انتقادی (خلاقیت، بالندگی، تعهد) دانش‌آموزان پایه یازدهم دختر ناحیه دو شهر شیراز تاثیر معنادار دارد.
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج استفاده از داستان‌سرایی دیجیتال در محیط‌های آموزشی می‌تواند موجب ارتقای کیفیت یادگیری، توسعه توانایی‌های شناختی و افزایش مهارت‌های تحلیل اطلاعات شود.
Introduction and Objective: The present study aimed to investigate the impact of digital storytelling on the information literacy skills and critical thinking of eleventh-grade female students in District 2 of Shiraz.
Research Methodology: This study was applied in purpose and employed a quasi-experimental design with pre-test and post-test measures, including both experimental and control groups. The statistical population consisted of all 7,800 eleventh-grade female students in District 2 of Shiraz during the 2024-2025 academic year. A sample of 60 students was selected using random cluster sampling and was equally divided into experimental and control groups. The experimental group received English language instruction through digital storytelling in five 45-minute sessions (one session per week), while both groups were assessed before and after the intervention. Data collection instruments included Lau's (2014) Student Information and Communication Technology Literacy Questionnaire and Ricketts' (2003) Critical Thinking Questionnaire, the validity and reliability of which were confirmed. Analysis of covariance (ANCOVA) was performed using SPSS version 27 to test the hypotheses.
Findings: The data analysis results at a significance level of 0.05 indicated that digital storytelling has a significant impact on both the information literacy skills and critical thinking of the participants. Specifically, digital storytelling significantly affected the students' information literacy skills (including information literacy, internet literacy, and computer literacy). Furthermore, digital storytelling significantly influenced the students' critical thinking (including creativity, maturity, and commitment).
Discussion and Conclusion: Based on the results, the use of digital storytelling in educational settings can enhance the quality of learning, develop cognitive abilities, and improve information analysis skills
Alharbi, S. M., Elfeky, A. I., & Ahmed, E. S. (2022). The effect of e-collaborative learning environment on development of critical thinking and higher order thinking skills. Journal of Positive School Psychology, *6*(6), 6848–6854.
Chu, H. C., Lu, Y. C., & Tu, Y. F. (2025). How GenAI-supported multi-modal presentations benefit students with different motivation levels: Evidence from digital storytelling performance, critical thinking awareness, and learning attitude. Educational Research Journal, *28*(4), 2049–2069.
González-Cacho, T., & Abbas, A. (2022). Impact of interactivity and active collaborative learning on students’ critical thinking in higher education. IEEE Revista Iberoamericana de Tecnologias del Aprendizaje, *17*(3), 254–261. https://doi.org/10.1109/RITA.2022.3191282
Khodabin, M., Zereh Saz, M., Akshik, S. S., & Azadi Ahmadabadi, G. (2024). Investigating digital storytelling as a tool for improving/developing information literacy skills. Library and Information [In publication]. (In Persian).
Nikkho, A. (2025). Investigating the role of educational technologies in promoting information literacy. Journal of Educational Studies, *25*(4), 102–120. (In Persian).
Omidi Shaal, M., Bandali, B., Abolghasemi, M., & Saadati, Z. (2024). Comparing the effect of digital story-based and traditional story-based teaching on reading and writing skills of first grade elementary school students. Educational Technology [Ready for publication]. (In Persian).
Rosyid, A., Fauzia, N., Darma, D. B., Abida, F. I. N., & Iye, R. (2025). The impact of digital storytelling applications on enhancing critical thinking abilities in higher education students. Room of Civil Society Development, *4*(1), 79–89.
Soheili, F., Ali Mahmoudi, R., & Azadi, S. (2023). The role of gamification in learning information literacy skills of students. Journal of Library and Information Science, *13*(1), 80–102. (In Persian).
Soleiman Pour-Omran, M., & Alizadeh, S. (2022). Predicting the relationship between collaborative learning, creative thinking and critical thinking with social skills of students at the University of Medical Sciences. Ahvaz Jundishapur Education Development Quarterly, *11*(2), 132–145. (In Persian).
Tamimi, M. A. M. A. (2024). Effects of digital story-telling on motivation, critical thinking, and academic achievement in secondary school English learners. Research in Social Sciences and Technology, *9*(1), 305–328. https://doi.org/10.46303/ressat.2024.17
Wiwikananda, S. K. S., & Susanti, A. (2022). Improving students’ critical thinking skills through digital storytelling on narrative text. Pioneer: Journal of Language and Literature, *14*(2), 356–375.
Zou, D., Zhang, R., Xie, H., & Wang, F. L. (2021). Digital game-based learning of information literacy: Effects of gameplay modes on university students’ learning performance, motivation, self-efficacy and flow experiences. Australasian Journal of Educational Technology, *37*(2), 152–170. https://doi.org/10.14742/ajet.6680