ارزشیابی محیط‌زیستی محل دفن فعلی پسماندهای شهر سمنان براساس معیارهای مکان یابی محل های دفن

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

نیلوفر عابدین‌زاده ¹ , فاطمه قنبری ²

1 - کارشناس ارشد محیط‌زیست، عضو هیات علمی پژوهشکده محیط‌زیست جهاد دانشگاهی
2 - کارشناس ارشد محیط‌زیست، کارشناس پژوهشی پژوهشکده محیط‌زیست جهاد دانشگاهی *(مسوول مکاتبات).

تاریخ دریافت : 1389/07/21 تاریخ پذیرش : 1389/12/12 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: محل دفن, پسماند, ارزشیابی محیط‌زیستی, مکان‌یابی, شهر سمنان,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: امروزه با افزایش شهرنشینی در شهرهای بزرگ و هم چنین افزایش سرانه تولید پسماند شهری به علت صنعتی شدن جوامع، جمع‌آوری و دفع پسماندهای شهری به یکی از مهم‌ترین مقوله های مدیریت جامع پسماندهای شهری تبدیل شده است. محل‌های دفن غیر بهداشتی پسماند، اثرات نامطلوبی روی محیط بر جای می‌گذارند. زمانی این اثرات شدت بیشتری خواهند داشت که محل‌های دفن بدون انجام فرآیند مکان‌یابی انتخاب شده باشند. کاربرد روش‌های متداول سنجش محل‌های دفن پسماند به منظور شناسایی اثرات ناسازگار و اعمال اقدامات در جهت کاهش این اثرات اهمیت زیادی دارد. مواد و روش‌ها: جهت انتخاب و ارزیابی محل دفن پسماند از معیارها و شاخص های مختلفی استفاده می شود. در این مطالعه محل دفن پسماندهای شهر سمنان با استفاده از نقشه‌های شیب، توپوگرافی، کاربری اراضی، تیپ خاک و نقشه‌های هم عمق آب زیرزمینی و توسط سه مدل اولکنو، منوری و دراستیک مورد بررسی قرار گرفته و نتایج با یکدیگر مقایسه شده‌اند. یافته‌ها: این محل براساس روش اولکنو در طبقه خوب و بر اساس روش منوری در طبقه قابل‌قبول قرار دارد. بر اساس مجموع امتیازدهی پارامترها در روش دراستیک نیز در محدوده امتیاز بهتر قرار می‌گیرد. بحث‌ونتیجه‌گیری: علی‌رغم اینکه این محل بدون انجام فرآیند مکان‌یابی به‌منظور دفن پسماندهای شهر سمنان انتخاب شده است و در وضعیت مناسبی قرار دارد، اما با توجه به بررسی انجام شده، در راستای بهبود این محل اقدامات طراحی، مهندسی و مدیریت در هنگام بهره‌برداری ضروری به‌نظر می‌رسد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Today by increasing the urbanization in bid cities and increasing solid waste percapita for industrialization of societies, waste collection and disposal have hanged to one of the most important issues in municipal solid waste management. Solid waste landfills have adverse impacts on environment. These impacts will intensify more when landfill sites have chosen without any site selection processes. Therefore it is essential usage of current evaluation techniques for identification of adverse impacts and offer approaches in order to diminishing negative impacts. Methods and materials: Many difference parameters and criteria are used for site selecting and evaluating of landfills. In this study, the landfill of  Semnan have been evaluated by using data from slope, topography, land use, soil type and ground water maps  via three current methods of evaluating of landfills. Results: This site is classified in good category in Oleckno method, acceptable category by using Monavari method and it is placed in better score range by applying Drastic method. Conclousion: Despite this site has chosen without site selection process, it locates in suitable position. According to this study, it is necessary to attend engineering action and design and landfill management.

منابع و مأخذ:

1. عبدلی، محمد علی، بازیافت مواد زاید جامد، دانشگاه تهران، 1385.


2. احمدی‌فر، مهدی، سرتاج، مجید، بررسی عملکرد روش نیمه‌هوازی پسماندهای شهری. چهارمین همایش ملی مدیریت پسماند 1387، 1 و 2 اردیبهشت، مشهد.


3.  عبدلی، محمد علی، مدیریت مواد زاید جامد و روش‌های کنترل آن، سازمان بازیافت و تبدیل مواد، 1374.


4. USEPA (1995), "Manual, Groundwater and Leachate treatment systems", Report NO.EPA/625/R-94/005.


5. Rowe, R. K.(1995). "Leachate characteristics for municipal solid waste landfills", UWO. Geotechnical Research center Report NO. GEOT-8-95, ISSN 0847-0626.


6. SWANA (1992). "A Compilation of Landfill Gas Field Practices and Procedure", Landfill Gas Division of the Solid Waste Association of North America (SWANA).


7. Wright.T.sRichard & G.Nebel, Bernard,(2004) Environmental Science Toward Sustainable Future,prentice-hall of India.


8. Glynn, Henry (2004), Environmental science and Engineering, prentice-hall of Indi.


9. منوری، مسعود، ارباب، پریناز، ارزشیابیزیستمحیطیمحلهایدفنپسماندهایشهریاستانتهران، علوم محیطی.1384. (8):8-1.


10. عبدلی، محمد علی و همکاران، بررسی معیارهای انتخاب محل دفن مواد زاید جامد جهت اصلاح محل‌های دفن غیربهداشتی موجود در شهرهای ایران، اولین همایش تخصصی مهندسی محیط‌زیست (سلکو)، 1386، دانشگاه تهران.


11. Monavari. M., Khorasani. N., Omrani. Gh., Arbab., P.,(2007), The Study of Municipal Solid Waste Landfills in Tehran Using Oleckno Method, J.Env.Sci.Tech., (32).


12. قنبری، فاطمه. بررسی روند تغییرات محل دفن پسماندهای شهر رشت در یک دوره ده ساله(86-1376). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.1386.


13. فرزانه، گیتا،  بررسی اثرات زیست‌محیطی محل دفن مواد زاید جامد منطقه غرب استان گلستان، محیط‌زیست، 1383. 42: 65-59


14. Wang, L., (2007), Assessment of Groundwater Vulnerability to Landfill Leachate Induced Arsenic Contamination in Maine, US. Intro GIS Term Project Final Report. Dept. of Civil & Environmental Engineering.


15. Silva Garcia. J.T., Ramos Leal. J.A., Ochoa Estrada. S., Estrada Godoy. F., (2004), Morphometric and Vulnerability Methods in the Selection of landfill Sites in Active Tectonic Area: Tangancicuaro Valley, Michoacan, Mexico. Geofisica Internacional. 43(4), 629-640.


16. منوری، مسعود، سنجش کاربرد ضوابط در مکانیابی محل‌های دفن مواد زاید جامد مناطق مرطوب کشور، پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات ، تهران. 1378.


17. Gebhardt. K., Jankowski. J., (1986) Preliminary Landfill Siting Related Analysis Using Simple Modeling Techniques. Engineering Geology,. 23: 291-306.