ارزیابی اثرات عملکرد نامطلوب موتورخانه‌ها بر هدررفت انرژی و کیفیت هوای شهرها
محورهای موضوعی : انرژی های تجدید پذیرمرضیه مهتابی 1 , محمد ارجمند 2
1 - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور، ایران.
2 - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات، اهواز، ایران.
کلید واژه: موتورخانه, احتراق, بهینه‌سازی, آلودگی هوا, معاینه فنی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: عصر حاضر، دوران وقوع چالش‌ها و بحران‌های محیط زیستی است که از جمله می‌توان به آلودگی هوا و اثرات نامطلوب آن بر انسان‌ها، گیاهان، جانوران و حتی ساختمان‌ها و سازه‌های مصنوع بشر اشاره کرد. به کار بردن سوخت‌های فسیلی با هدف تأمین انرژی مورد نیاز فعالیت‌ها و فضاهای گوناگون، از دلایل عمده بروز آلودگی هوا به‌شمار می‌رود. در این میان، سهم مراکز مسکونی آن‌گونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است، به‌ویژه آن‌که گرایش عمده مراکز مسکونی به استفاده از سیستم موتورخانه مرکزی، اهمیت مساله آلودگی هوا و کنترل آن را در این منابع ثابت آلاینده برجسته‌تر می‌سازد. روش بررسی: در این فرآیند، موتورخانه‌ها از لحاظ چیدمان فضایی، عملکرد فنی، راندمان و محصولات احتراق بازدید شده، با تنظیم عملکرد مشعل و تشخیص عیوب و نواقص احتمالی و تبیین راه‌حل‌ها، فرآیند مذکور را تا حد امکان بهینه می نماید. یافته‌ها: نتایج حاصل از اجرای این طرح نشان‌دهنده عدم مطلوبیت عملکرد موتورخانه‌هاست که از جمله دلایل آن می‌توان به عدم رعایت استاندارد در ساختمان موتورخانه، چیدمان نامناسب تجهیزات و کارکرد نامناسب آن ها، عدم سرویس به موقع، تنظیم نبودن مشعل و مکش نامناسب دودکش اشاره کرد که مصرف بیش از حد و البته توأم با نقص سوخت و در نتیجه آلودگی هوا را به دنبال داشته است.با توجه به اهمیت مقوله آلودگی هوا، به‌ویژه در کلان شهرها و شهرهای صنعتی کشور و نیز محدودیت منابع انرژی، معاینه فنی موتورخانه ساختمان‌ها راهی است برای دستیابی به سه هدف عمده و تأثیرگذار: بهینه ساختن مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا و ایمنی ساکنین ساختمان‌ها.
Background and Objective: Currently, there are many environmental challenges and crises such as air pollution and its unpleasant effects on human, plants, animals and even man-made buildings and structures. Use of fossil fuels to supply the energy requirements for different activities and spaces is the main reason for occurrence of air pollution. Usually the share of residential centers is not considered. In particular, the major trend in residential centers is using central boiler houses, which further highlights the importance of air pollution and its control in these pollutant stationary sources. Method: In this process, boiler house is inspected by spatial arrangement, technical operation, efficiency and combustion products. Afterward, by tuning the performance of the burner, detection of probability defects and proposing the solutions, that process is optimized as much as possible. Findings: The result of this project shows that the performance of the boiler house is undesirable. The reasons for this situation are: non-compliance of standards in boiler house building, improper arrangement of equipment and its undesirable operation, lack of timely service, unadjusted burners and improper chimney draft. These problems cause excessive and incomplete consumption and consequently lead to air pollution. Considering the importance of air pollution, especially in metropolitan and industrial cities, and also limited energy sources, technical inspection of boiler houses can be a way to access three main and effective objectives: optimization of energy consumption, reduction of air pollution and residents safety in buildings.
1- بوتکین. د و کلر. ا، 1382، شناخت محیط زیست: زمین، سیاره زنده، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
2- مبینی دهکردی. ع، حوری جعفری. ح و حمیدی‌نژاد. ع، 1388، ارزیابی شاخص‌های مدیریت انرژی در ایران و جهان، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 51، ص294-271.
3- دفتر برنامه‌ریزی کلان برق و انرژی وزارت نیرو، ترازنامه انرژی سال1385.
4- خوشنویسان. س، جمالی. م، صفری. م، ریاحی. م، دادخواه. ر و قربانی. م، 1388، پتانسیل‌های صرفه‌جویی سوخت و کاهش گازهای آلاینده در سیستم احتراق موتورخانه‌های خانگی، هفتمین همایش ملی انرژی.
5- حاجیان. ر، خوشنویسان. س و ریاحی. م، 1390، بررسی تجربی تأثیر ازدیاد هوای اضافی بر افزایش CO در مشعل‌های خانگی، چهارمین کنفرانس سوخت و احتراق ایران، دانشگاه کاشان.
6- http://www.ifco.ir/building/ConservationHints/MotorPages.asp
7- سامانه اینترنتی سازمان ملی استاندارد ایران، 1391، استاندارد ملی 16000: معاینه فنی دوره‌ای با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش انتشار آلاینده‌های هوا – دستورالعمل بازرسی و آزمون دوره‌ای، ویرایش اول.