کاربرد نرم افزار Aq.QA دربررسی کیفیت وتعیین مشخصات شیمیایی منابع آب زیرزمینی (مطالعه روستاهای دشت سنقر،کرما نشاه)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

امیر حسام حسنی ¹ , پرستو ستاره ² , امیر حسین جاوید ³ , علی اکبر زینتی زاده ⁴

1 - استاد مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه مهندسی محیط زیست، تهران، ایران.
2 - دکتری مهندسی محیط زیست، مرکز تحقیقات عوامل مؤثر بر محیط زیست سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه،کرمانشاه، ایران.*(مسوول مکاتبات)
3 - استاد مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
4 - استاد مهندسی محیط زیست، دانشگاه رازی، گروه شیمی کاربردی، کرمانشاه، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/08/10 تاریخ پذیرش : 1396/02/15 تاریخ انتشار : 1399/02/01

کلید واژه: کیفیت آب زیرزمینی, نرم افزارAq.QA, دیاگرام Stiff, دیاگرام Piper,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: توجه به تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی، به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک ضروری است. روش بررسی: وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی روستاهای شهرستان سنقربا نمونه برداری از 37 منبع تامین آب زیرزمینی ،شامل 19 حلقه چاه، 15دهنه چشمه و3 رشته قنات در دو دوره زمانی پر آب (اسفند 1388) و کم آب (مهر 1389) مورد مطالعه قرار گرفت و 19 پارامتر شیمیایی آب شرب مورد آزمایش قرار گرفت، درستی نتایج بر اساس موازنه جرم یونی ارزیابی و نتایج به دست آمده از پارامترهای کیفی با مقادیر استاندارد آب آشامیدنی مقایسه و دیاگرام های شیمیایی آب(Stiff، Ion balance (Piper با نرم افزار Aq.QA ترسیم شد، تیپ آب با استفاده از دیاگرام Stiff ، موازنه آنیون کاتیون با دیاگرام Ion balance به تفکیک هرمنبع و مشخصات شیمیایی آب با استفاده از دیاگرام Piper جهت کلیه منابع آب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. یافته ها: تیپ آب، در تمام منابع بیکربنات کلسیم بود به استثنای روستای باوله که بیکربنات سدیم بود، لذا یونهای کلسیم و بی کربنات، کاتیون و آنیون غالب هستند. دیاگرام Ion Balance در11 منبع تامین آب، بالانس و دارای تعادل آنیون و کاتیون بود. غلظت فلوراید در100درصد موارد کمتر از حداقل مجاز و غلظت نیترات در 3 درصد منابع در هر دو فصل کم آب و پر آب بیشتر از حداکثر مجاز بود. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کاربرد نرم افزارAqQAبه عنوان یک ابزار کارآمد از نظر تعبیر و تفسیر نتایج تجزیه شیمیایی آب بسیار مفید است.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: The study has been done with the aim of chemical Analyze of water sources in area with the help of Aq.QA software and compared with national standard. Method: Chemical quality of ground water sources of area were under study during two stages of sampling the drinking water from 37 station of sampling water in the year of 2010-2011and tested 19 chemical parameters of drinking water. The results were compared with standard values of drinking water and chemical diagrams of water were drawn withAq.QA software. Water types by using stiff diagram and balance or imbalance of anion-cation by ion balance diagram to separate the sources and chemical specification of water by piper diagram were compared for all of the water sources. Findings: Results of the research showed that water type is calcium bicarbonate, in 97% of times. Concentration of florid is less than the authorized limit in 100% of times and concentration of nitrate in both low - water and full water seasons are more than the maximum limit in 3% of sources. Discussion and Conclusion: The type of water was present in all sources of calcium bicarbonate, except for the village of Bauleh, which was sodium bicarbonate, so calcium and bicarbonate ions, cation and anion are predominant. Ion Balance diagram was balanced in 11 water supply sources and had anion and cation balance. Fluoride concentration in 100% of cases was less than the minimum allowed and nitrate concentration in 3% of sources in both low and high water seasons was higher than the maximum allowed.

منابع و مأخذ:

1. Setareh, Parastoo, Evaluation of Kermanshah Province of Groundwater Resources Quality and Water Quality Modeling Using GIS Software (Case Study of Villages in Sangar Township) "MSc Thesis, Tehran University of Science and Research, 2010, Chapter One. (In Persian)


2. Rahmani, Alireza and Shokouhi, Reza "Investigation of Groundwater Quality in the Hamadan Spring Plain" 10th National Conference on Environmental Health, November 2007- Hamadan, Iran (In Persian).


3. Safari, Gholamhossein et al. "Physical and Chemical Quality of Drinking Water in Mianeh City, 6th International Conference on Civil Engineering, 2003, Tehran – Iran. (In Persian)


4. Dindar Lu, Kavos "Investigation of Bandar Abbas Drinking Water Quality, Scientific Journal of Hormozgan University of Medical Sciences, 2006 - Pages 57-62. (In Persian (


5. Yamani, S., 2007 "Groundwater quality suitable zones identification application of GIS Chittoor area, Pradesh", Environmental Geology September, Vol 53, Issue 1, pp 201–210


6. Yaoming Su, Lin Zhu, Huili Gong,WenjiZhao,2006, evaluation and its  utilizing GIS to study groundwater quality distribution in northern ordos cretaceous artisan basin, Resource Environment and Tourism, Vol 53, Issue 1, pp 205–214


7. APHA, 2010. Standard Methods for the Examination of Water and Waste Water. American Public Health Association, American Water Works Association, and Water Environment Federation, Washington, DC, USA.


8. Moaydi, Kiomars, " Sonqor in koliye wheat fields “, First Edition, Parto Vaghe Publications, 2009, Chapter Two, Third, Fifth. (In Persian. (


9. Karami, Mohsen, "Statistical Yearbook of Kermanshah Province, First Edition, Kermanshah Provincial Governor's Office Research, 1999, Second and Third Chapters". (In Persian (


10. Water and Soil Research Department-Kermanshah Agricultural Jihad Organization, Soil Survey, 1997. (In persian)


11. Kermanshah Regional Water Authority, "Phase I Studies of the Jamishan Reservoir Dam", General Geology and Hydrogeology Report, Volume 4, Abdan Faraz Consulting Engineers, 2004. (In Persian (


12. Agricultural Jihad Sonqor City Organization, Department of Agriculture and Plant Breeding Statistics, 2010. (In persian)


13. Kermanshah Rural Water and Wastewater Company, Quality Control Bureau Statistics, 2010. (In persian)


14. Iranian Institute of Standards and Industrial Research "Chemical Physical Properties of Water", publication No. 1053, 2009, Fifth Revision. (In persian)


15. Sadeghat, Mahmoud "earth and Groundwater Resources, First Edition, Payam-e-Noor University Press, 2008, pages 175-170. (In persian)


16. Lashgori Pour, Gholam Reza and Mohammad, Ghafouri "Investigation of the Nitrate Situation in Mashhad Groundwater," Scientific Journal of Water and Wastewater, 2002, No. 41, pp. 2—7. (In persian)