تعیین حقابه زیست محیطی تالاب میانکاله

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

سارا تقوی کلجاهی ¹ , برهان ریاضی ریاضی ² , لعبت تقوی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست- گرایش زیستگاه ها و تنوع زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران *(مسئول مکاتبات)
2 - استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1392/10/30 تاریخ پذیرش : 1393/01/19 تاریخ انتشار : 1393/05/01

کلید واژه: نیاز آب زیست محیطی, روش ترکیبی, منحنی تداوم جریان, فراوانی پرندگان آبزی و کنارآبز,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: تالاب بین المللی میانکاله واقع در استان مازندران، از نظر مدیریت منابع آب و نیز حفظ اکوسیستم های منحصربفرد و تنوع زیستی دارای اهمیت بالایی است. در این مطالعه به تعیین نیازآب زیست محیطی آن پرداخته شده است. روش بررسی: دو منبع مهم تغذیه تالاب میانکاله در حوضه بالادست آن شامل رودخانه های سیاه آب و غاز محله جهت تعیین نیاز آب زیست محیطی انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از روش منحنی تداوم جریان (روش هیدرولوژیکی)، جریان زیست محیطی رودخانه های مذکور تعیین گردید. سپس با استفاده از روش جامع به بررسی فراوانی جمعیت گونه های پرندگان آبزی و کنارآبزی و میزان وابستگی آنها به آب پرداخته شد. از تلفیق این دو روش نیاز آب زیست محیطی تالاب در محل ورودی رودخانه های تغذیه کننده آن برآورد شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد حداقل دبی ورودی از رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله با استفاده از روش منحنی تداوم جریان، به ترتیب 0.578 و 0.054 مترمکعب بر ثانیه باید باشد. همچنین با در نظر گرفتن پرندگان آبزی و کنارآبزی در روش جامع، حداقل دبی جریان ورودی به تالاب، از رودخانه سیاه آب 2.163 مترمکعب بر ثانیه و از رودخانه غاز محله 0.099 مترمکعب بر ثانیه می باشد. نتیجه گیری: با تامین حداقل دبی ورودی رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله، می توان تالاب را در شرایط مناسب (Q75) نگه داشت. همچنین درمناطق مذکور با تامین حداقل دبی ورودی به ترتیب به میزان 0.325 و 0.015 مترمکعب بر ثانیه تالاب در شرایط نسبتاً مناسب (Q90) حفظ می شود.

چکیده انگلیسی:

Introduction:Miankaleh international wetland, located in Mazandaran province, is of high importance in terms ofmanagement of water resources and preserving the unique ecosystems and biodiversity. This studyattempts to determine the environmental water requirement of Miankaleh wetland.Materials and Methods:Two major sources of water supply for upper basin of Miankaleh wetland, including Siyah Ab andQuz Mahaleh rivers, were chosen to determine the environmental water requirement. First, theduration curve method (hydrological method) was used to determine the environmental flow of therivers. Then, the comprehensive approach was used to survey the abundance of aquatic bird speciespopulation and their dependence on water. Using a combination of these two methods, theenvironmental water requirement of the wetland was estimated at the estuary of the rivers feeding it.Results and Discussion:The results indicate that, based on duration curve method, the minimum input flows from Siyah Aband Quz Mahaleh rivers to Miankaleh wetland were 0.578 and 0.054 m3/s respectively. Moreover,considering the aquatic birds in the comprehensive approach, the minimum input flows from Siyah Aband Quz Mahaleh rivers to the wetland were estimated to be 2.163 and 0.099 m3/s respectively.Miankaleh wetland can be preserved in a good condition (Q75) by maintaining the minimum inputflows from to it. Moreover, by maintaining the minimum input flows of about 0.325 and 0.015 m3/sfrom Siyah Ab and Quz Mahaleh rivers respectively, the wetland is preserved in a relatively goodcondition (Q90).

منابع و مأخذ:

1. Dyson, M. 2003. Flow. The Essentials of Environmental Flows. Gland, Switzerland and Cambridge, UK: IUCN.


2. King .J. 2001. Definition and Implementation of Instream flows. Dams, ecosystem functions and environmental restoration. http://www.dams.org


3. باقرزاده کریمی، مسعود، الزامات تعیین نیاز آب زیست محیطی تالاب ها، کمیته زیست محیطی سدهای بزرگ ایران. 1387.
   
   
   1.  Ramsar .2010.Water allocation and management. Ramsar handbooks for the wise use of wetlands, 4 th edition, vol. 10. Ramsar Convention Secretariat, Gland, Switzerland. www.Ramsar.org
   
   
   2. نیاکانی، نسیم. تعیین نیازهای زیست محیطی پایین دست سد ها (مطالعه موردی سد البرز و سد شهید رجایی)، پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. 1389. صفحات 80-90و 154-160.
   
   
   3. ترابی پلت کله، صدیقه، چالش های پیش روی تخصیص آب به پیکره های آبی از جمله تالاب ها، گروه سیاستگذاری و تخصیص آب و آبفا وزارت نیرو. 1389. شماره 558.
   
   
   4. مدبری، سروش. حقابه های زیست محیطی، مشکلات، چالش ها و راهکارها. 1387. www.magiran.org
   
   
   5. ببران، صدیقه. جایگاه قانونی حق آبه های زیست محیطی، دفتر مطالعات توسعه پایدار و محیط زیست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام. 1387. www.magiran.org
      
      
      1. IWMI.1999. Definition of Implementation of Instream Flows.
      
      
      2. Davis, JA., Froend, RH., Hamilton, DP., Horwitz, P., McComb, AJ., Oldham,CE., 2001. Environmental Water Requirements to Maintain Wetlands of National and International Importance, Environmental Flows Initiative Technical Report Number 1, Commonwealth of Australia, Canberra.
      
      
      3. دهزاد، بهروز. راهنمای تعیین آب مورد نیاز اکوسیستم های آبی. دفتر مهندسی و معیارهای فنی آب و آبفا. 1390. شماره 557.
         
         
         1. Artingtone A.H. 2004, Comparative Evaluation of Environmental Flow Assessment Techniques Review of Methods.
         
         
         2. مهندسین مشاور رواناب. طرح جامع منطقه حفاظت شده میانکاله، جلد اول. سازمان حفاظت محیط زیست. 1381
         
         
         3. جعفری، حمیدرضا، سعید کریمی و فرناز مداح. محدوده یابی سپرحفاظتی با تجزیه و تحلیل مشخصه های آلاینده به کمک GIS و RS در تالاب میانکاله. 1384. محیط شناسی. شماره 44. 55-64.
            
            
            1. Mawhinney. W. A. (2003). Restoring biodiversity in the Gwydir Wetlands through environmental flows.
            
            
            2. سیما ، سمیه و تجریشی ، مسعود. برآورد نیاز آب زیست محیطی تالاب شادگان با استفاده از داده های سنجش از دور، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه صنعتی شریف. 1385. صفحه 45- 51.