ارزیابی تطبیقی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

علی اکبر سبزی پرور ¹ , آزاده کاظمی ²

1 -
2 -

تاریخ دریافت : 1387/11/15 تاریخ پذیرش : 1388/10/06 تاریخ انتشار : 1389/01/14

کلید واژه: خشک سالی هواشناسی, نمایه¬های خشک سالی, تحلیل خوشه ای, اقلیم سرد نیمه خشک,

چکیده مقاله :

این مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345 تا1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام یافته است. نمایه های خشک سالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه دهک ها (DI) ;نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI); نمایه معیار استاندارد Z (Z); نمایه ناهنجاری بارش (RAI); نمایه بارش استاندارد شده (SPI); نمایه Z چینی (CZI) و نمایه Z چینی تعدیل یافته (MCZI). پس از محاسبه نمایه های خشک سالی فوق در مقیاس زمانی مورد نظر، نتایج براساس معیارهای شباهت توالی سال های خشک، نرمال و تر با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (Cluster analysis)، و همبستگی آماری بین نمایه‌ها، دسته بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی‌ها از دیدگاه تحلیل خوشه‌ای نشان داد که سنجه های RAI ، Z و DI از نظر آماری مشابه بوده و در ارزیابی های خشک سالی نیز در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک استان همدان به نتایج نسبتا مشابهی ختم می شوند. در ارزیابی روابط همبستگی نیز، نمایه های زوج شده PNPI-Z، PNPI-RAI، Z-RAI، SPI-CZI در اغلب ایستگاه های استان در سطح اطمینان مطلوبی) 5 0/0 (p< رابطه همبستگی بالا )95% (R2>با یکدیگر از خود نشان دادند، ولی در تحلیل خوشه ای فقط نمایه های RAI، Z، و DI در یک گروه قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که نتایج معیار های RAI، Z و DI از لحاظ توصیف وضعیت خشک سالی بسیار به هم نزدیک می باشند. بر این اساس، معیار های ناهنجاری بارش (RAI) ، Z و دهک ها (DI) به ترتیب به عنوان بهترین سنجه ها جهت ارزیابی خشک سالی هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک شناخته شدند. نتایج حاصل از معیارهای منتخب نشان داد که در سال های 47-46، 56-55، 63-62، 68-67، 70-69، 76-75 و 78-77 خشک سالی های شدید در اغلب نقاط استان اتفاق افتاده است. این نتایج با شواهد واقعی رخ داده (افت شدید عملکرد محصولات کشاورزی، کاهش سطح آب های زیر زمینی و کاهش دبی رودخانه های استان) مطابقت خوبی نشان داد. علی رغم استفاده همه گیر نمایه SPI در پایش خشک سالی های کشور، در این مطالعه شاخص SPI جهت ارزیابی خشک سالی های هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک مناسب تشخیص داده نشد.

چکیده انگلیسی:

In past times, Tehran citys solid waste management was included mostly collecting and burying waste. Environmental knowledge was increased over times due to improvement in environment technology and sciences and so the relationship between the public health and environment became more obvious. Main waste producer sections are trading centers such as hotels and restaurants which mostly produce semi-household wastes. According to studies undertaken on District 6 of Tehran city, hotels are the main waste producers. The most part of waste composition includes organic and regenerative matters with plant-and animal-based origin (70%). So solid waste management must concentrate mostly on such materials separations and compost production. Hotels solid waste management is a topic which yet no study has been implemented about it or if any, there is no publication in general and expertise libraries about the subject. The present study has been carried out since 1385 to 1386 aiming to investigate the current status of solid waste management dominated on Tehrans hotels. There are 72 hotels, 180 hostels and 160 restaurants in the city. Study areas include waste production rate, distinction of physical composition, Storage, collecting and transportation systems. To improve waste management task it is necessary to obtain required knowledge about these steps. Data gathering with respect to hotels solid waste management was performed through referral for sampling (random selection), physical analysis and questionnaire completion in which the later was carried out with 11 copies for hotels in District 6. The questionnaires have been standardized according to Delphi method. Among hotels with various ranking in service delivery quality, two hotels were selected randomly and considered for investigation, (in some cases with seemingly more changes, the number was increased to 4 hotels). Sampling of two hotels (Enghelab and Azadi) in the District was carried out with 3 referrals for Physical analysis and waste fractions weight was measured separately. Above mentioned trading units have been selected randomly for physical analysis and because of waste composition similarities in hotels (due to undertaken studies), a bin was selected randomly for every trading unit which then was analyzed physically. Step sampling method has been introduced for final conclusion. Based on the project findings, hotels’ waste production per capita is bout 1-1.5 kg. It was also observed that waste separation is not undertaken in 36.3 percent of hotels but 63.6 percent do the task mostly for dried bread. The study shows the average percent of waste physical composition in hotels is as following: 75.8% wet residual, 14.6% plastic, 1.5% metal cans, 2.5% paper, 3% glass and 2.5% other materials. It was also shown that 27 percent of hotels were not equipped with bin and 45 percent had 1.2 and 3 bins, 27 percent had more than 4 bins. Waste collecting procedure is carried out in un-mechanized collection system in 27.3 percent of hotels which 36.4 percent of them are satisfied with mechanical waste collection and 36.4 percent are very satisfied with the method