بررسی اثر رویکردهای مدیریت توسعه بر کاهش تضاد مکانی بین کاربری کشاورزی و سکونتگاهی
محورهای موضوعی :
آمایش سرزمین
علی عسگریان
1
,
علیرضا سفیانیان
2
,
سعید پورمنافی
3
,
محسن باقری بداغ آبادی
4
1 - دکترای گروه محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.
2 - دانشیار، گروه محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران. * (مسوول مکاتبات)
3 - استادیار، گروه محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.
4 - استادیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
تاریخ دریافت : 1396/05/09
تاریخ پذیرش : 1396/08/24
تاریخ انتشار : 1401/05/01
کلید واژه:
تضاد مکانی,
کاربری کشاورزی,
واحد هیدرولوژیک نجف آباد,
توسعه سکونتگاهی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: گسترش حاشیه ای سکونت گاه های انسانی بر روی اراضی مطلوب کشاورزی یکی از چالش های مدیریت اراضی در جهان است. این امر در ایران بواسطه کمبود منابع برای فعالیت های کشاورزی و ناکارآمدی رویکردهای مدیریت توسعه به شدت نیازمند توجه است.
روش بررسی: در این پژوهش ابتدا توان اکولوژیک واحد هیدرولوژیک نجف آباد برای کاربری کشاورزی ارزیابی شد. سپس دو رویکرد توسعه روند کنونی و توسعه محیط زیستی با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار به نقشه های مطلوبیت تبدیل و به مدل CA-Markov وارد شد تا نحوه توسعه سکونت گاه در سال های 1410، 1420 و 1430 شبیه سازی گردد. در نهایت به بررسی میزان تضاد، در دو بخش وسعت و مقدار مطلوبیت اراضی کشاورزی از دست رفته پرداخته شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که اتخاذ رویکرد محیط زیستی بیش از توسعه روند کنونی منجر به حفاظت از اراضی مطلوب کشاورزی خواهد شد (نزدیک به هزار هکتار). همچنین رویکرد توسعه روند کنونی بیش تر در مناطقی گسترده خواهد شد که مقدار مطلوبیت اراضی کشاورزی به میزان قابل توجهی بالاتر از رویکرد محیط زیستی است. این میزان تفاوت برای آینده نزدیک (سال 1410) معنی دار نبوده ولی با رسیدن به مقطع زمانی پایانی (سال 1430) به میزان چشم گیری معنی دار خواهد شد.
بحث و نتیجه گیری: اتخاذ رویکرد محیط زیستی می تواند به شیوه ای موثر منجر به حفاظت از کمیت و کیفیت اراضی کشاورزی شود. با اجرایی شدن این رویکرد از هم اکنون، حدود 35 سال طول خواهد کشید تا تضاد بین این دو کاربری به میزان معنی داری کاهش پیدا کند، حال آن که که میزان عملی بودن آن در گرو توجه هم زمان به عامل های اقتصادی- اجتماعی است.
چکیده انگلیسی:
Background and Objective: Residential land encroachment on agricultural areas presents a global challenge regarding land use management. Such a challenge needs crucial attention in Iran where agricultural activities suffer from resource shortage and land use management practices are ineffectively planned and enforced.
Material and Methodology: An attempt was first made to delineate agricultural land use suitability. Two scenarios namely Current Development (CD) and Environmental Development (ED) were mapped and transplanted to CA-Markov model to simulate urban growth up to 2030, 2040 and 2050. Finally, severity of conflicts was analyzed based on loss of the extent and the corresponding suitability of agricultural lands.
Findings: The results showed that ED scenario is more successful in protecting suitable agricultural lands than CD scenario (nearly one thousand ha). Moreover, CD scenario is projected to occur in areas with relatively higher agricultural suitability values. The difference between the scenarios is not significant for near future (2030), but significant for the ending simulation period (2050).
Discussion and Conclusion: ED scenario is more succeeded in protecting quantitative and qualitative agricultural lands. By implementing this scenario from now, it takes 35 years to significantly mitigate the conflict between the two land uses. However, the effectiveness of such scenarios requires simultaneous attention to socio-economic parameters.
منابع و مأخذ:
Li K, Lin B. Impacts of urbanization and industrialization on energy consumption/CO 2 emissions: Does the level of development matter? Renewable and Sustainable Energy Reviews. 2015; 52:1107-22.
Asgarian A, Soffianian A, Pourmanafi S. Crop type mapping in a highly fragmented and heterogeneous agricultural landscape: A case of central Iran using multi-temporal Landsat 8 imagery. Computers and Electronics in Agriculture. 2016;127:531-40.
Dahiya B. Cities in Asia, 2012: Demographics, economics, poverty, environment and governance. Cities. 2012;29:S44-S61.
Asgarian, A., Jabbarian Amiri, B., Alizadeh Shabani, A., & Feghhi, J. (2015). Assessing urban growth patterns in Sari using landscape ecology approach. Journal of Natural Environment, 68(1), 95-107.(In Persian)
Valipour M, Karimian Eghbal M, Malakouti M, KHosh Goftamanesh A. Agricultural Land Degradation and Salinization in Shamsabad Region, Qom Province, Iran. JWSS - Isfahan University of Technology 2009; 12 (46) :683-691. (In Persian)
Aubry C, Ramamonjisoa J, Dabat M-H, Rakotoarisoa J, Rakotondraibe J, Rabeharisoa L. Urban agriculture and land use in cities: An approach with the multi-functionality and sustainability concepts in the case of Antananarivo (Madagascar). Land Use Policy. 2012; 29(2):429-39.
Kharazmi R, Abdollahi A A, Rahdari M R, Karkon varnosfaderani M. Monitoring Land Use Change and its Impacts on Land Degradation and Desertification Trend Using Landsat Satellite Images (Case study: East of Iran, Hamoon Wetland). Arid Regions Geographic Studies 2016; 7 (25) :64-75. (In Perian)
Darly S, Torre A. Conflicts over farmland uses and the dynamics of “agri-urban” localities in the Greater Paris Region: An empirical analysis based on daily regional press and field interviews. Land Use Policy. 2013;33:90-9.
Zérah MH. Conflict between green space preservation and housing needs: The case of the Sanjay Gandhi National Park in Mumbai. Cities. 2007;24(2):122-32.
Robineau O. Toward a systemic analysis of city-agriculture interactions in West Africa: A geography of arrangements between actors. Land Use Policy. 2015;49:322-31.
Suman P, Thys E, Mfoukou-Ntsakala A, Ali L, Ouedraogo M, Van den Bossche P, et al. Methodology for assessing determinants of manure use in urban areas of Africa. Waste Management & Research. 2010;28(12):1076-86.
Brown G, Raymond CM. Methods for identifying land use conflict potential using participatory mapping. Landscape and Urban Planning. 2014;122:196-208.
Sakieh Y, Salmanmahiny A, Jafarnezhad J, Mehri A, Kamyab H, Galdavi S. Evaluating the strategy of decentralized urban land-use planning in a developing region. Land Use Policy. 2015;48:534-51.
Sakieh Y, Salmanmahiny A, Mirkarimi SH. Tailoring a non-path-dependent model for environmental risk management and polycentric urban land-use planning. Environmental monitoring and assessment. 2017;189(2):91.
Cai Y-l, Fu Z-q, Dai E-f. The minimum area per capita of cultivated land and its implication for the optimization of land resource allocation. ACTA GEOGRAPHICA SINICA-CHINESE EDITION-. 2002;57(2):127-34.
Oguz H, Klein A, Srinivasan R. Using the SLEUTH urban growth model to simulate the impacts of future policy scenarios on urban land use in the Houston-Galveston-Brazoria CMSA. Research Journal of Social Sciences. 2007;2(1):72À82.
Malczewski J. GIS and multicriteria decision analysis: John Wiley & Sons; 1999.
Drobne S, Lisec A. Multi-attribute decision analysis in GIS: weighted linear combination and ordered weighted averaging. Informatica. 2009;33(4).
Zolekar RB, Bhagat VS. Multi-criteria land suitability analysis for agriculture in hilly zone: Remote sensing and GIS approach. Computers and Electronics in Agriculture. 2015;118:300-21.
Eastman J. IDRISI selva. Worcester, MA: Clark University. 2012.
Arsanjani JJ, Kainz W, Mousivand AJ. Tracking dynamic land-use change using spatially explicit Markov Chain based on cellular automata: the case of Tehran. International Journal of Image and Data Fusion. 2011;2(4):329-45.
Amiri F, Kheradmandnia . Mann - Withney multivariate nonparametric control chart.. Andishe 2015; 19 (2) :23-30 (In Persian)
Torre A, Aznar O, Bonin M, Caron A, Chia E, GALMAN M, et al. Conflits et tensions autour des usages de l'espace dans les territoires ruraux et périurbains. Le cas de six zones géographiques françaises. Revue d’Économie Régionale & Urbaine. 2006(3):415-53.
Arefian FF, Moeini SHI. Urban Change in Iran: Springer; 2016.
_||_
Li K, Lin B. Impacts of urbanization and industrialization on energy consumption/CO 2 emissions: Does the level of development matter? Renewable and Sustainable Energy Reviews. 2015; 52:1107-22.
Asgarian A, Soffianian A, Pourmanafi S. Crop type mapping in a highly fragmented and heterogeneous agricultural landscape: A case of central Iran using multi-temporal Landsat 8 imagery. Computers and Electronics in Agriculture. 2016;127:531-40.
Dahiya B. Cities in Asia, 2012: Demographics, economics, poverty, environment and governance. Cities. 2012;29:S44-S61.
Asgarian, A., Jabbarian Amiri, B., Alizadeh Shabani, A., & Feghhi, J. (2015). Assessing urban growth patterns in Sari using landscape ecology approach. Journal of Natural Environment, 68(1), 95-107.(In Persian)
Valipour M, Karimian Eghbal M, Malakouti M, KHosh Goftamanesh A. Agricultural Land Degradation and Salinization in Shamsabad Region, Qom Province, Iran. JWSS - Isfahan University of Technology 2009; 12 (46) :683-691. (In Persian)
Aubry C, Ramamonjisoa J, Dabat M-H, Rakotoarisoa J, Rakotondraibe J, Rabeharisoa L. Urban agriculture and land use in cities: An approach with the multi-functionality and sustainability concepts in the case of Antananarivo (Madagascar). Land Use Policy. 2012; 29(2):429-39.
Kharazmi R, Abdollahi A A, Rahdari M R, Karkon varnosfaderani M. Monitoring Land Use Change and its Impacts on Land Degradation and Desertification Trend Using Landsat Satellite Images (Case study: East of Iran, Hamoon Wetland). Arid Regions Geographic Studies 2016; 7 (25) :64-75. (In Perian)
Darly S, Torre A. Conflicts over farmland uses and the dynamics of “agri-urban” localities in the Greater Paris Region: An empirical analysis based on daily regional press and field interviews. Land Use Policy. 2013;33:90-9.
Zérah MH. Conflict between green space preservation and housing needs: The case of the Sanjay Gandhi National Park in Mumbai. Cities. 2007;24(2):122-32.
Robineau O. Toward a systemic analysis of city-agriculture interactions in West Africa: A geography of arrangements between actors. Land Use Policy. 2015;49:322-31.
Suman P, Thys E, Mfoukou-Ntsakala A, Ali L, Ouedraogo M, Van den Bossche P, et al. Methodology for assessing determinants of manure use in urban areas of Africa. Waste Management & Research. 2010;28(12):1076-86.
Brown G, Raymond CM. Methods for identifying land use conflict potential using participatory mapping. Landscape and Urban Planning. 2014;122:196-208.
Sakieh Y, Salmanmahiny A, Jafarnezhad J, Mehri A, Kamyab H, Galdavi S. Evaluating the strategy of decentralized urban land-use planning in a developing region. Land Use Policy. 2015;48:534-51.
Sakieh Y, Salmanmahiny A, Mirkarimi SH. Tailoring a non-path-dependent model for environmental risk management and polycentric urban land-use planning. Environmental monitoring and assessment. 2017;189(2):91.
Cai Y-l, Fu Z-q, Dai E-f. The minimum area per capita of cultivated land and its implication for the optimization of land resource allocation. ACTA GEOGRAPHICA SINICA-CHINESE EDITION-. 2002;57(2):127-34.
Oguz H, Klein A, Srinivasan R. Using the SLEUTH urban growth model to simulate the impacts of future policy scenarios on urban land use in the Houston-Galveston-Brazoria CMSA. Research Journal of Social Sciences. 2007;2(1):72À82.
Malczewski J. GIS and multicriteria decision analysis: John Wiley & Sons; 1999.
Drobne S, Lisec A. Multi-attribute decision analysis in GIS: weighted linear combination and ordered weighted averaging. Informatica. 2009;33(4).
Zolekar RB, Bhagat VS. Multi-criteria land suitability analysis for agriculture in hilly zone: Remote sensing and GIS approach. Computers and Electronics in Agriculture. 2015;118:300-21.
Eastman J. IDRISI selva. Worcester, MA: Clark University. 2012.
Arsanjani JJ, Kainz W, Mousivand AJ. Tracking dynamic land-use change using spatially explicit Markov Chain based on cellular automata: the case of Tehran. International Journal of Image and Data Fusion. 2011;2(4):329-45.
Amiri F, Kheradmandnia . Mann - Withney multivariate nonparametric control chart.. Andishe 2015; 19 (2) :23-30 (In Persian)
Torre A, Aznar O, Bonin M, Caron A, Chia E, GALMAN M, et al. Conflits et tensions autour des usages de l'espace dans les territoires ruraux et périurbains. Le cas de six zones géographiques françaises. Revue d’Économie Régionale & Urbaine. 2006(3):415-53.
Arefian FF, Moeini SHI. Urban Change in Iran: Springer; 2016.
