بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی درگندم تولیدی کشور ایران
محورهای موضوعی : فلزات سنگین
کبرا سادات هاشمی نسب زواره
1
,
کریم شهبازی
2
,
کامبیز بازرگان
3
1 - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
3 - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
کلید واژه: ایران, کادمیم, گندم, فلزات سنگین, سرب, روی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته ها: میزان کادمیم در 59/8 درصد از نمونه های گندم کشور، بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg03/0) بود. میانگین میزان کادمیم درتمام استان های بررسی شده به جز استان گیلان ازحد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. نتایج نشان دادند که میزان سرب در 72/0 درصد از نمونه های گندم آنالیز شده بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg 15/0) بود. میانگین میزان سرب در همه استان ها از حد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. بررسی غلظت عنصر مفید روی در نمونه های گندم نشان داد در بخش اعظم نمونه ها (حدود 79%)، غلظت این عنصرکمتر از حد مطلوب (mg/Kg30) می باشد. بحث و نتیجه گیری: توزیع فراوانی غلظت عناصر سرب و کادمیم در مناطق مختلف ایران حاکی از بالاتر بودن غلظت عنصر کادمیم نسبت به حد مجاز در استان گیلان است. به نظر می رسد حد مجاز کادمیم در گندم در استاندارد ملی، به طور غیر مستندی سخت گیرانه است، لذا پیشنهاد می شود حد مجاز کادمیم در دانه گندم در استاندارد ملی ایران مجدداً بازنگری شود. اگر استاندارد جهانی به عنوان شاخص ارزیابی آلودگی گندم های تولیدی کشور در نظر گرفته شود، در رابطه با کادمیم، در هیچکدام از نمونه های تجزیه شده غلظت کادمیم بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی نیست. در ادامه نتایج اندازه گیری عنصر روی در گندم ها، نشانگر کمبود روی در بخش اعظم نمونه های گندم است. لذا با توجه به سهم نان درسبد غذای جامعه ایرانی بایستی موضوع ارتقاء غلظت روی درگندم مورد توجه جدی قرار گیرد.
Background & Objective: We investigated the produced wheat of Iran in terms of heavy metal cadmium and lead, and also to measure the extent of zinc. Material and Methodology: The amount of the mentioned metals in 419 wheat samples, after preparation and extraction, was analyzed by atomic absorption spectrometry. Findings: The amount of cadmium in the 8.59 percent of wheat was higher than permissible limit in national standard index of Iran (0.03 mg/kg). In all provinces, the average amount of cadmium was less that the permissible limit, except Gilan. The findings showed that the amount of lead in 0.72 percent of analyzed samples was higher than permissible limit in the national index (0.15 mg/kg). In all provinces, the average amount of lead was less than national index of Iran. Analysis of concentration of zinc, a useful element, showed that in much of samples (about 79 percent), the concentration of this element less than acceptable level (30 mg/kg). Discussion and conclusion: The analysis of frequency distribution of heavy metals in different provinces of Iran showed that in Gilan province, the concentration of cadmium is more than permissible limit. Since that the permissible concentration of cadmium in the national standard of Iran is unreasonably exigent. It is suggested that the maximum tolerance limit for cadmium in wheat grain should be reviewed. If the Codex standard is considered as an indicator of the pollution of heavy wheat production in Iran, in relation to cadmium, none of the analyzed samples cadmium concentration has not exceeded the Codex limit. In addition, the results of zinc measurement in wheat samples indicate zinc deficiency in most of the samples. Therefore, regarding the share of bread in the food basket of Iranian society, increasing the concentration of zinc in the wheat of Iran should be taken into consideration.
_||_